Ελληνοτουρκικά: Αιχμές Ερντογάν στο καλό κλίμα

Στην τελική ευθεία για τις αυτοδιοικητικές εκλογές την ερχόμενη Κυριακή έχει μπει η Τουρκία, με την Κωνσταντινούπολη να αποτελεί τη μητέρα των μαχών για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Και ακόμα και αν ο Εκρέμ Ιμάμογλου στην Ελλάδα θεωρείται το φαβορί για τη νίκη, αναλυτές σημειώνουν ότι ίσως υπάρχει περιθώριο για ανατροπή.

Σε αντίθεση με πέρυσι, φέτος υπήρξε μήνυμα του Τούρκου Προέδρου προς την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Πρωθυπουργό για την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης, το οποίο, σύμφωνα με τουρκικές πηγές, δεν δημοσιοποιήθηκε.

Πάντως, όπως τονίζουν κορυφαίες πηγές, το κλίμα παραμένει θετικό και ήδη γίνονται οι προετοιμασίες για την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα.

Η Διακήρυξη των Αθηνών για τη φιλία και τις σχέσεις καλής γειτονίας, που υπεγράφη μεταξύ Μητσοτάκη και Ερντογάν κατά την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο, παραμένει σε ισχύ.

Την ίδια στιγμή, το ρεκόρ των παραβιάσεων του εναέριου χώρου συνεχίζει να καταγράφει μηδενικό και προς το παρόν δεν φαίνεται να υπάρχει πρόθεση να αθετηθεί η υπόσχεση του Ερντογάν να σταματήσουν οι υπερπτήσεις.

Πάντως, ο πολιτικός διάλογος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας προχωράει με αργά βήματα, όπως επιβεβαιώθηκε και στην πρόσφατη συνάντηση της υφυπουργού Εξωτερικών Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου με τον υφυπουργό Εξωτερικών Μπουράκ Ακτσαπάρ. Εν ολίγοις, και οι δύο χώρες φαίνεται να βλέπουν μια θετική ατμόσφαιρα και να επιλέγουν να μην κινηθούν.

Όπως έχει δηλώσει επανειλημμένα ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, η πρόοδος θα επέλθει όταν υπάρξουν οι “κατάλληλες συνθήκες”.

Οι αιτίες για τη στασιμότητα είναι υπαρκτές και είναι η ρητή δήλωση τόσο από την Αθήνα όσο και από την Άγκυρα πως οι δύο πλευρές παραμένουν στις πάγιες θέσεις τους, υπογραμμίζοντας επί της ουσίας πως δεν φαίνεται να υπάρχει έδαφος για τον συμβιβασμό που θα μπορούσε να οδηγήσει στη λύση.

Σε αυτό το διάστημα της ακινησίας ωστόσο, όσο απομακρυνόμαστε από το γεγονός των μεγάλων σεισμών στην Τουρκία, που επέβαλαν σε Άγκυρα και Αθήνα την αλλαγή ρητορικής και την ανταλλαγή ευχών για εθνικές επετείους όπως η Ελληνική Επανάσταση του 1821, ακόμα και αν δεν επιστρέφουμε στις απειλές και το πολεμικό κλίμα των προηγούμενων ετών, ωστόσο σταδιακά επανερχόμαστε σε κινήσεις που ενοχλούν αλλά και δηλώσεις που είναι μεν «ακίνδυνες» παραμένουν δε δυσάρεστες.

Πρόσφατα, ο Ερντογάν μίλησε σε προεκλογική συγκέντρωση για τον υποψήφιο του κόμματός του για τη “συμμορία του Πόντου”, η οποία ήταν μια από τις “μεγαλύτερες τρομοκρατικές οργανώσεις της περιόδου του πολέμου της ανεξαρτησίας”.

Σε ομιλία του στην Κωνσταντινούπολη, μίλησε συγκεκριμένα για την πτώση της Κωνσταντινούπολης και την επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τζαμί.

Αν και δεν αποτελεί εχθρική δήλωση προς την Ελλάδα, αποτελεί αγκάθι για τα ΜΜΕ εν μέσω της ανάγκης να χρησιμοποιηθεί ο εθνικισμός για ψηφοθηρικούς σκοπούς.

Η NAVTEX, η NOTAM, οι δηλώσεις για τις εθνικές μειονότητες και μερικές φορές, οι δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την Κύπρο προστίθενται, επίσης, στον κατάλογο των ενοχλήσεων.

Η Αθήνα έχει απαντήσει ότι είναι ανοιχτή σε διάλογο με την Τουρκία, αλλά δεν τρέφει αυταπάτες.

Σε αυτό το περιβάλλον, η προκατάληψη ζει, αν και δεν μπορεί, στην παρούσα συνθήκη τουλάχιστον, να κάνει ζημιά.

Οι διπλωμάτες εξακολουθούν να αναγνωρίζουν το γεγονός ότι ο Ερντογάν είναι αποφασισμένος να διατηρήσει “ήρεμα νερά” με την Ελλάδα, σημειώνοντας τις προσπάθειες για τον έλεγχο της μετανάστευσης και τονίζοντας πως δεν υπάρχει πραγματική πρόκληση στη ρητορική της Τουρκίας.

Το ερώτημα είναι για πόσο. Ενώ ζητούμενο παραμένει αν ο χρόνος που δίνει η ηρεμία μπορεί να αξιοποιηθεί και σε ποια κατεύθυνση.