Τι σημαίνει για τον Ερντογάν η τριπλή ήττα σε Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα και Σμύρνη

Νέα δεδομένα στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας και τριγμούς στο καθεστώς Ερντογάν προκαλεί η μεγάλη νίκη του CHP που όχι μόνο κέρδισε τους τρεις μεγάλους Δήμους της χώρας Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Σμύρνη αλλά με βάση τις συγκριτικές αναλύσεις σε εθνικό επίπεδο ξεπερνά έστω και οριακά το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ για πρώτη φορά από το 1997.

Είναι η πρώτη τρανταχτή ήττα του Ερντογάν στη διάρκεια της πολιτικής παντοδυναμίας του τα τελευταία 22 χρόνια, που δείχνει ότι πλέον δεν είναι ανίκητος και έχει απέναντι του έναν νέο ανερχόμενο αστέρα της πολιτικής τον Εκρέμ Ιμάμογλου ο οποίος κερδίζει για δεύτερη φορά την Κωνσταντινούπολη απέναντι στην πανστρατιά του Τ.Ερντογάν που είχε στόχο να «αλώσει» και πάλι τη «Πόλη του».

Ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τον Ιμάμογλου, μετέτρεψε τη μάχη για την Κωνσταντινούπολη σε “δημοψήφισμα” για τη δική του πολιτική ηγεσία.

Ωστόσο, οι χθεσινές τουρκικές εκλογές αποκάλυψαν ότι ο Ιμάμογλου είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της αντιπολίτευσης, με την απήχηση και τη δυνατότητα να συσπειρώσει ένα ευρύτερο κοινό και να γίνει ο αντίπαλος του Ερντογάν. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ιμάμογλου εξελέγη χωρίς την υποστήριξη των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης που στήριξαν την υποψηφιότητά του στις προηγούμενες εκλογές και ουσιαστικά ισοπέδωσε το σύνολο του εκλογικού σώματος ενάντια στον μεταβαλλόμενο κοσμικό χαρακτήρα του κράτους και τον αυταρχισμό και συντηρητισμό του Τ. Ερντογάν. Τα σημαντικότερα μέλη του κόμματος Ερντογάν είναι οι νέοι που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν υπό το καθεστώς Ερντογάν και όσοι έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση.

Η χθεσινή νίκη του Ε. Ιμάμογλου δείχνει επίσης τη μικρότητα του πρώην ηγέτη του CHP Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος επέλεξε να ματαιώσει την υποψηφιότητα του Ιμάμογλου στις περσινές προεδρικές εκλογές και να γίνει ο ίδιος υποψήφιος πρόεδρος του συνασπισμού της αντιπολίτευσης, χάνοντας οριακά από τον Ερντογάν.

Οι χθεσινές εκλογές ανέδειξαν την κόπωση των ψηφοφόρων από τη μακροχρόνια “μονοκομματική δικτατορία”, αλλά πάνω απ’ όλα η υποτιμημένη οικονομία του Ερντογάν ήταν ο καθοριστικός παράγοντας. Ο πρόεδρος Ερντογάν έδωσε στους ψηφοφόρους μια σειρά από παροχές, αυξήσεις μισθών και επιδόματα κατά τη διάρκεια της 22χρονης διακυβέρνησής του, αλλά απέτυχε να εκτιμήσει σωστά τις συνέπειες του πληθωρισμού, ο οποίος έχει ξεφύγει εκτός ελέγχου τα τελευταία χρόνια, διαβρώνοντας τα εισοδήματα και ωθώντας πολλές κοινωνικές ομάδες στα όρια της φτώχειας. Ο Ερντογάν αναγκάστηκε να διορίσει τον Μεχμέτ Σιμσέκ ως υπουργό Οικονομικών, καθώς η Τουρκία ακροβατεί στο χείλος της χρεοκοπίας. Προσπαθεί να σπάσει τον κύκλο των ανορθόδοξων οικονομικών πολιτικών των Erdoğanomics, αυξάνοντας τα επιτόκια, περιορίζοντας παράλληλα τον πληθωρισμό και καθιστώντας την τουρκική οικονομία πιο φιλική προς τις επενδύσεις. Οποιαδήποτε απόπειρα αντιστροφής αυτής της πολιτικής στο μέλλον, προκειμένου να μοιράσει χρήματα στους ψηφοφόρους και να αμβλύνει το κύμα αποδοκιμασίας του καθεστώτος, κινδυνεύει να οδηγήσει και πάλι τη χώρα σε έναν ανεξέλεγκτο πληθωριστικό κύκλο και να αποκόψει την Τουρκία από τις ξένες επενδύσεις. Φυσικά, βραχυπρόθεσμα, η μόνη ελπίδα του Ερντογάν για πολιτική επιβίωση είναι η επιτυχία του προγράμματος Σίμσεκ για τη σταθεροποίηση της οικονομίας.

Ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος στις χθεσινές εκλογές είναι το Κουρδικό στοιχείο που ενώ έδωσε τη νίκη στο κόμμα DEM σε περιφέρειες του τουρκικού Κουρδιστάν, στην Κωνσταντινούπολη οι οπαδοί του επέλεξαν να ψηφίσουν τον Ιμάμογλου θέλοντας έτσι να στείλουν μήνυμα στον Ερντογάν. Η δύναμη του DEM στην Κωνσταντινούπολη υπολογίζεται στο 5-10% και οι υποψήφιοι του στις χθεσινές δημοτικές εκλογές δεν συγκέντρωσαν πάνω από το 1,93%.

Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Ερντογάν, παρά το γεγονός ότι είναι άριστος γνώστης των πολιτικών μεθοδεύσεων θα αντιμετωπίσει ένα εξαιρετικά δυσμενές πολιτικό περιβάλλον, στο οποίο η πολιτική του ηγεμονία θα αμφισβητηθεί για πρώτη φορά.

Με βάση τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών, η υλοποίηση του σχεδίου του Ερντογάν για την έναρξη της διαδικασίας συνταγματικής αναθεώρησης μέσω δημοψηφίσματος θα είναι πολύ δύσκολη. Ένα νέο Σύνταγμα χωρίς τη συγκατάθεση της αντιπολίτευσης δεν θα εγκριθεί και υπό τις νέες συνθήκες θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για την αντιπολίτευση να αποδεχθεί συνταγματικές τροποποιήσεις στις προδιαγραφές του Τούρκου προέδρου.