Έμφυλη βία: Τι είναι και γιατί “παγώνει” το εργαλείο εκτίμησης κινδύνου

Ένας οδηγός του 2021 σχετικά με την αντίδραση της αστυνομίας σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας χρησιμοποιείται από τα αστυνομικά τμήματα σε όλη τη χώρα για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται όταν ένα θύμα περνάει το κατώφλι της αστυνομίας ή επικοινωνεί μαζί τους τηλεφωνικά. Με βάση ασφαλείς πληροφορίες, πολλές από τις οδηγίες που πρέπει να ακολουθηθούν έμειναν στο χαρτί, οι διαδικασίες δεν τηρήθηκαν και ένα μοιραίο λάθος οδήγησε στη δολοφονία της Κυριακής Γρίβα έξω από το αστυνομικό τμήμα Αγίων Αναργύρων.

Η πρόχειρη και βεβιασμένη συμπεριφορά των αστυνομικών στους Αγίους Αναργύρους αποκάλυψε όχι μόνο την αδυναμία του συστήματος αλλά και την κουλτούρα της βαρβαρότητας όταν πρόκειται για την έμφυλη βία.

Ελπίζεται ότι τα πρωτόκολλα που εφαρμόζει η αστυνομία σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας θα τυποποιηθούν περαιτέρω για να αντιμετωπιστούν οι ασάφειες στον σχετικό οδηγό που εξέδωσε το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας τον Αύγουστο του 2021.

Ωστόσο, τώρα που έχει συνταχθεί ένας γενικός οδηγός για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, δεν υπάρχει στη χώρα μας ένα συγκεκριμένο εργαλείο που να επιτρέπει στο προσωπικό τόσο των συμβουλευτικών κέντρων όσο και του αστυνομικού τμήματος να αξιολογεί και να ποσοτικοποιεί λεπτομερώς τον κίνδυνο για το θύμα.

Ο λόγος για το εργαλείο αξιολόγησης του κινδύνου ενδοοικογενειακής βίας. Το εργαλείο αυτό υπάρχει ήδη σε άλλες χώρες, όπως η Κύπρος, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, και έχει ερευνηθεί, μελετηθεί και συνταχθεί από τη Γραμματεία Ισότητας της Ελλάδας, αλλά δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη οριζόντια, ούτε στα συμβουλευτικά κέντρα ούτε στα αστυνομικά τμήματα.

Αναλυτικότερα, το Εργαλείο Αξιολόγησης Κινδύνου στοχεύει στην αξιολόγηση και ιεράρχηση των κινδύνων από περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και στο συντονισμό συγκεκριμένων προσπαθειών για την ελαχιστοποίηση και μείωση των ανεπιθύμητων συνεπειών. Το εργαλείο περιλαμβάνει ένα ερωτηματολόγιο με ειδικές ερωτήσεις για τα θύματα, μια κλίμακα για τη μέτρηση του βαθμού κινδύνου, μια κλίμακα κινδύνου για τη γενική αξιολόγηση της επαναληπτικής επίθεσης και, τέλος, τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων για τις μεμονωμένες περιπτώσεις, ώστε όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες να μπορούν να τις παρακολουθούν.

Η πρώτη πιλοτική εφαρμογή του μέτρου ξεκίνησε στα μέσα του 2022, όταν τα συμβουλευτικά κέντρα και οι αστυνομικοί των αστυνομικών τμημάτων Καβάλας, Ηρακλείου Κρήτης και Περιστερίου εκπαιδεύτηκαν σε λεπτομερή Εκπαίδευση σχετικά με τον οδηγό.

Η εκπαίδευση αυτή έλαβε χώρα επί ενάμιση μήνα σε τρεις διαφορετικές περιοχές, αλλά, μετά το πέρας της εκπαίδευσης, το πολύτιμη εργαλείο έμεινε ξεχασμένο σε κάποιο συρτάρι και οι αστυνομικοί έλαβαν εντολή να μην το χρησιμοποιούν μέχρι να ενημερωθούν.

Είχε προηγηθεί εκπαίδευση των εκπροσώπων των υπηρεσιών που συμμετείχαν στην πιλοτική εφαρμογή στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τη βοήθεια της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα.

Το εν λόγω εργαλείο προορίζεται να αποτελέσει “οδηγό” για όλους τους επαγγελματίες που εμπλέκονται στις υπηρεσίες πρώτης υποδοχής θυμάτων βίας, συμπεριλαμβανομένων των συμβουλευτικών κέντρων για γυναίκες θύματα βίας, της αστυνομίας, των εισαγγελέων, των νοσοκομείων, των ιατροδικαστικών υπηρεσιών και των κοινωνικών υπηρεσιών.

Σημειώνεται ότι η μέθοδος χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ από το 1986 και αποτελείται από δύο εργαλεία. Το πρώτο εργαλείο είναι ένα ημερολόγιο, το οποίο βοηθά στον προσδιορισμό της έκτασης και της συχνότητας της κακοποίησης του θύματος από τον σύντροφο/σύζυγο κατά τη διάρκεια του έτους.

Συγκεκριμένα, ζητείται από τα θύματα να καταγράψουν τις ημέρες κατά τις οποίες ή πριν και μετά από αυτές που υπέστησαν σωματική κακοποίηση και να βαθμολογήσουν τη σοβαρότητα της κακοποίησης σε πενταβάθμια κλίμακα από το 1 έως το 5 (1 = χαστούκι, σπρώξιμο, χωρίς τραυματισμό ή πόνο ή με επίμονο πόνο- 5 = χρήση όπλου, τραύμα από πυροβολισμό).

Το άλλο υπο – εργαλείο είναι μια κλίμακα βαθμολόγησης που αποτελείται από 20 ερωτήσεις τύπου Ναι/Όχι. Αυτό το σύστημα βαθμολόγησης σχεδιάστηκε για να σημειώσει ποιοι και πόσοι από τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την ανθρωποκτονία/δολοφονία συντρέχουν.