Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές στην Τουρκία

Στα επόμενα βήματα του ελληνοτουρκικού διαλόγου εστιάζουν από εδώ και στο εξής Ελλάδα και Τουρκία με ορίζοντα τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία τοποθετείται, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στα μέσα Μαΐου. Μετά δηλαδή και την επίσκεψη του τούρκου προέδρου στην Ουάσιγκτον, η οποία σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ αναμένεται στις 9 Μαΐου.

Την Πέμπτη Χακάν Φιντάν – Άντονι Μπλίνκεν είχαν επίσης μία συνάντηση στο περιθώριο της Συνόδου των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

Της επίσκεψης του πρωθυπουργού στην Άγκυρα θα προηγηθούν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης στην Αθήνα στις 22 Απριλίου και συνάντηση του υφυπουργού Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη με τον Τούρκο ομόλογό του Μπουράκ Ακταπάρ στην Τουρκία στις 26 Απριλίου.

Υπάρχει επίσης η πρόθεση να συναντηθούν εκ νέου ο Γεραπετρίτης και ο Φιντάν πριν από τη συνάντηση των δύο ηγετών.

Ο Γεραπετρίτης επενδύει ιδιαίτερα στην “καλή προσωπική σχέση” που έχει οικοδομήσει με τον Φιντάν, όπως έχει αναφέρει αρκετές φορές.

Οι συζητήσεις μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες την Τετάρτη ήταν ειλικρινείς, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που γνωρίζουν το περιεχόμενό τους.

Ως συνήθως, το μεταναστευτικό ζήτημα ήταν στην ατζέντα της συζήτησης και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν τη συνεργασία που χαρακτηρίζεται ως γόνιμη.

Στην ατζέντα βρέθηκε επίσης το θέμα της χορήγησης τουριστικής βίζας για τους Τούρκους πολίτες σε δέκα νησιά, με το πρόγραμμα να έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή σε πέντε από αυτά. Εκφράστηκε η πρόθεση να εισαχθεί το μέτρο και στα δέκα νησιά μέχρι το τέλος του τρέχοντος μήνα.

Σύμφωνα με ασφαλείς διπλωματικές πηγές, Γεραπετρίτης και Φιντάν συζήτησαν επίσης το θέμα των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία και η Αθήνα έλαβε διαβεβαιώσεις ότι τα αποτελέσματα δεν θα επηρεάσουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Άλλωστε, ο Ερντογάν έχει νέα εντολή και η προεδρική θητεία του θα είναι τετραετής.

Ο υπουργός Εξωτερικών πάντως σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, εμμένει στους τρεις βασικούς στόχους που έχει θέσει η ελληνική πλευρά από την επανεκκίνηση του διαλόγου Αθήνας – Άγκυρας και αυτοί είναι η διατήρηση της ηρεμίας, κάτι που θεωρείται ότι έχει κατακτηθεί, η μη παραγωγή εντάσεων, η οποία συνδέεται με την ηρεμία, ωστόσο δεν ταυτίζεται, αφού εντάσεις υπάρχουν, αλλά όπως έχει πει και δημόσια ο Γεραπετρίτης, μέσω των υφιστάμενων διαύλων επικοινωνίας, δεν εξελίσσονται σε κρίσεις. Τρίτος στόχος παραμένει η λύση των μεγάλων προβλημάτων, για τον οποίο η παράταση της ηρεμίας αποτελεί σημαντικό συστατικό.

Ωστόσο, αναγνωρίζεται ότι η κύρια αιτία και πηγή έντασης είναι η έλλειψη λύσης στο θέμα των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών και της υφαλοκρηπίδας, δηλαδή της επακριβούς οριοθέτησης των συνόρων.

Αυτό που είναι σημαντικό και για τις δύο πλευρές είναι να τεθούν οι κόκκινες γραμμές και να γίνει σεβαστός ο βαθμός στον οποίο μπορούν να συζητηθούν.

Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές, η Διακήρυξη των Αθηνών είναι ένα σημαντικό βήμα και δεν μπορεί να αναμένεται κάτι περισσότερο στο άμεσο μέλλον. Η Αθήνα επιμένει στη θέση της ότι ένα θέμα αιώνων δεν μπορεί να επιλυθεί σε 10 μήνες.

Για τον Απρίλιο έχει προγραμματιστεί μια συζήτηση επί της αρχής για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, η οποία, εάν συμφωνηθεί, θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στα συμπεράσματα του Συμβουλίου.

Για τον υπουργό Εξωτερικών, έχει επισημανθεί επανειλημμένα στους συνομιλητές του ότι το Κυπριακό βρίσκεται σήμερα σε μια κατάσταση ρευστότητας και πρέπει να αξιοποιηθεί. Στόχος τόσο για την Αθήνα όσο και για τη Λευκωσία είναι να προσέλθουν και τα δύο μέρη στο τραπέζι των συνομιλιών, ακόμη και αν η τουρκοκυπριακή πλευρά επιλέγει σήμερα μια ακραία θέση. Όπως τονίζουν ανώτερες διπλωματικές πηγές, η ευκαιρία αυτή δεν πρέπει να χαθεί.

Ακόμα και αν ο στόχος είναι ιδιαίτερα δύσκολος. Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται το επόμενο διάστημα να δούμε και συχνότερες συναντήσεις του ΥΠΕΞ με την Κυπριακή Δημοκρατία σε επίπεδο Προέδρου αλλά και υπουργού Εξωτερικών, με στόχο να υπάρχει άμεση ενημέρωση και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δυνατότητα για βοήθεια.