Μακρόν: Σπάει το ταμπού της μονιμότητας στο δημόσιο τομέα

Την «άρση των ταμπού» απέναντι στις απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων πρότεινε αυτή την εβδομάδα ο Γάλλος υπουργός Μετασχηματισμού και Δημόσιας Διοίκησης Στανισλάς Γκερινί, δηλώνοντας έτοιμος να κόψει τον γόρδιο δεσμό προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα. Σε άρθρο του σε εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας ο υπουργός γράφει: «Καλλιεργήθηκε εδώ και χρόνια κουλτούρα αποφυγής αυτής της συζήτησης». Το 2022, μόλις 13 απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων για επαγγελματική ανεπάρκεια εγκρίθηκαν από τις αρμόδιες αρχές, ενώ οι παραπομπές στα υπηρεσιακά πειθαρχικά όργανα δεν ξεπέρασαν τις 222 για τα 2,5 εκατ. εργαζομένους του στενού δημοσίου τομέα.

«Ευτελισμός»

«Πρόκειται για ευτελισμό της λειτουργίας του Δημοσίου. Δεν είναι δυνατόν στο όνομα της μονιμότητας να μην μπορούμε να ξεφορτωθούμε έναν εργαζόμενο, ο οποίος δεν εκτελεί τα καθήκοντά του», αναφέρει ο υπουργός. Εντονη υπήρξε η αρχική αντίδραση συνδικαλιστικών σωματείων στην ασαφή πρόταση του Γκερινί, με ψυχραιμότερους αναλυτές να κάνουν λόγο για απόπειρα της κυβέρνησης του Εμμανουέλ Μακρόν να βολιδοσκοπήσει την κοινή γνώμη για τη βαθιά, αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση.

Τα υπουργικά σχέδια συγκρούονται, όμως, με το σύνταγμα και το γαλλικό δίκαιο, που περιορίζουν σημαντικά την ικανότητα των κρατικών υπηρεσιών να απομακρύνουν υπαλλήλους. Σε αντίθεση με τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα, οι Γάλλοι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι δεν έχουν υπογράψει ιδιωτικό συμφωνητικό με τον κρατικό εργοδότη τους και θεωρούνται αμετακίνητοι, αφού αποκτήσουν την πολυπόθητη μονιμότητα. Τα δικαιώματά τους κατοχυρώνονται από τον γενικό δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα και καθορίζονται από την κείμενη εργασιακή νομοθεσία και τους υπηρεσιακούς κανονισμούς.

«Η διοίκηση της υπηρεσίας οφείλει να αναζητήσει και να βρει ισόβαθμο στέλεχος, το οποίο θα εκτελέσει τα καθήκοντα του παυθέντος υπαλλήλου», επισημαίνει στην ιστοσελίδα της η επιθεώρηση εργασίας της Γαλλίας. Η γενική γραμματέας του προσκείμενου στο Σοσιαλιστικό Κόμμα συνδικάτου δημοσίων υπαλλήλων CFDT-UFFA, Μιλέν Ζακό, επιμένει όμως ότι είναι «εντελώς λάθος» να θεωρούμε ότι οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο απολαύουν καθεστώτος διά βίου εργασιακής ασφάλειας.

Επαγγελματική ανεπάρκεια

Ο εργοδότης-Δημόσιο μπορεί να επικαλεσθεί πολλές αιτίες προκειμένου να δώσει μονομερώς τέλος στην απασχόληση ενός εργαζομένου. Ο Γκερινί μνημόνευσε την καταγεγραμμένη επαγγελματική ανεπάρκεια, τα πειθαρχικά παραπτώματα και άλλες εργασιακές ελλείψεις ως αιτίες απόλυσης, ασκώντας κριτική στους υπάρχοντες μηχανισμούς. Η καταγραφή της επαγγελματικής ανεπάρκειας εφαρμόζεται σπάνια και είναι ανοικτή σε παρερμηνεία. Το 2022, από 2,5 εκατ. στελέχη του στενού δημοσίου τομέα, μόλις 13 απολύθηκαν για επαγγελματική ανεπάρκεια, ενώ 222 ελέγχθηκαν πειθαρχικά από τα υπηρεσιακά όργανα και απολύθηκαν ως αποτέλεσμα του ελέγχου.

«Η διαδικασία του ελέγχου της ανεπάρκειας βασίζεται εν μέρει σε υποκειμενικά κριτήρια και όχι πάνω σε σαφώς καταγεγραμμένα περιστατικά, όπως γίνεται για τις απολύσεις για σοβαρά επαγγελματικά σφάλματα. Η έννοια της ανεπάρκειας δεν αφορά καταγεγραμμένα σφάλματα, αλλά την προσωπική αξιολόγηση. Αυτό αντιβαίνει στο πνεύμα του δημοσιοϋπαλληλικού κανονισμού», λέει ο αντιπρόεδρος του αριστερού συνδικάτου FO, Ολιβιέ Μπουί.

Με ειρωνείες υποδέχθηκε το κεντροδεξιό κόμμα «Οι Ρεπουμπλικανοί» τη διστακτική εισήγηση του υπουργού Μετασχηματισμού, με τον βουλευτή και επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του γκωλικού κόμματος, Ολιβιέ Μαρλέ, να λέει σε τηλεοπτική εκπομπή: «Θέλω να καταθέσω το εξής ερώτημα, χωρίς δόλο: η πρόταση ισχύει και για ανεπαρκείς υπουργούς;». Μιλώντας λίγες ημέρες μετά τη δημοσιοποίηση των ανανεωμένων στοιχείων για το δημόσιο χρέος από τον υπουργό Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ, ο βουλευτής των Ρεπουμπλικανών είπε: «Η δυνατότητα απόλυσης υπαλλήλων υπάρχει στη νομοθεσία. Αν το κράτος δεν την αξιοποιεί είναι γιατί είναι πολύ κακός εργοδότης», είπε ο Μαρλέ.

«Προεκλογικό πυροτέχνημα»

«Πρόκειται για προεκλογικό πυροτέχνημα ενόψει ευρωεκλογών. Ο πρόεδρος Ζορζ Πομπιντού, που πέθανε πριν από 50 χρόνια, ήταν ένας πραγματικά ταλαντούχος μεταρρυθμιστής, που εκσυγχρόνισε εκ βάθρων τη Γαλλία χωρίς να ευνοήσει τη σύγκρουση και να πυρπολήσει τη χώρα. Ηταν μια άλλη εποχή, κατά την οποία οι μεταρρυθμίσεις δεν ανακοινώνονταν για να δημιουργηθούν εντυπώσεις, αλλά για να αλλάξουν τα πράγματα. Η μεταρρύθμιση ριμάριζε τότε με τον σεβασμό», προσέθεσε ο βουλευτής της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης.