Η Τουρκία δυναμιτίζει τη Διακήρυξη Φιλίας των Αθηνών;

Σειρά ερωτηματικών για το πού βαδίζουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και αν τελικά άρχισε να ξηλώνεται το «πουλόβερ ασφαλείας» που έπλεξε η Διακήρυξη των Αθηνών που υπέγραψαν τον περασμένο Δεκέμβριο ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δημιούργησε η ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, που επιμένει να αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας σε νησιά και βραχονησίδες του Αιγαίου.

Για τους διπλωμάτες και όσους παρακολουθούν την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η επικρατούσα άποψη είναι ότι η Τουρκία δεν έχει εγκαταλείψει στο ελάχιστο τις διεκδικήσεις της έναντι της Ελλάδας. Ούτε έχει αλλάξει τη ρητορική της επί του θέματος.

Αυτό που έχει αλλάξει είναι το κομμάτι όπου έχουν σταματήσει οι προκλήσεις, και όσον αφορά τη ρητορική, αυτή έχει σταματήσει να διατυπώνει συστηματικά την περίφημη απειλή “θα έρθουμε μια νύχτα” διά στόματος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών.

Κατά τα άλλα, η Άγκυρα έχει διατηρήσει μια πολιτική έκφρασης, ίσως και προσπάθειας ανάπτυξης, των παραπόνων της. Και τα εκφράζει με κάθε ευκαιρία και, σε σύγκριση με το παρελθόν, προσπαθεί να παρουσιάζει τη θέση της μέσω ανακοινώσεων και όχι μέσω επιδεικτικών δηλώσεων που παραπέμπουν σε πολεμική ρητορική.

Οι σοφιστείες, το τουρκολιβυκό μνημόνιο συνεννόησης, το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, το ζήτημα της ελληνικής κυριαρχίας σε ορισμένα νησιά, όλα τα θέματα που η Τουρκία έχει προσθέσει κατά καιρούς στην ατζέντα της ελληνοτουρκικής σύγκρουσης, συνεχίζουν να εφαρμόζονται στην Άγκυρα, η οποία με κάθε ευκαιρία προβάλλει τα επιχειρήματά της.

Η Ελλάδα εκφράζει, ομοίως, τις σταθερές εθνικές θέσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμα και αν ο ελληνοτουρκικός διάλογος έχει επανακκινήσει όπως παραδέχονται και επισήμως στο Υπουργείο Εξωτερικών, το θέμα της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης δεν το έχει ακουμπήσει ακόμα. Σημειώνοντας ότι αυτή η συζήτηση θα ανοίξει «όταν ωριμάσουν οι συνθήκες».

Αναγνωρίζουν επίσης ότι αυτή η διαφορά είναι που αποτελεί την πηγή του μεγαλύτερου μέρους των εντάσεων που συνήθως καταλήγουν να παράγουν κρίσεις.

Αναγνωρίζουν επίσης ότι οι διαφορές ευθύνονται για τις περισσότερες από τις εντάσεις που συνήθως καταλήγουν σε κρίσεις.

Διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν την ανάγκη της διατήρησης της ηρεμίας, τόσο στο πεδίο και όσο είναι δυνατό και στη ρητορική, με την Αθήνα να επιχειρεί να δίνει τις απαντήσεις που η κυβέρνηση θεωρεί κατάλληλες σε κάθε δήλωση της Άγκυρας που αμφισβητεί κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα ή θίγει την ελληνική πλευρά.

Η ελληνική διπλωματία αντιμετώπισε τις προκλητικές δηλώσεις της τουρκικής πλευράς και στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου μεταξύ της υφυπουργού Εξωτερικών Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου και του Τούρκου ομολόγου της Μπ. Ακσαπάρ.

Το ίδιο συμβαίνει και στις επαφές μεταξύ του Γιώργου Γεραπετρίτη και του Χακάν Φιντάν.

Για την ελληνική πλευρά, είναι σαφές ότι η Διακήρυξη των Αθηνών παραμένει σε ισχύ και ο διάλογος δεν πρόκειται να διακοπεί.

Παρά τις “ενοχλητικές” δηλώσεις, αυτές βασίζονται σε γνωστές και πάγιες τουρκικές θέσεις και δεν συνιστά μια ουσιαστική έκπληξη για το ελληνικό ΥΠΕΞ και τους διπλωμάτες της χώρας μας.

Και οι αναλυτές ερμηνεύουν τη δήλωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών στο πλαίσιο τόσο των αποτελεσμάτων των δημοτικών εκλογών όσο και των προσπαθειών του Ερντογάν να κερδίσει πίσω ένα εθνικιστικό ακροατήριο, το οποίο αποκόπηκε από τους κόλπους του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ).