«Σπίτι του Παιδιού»: Ο χώρος όπου κακοποιημένοι ανήλικοι ανοίγουν τις τραυματισμένες ψυχές του

Η κακοποίηση παιδιών αποτελεί μείζον κοινωνικό θέμα. Υποθέσεις έρχονται στο φως της δημοσιότητας αλλά και πολλές άλλες κρύβονται πίσω από κλειστές πόρτες και σφραγισμένα στόματα. Το ΕΡΤNews και η δημοσιογράφος Άννα Βλαχοπαναγιώτη, μπήκαν στη δομή «Σπίτι του Παιδιού», το οποίο υποδέχεται τους ανήλικους που καλούνται να ανοίξουν τις τραυματισμένες ψυχές τους και να να αποκαλύψουν όσα εφιαλτικά έχουν βιώσει.

Η βία κατά ανηλίκων και η κακοποίηση τρυφερών ψυχών είναι ο οδυνηρός πρωταγωνιστής των δελτίων ειδήσεων, σχεδόν καθημερινά. Ανήλικα θύματα καλούνται να καταθέσουν στις αστυνομικές και δικαστικές αρχές τον εφιάλτη που βίωσαν πίσω από κλειστές πόρτες. Με ποιον τρόπο το κάνουν; Και γίνεται σωστά, ώστε να μην επανατραυματίζεται το νεαρό θύμα;

Η κάμερα του ΕΡΤnews ξεναγήθηκε στο «Σπίτι του Παιδιού» Αθήνας και Πειραιά, τη δομή του Υπουργείου Δικαιοσύνης στην οποία δίνουν κατάθεση οι ανήλικοι που έπεσαν θύμα σεξουαλικής κακοποίησης, παρουσία παιδοψυχολόγου.

«Είναι ο χώρος υποδοχής, δηλαδή εδώ που έρχονται τα παιδιά, τα υποδεχόμαστε, γνωριζόμαστε και ξεκινάει η διαδικασία της αντιληπτικής ικανότητας και ψυχολογικής ικανότητας των παιδιών» αναφέρει η ψυχολόγος, προϊσταμένη «Σπίτι του Παιδιού» Αθήνας, κ. Σωτηρία Νίκα.

Το «Σπίτι του Παιδιού» ξεκίνησε να λειτουργεί στα τέλη του 2021. Το 2022 πέρασαν το κατώφλι του 80 ανήλικοι, ενώ το 2023 στην ειδικά διαμορφωμένη δομή, έδωσαν δικανική κατάθεση 305 παιδιά.

«Είναι η πολυθρόνα που κάθεται το παιδί συνήθως, ο χώρος έχει κάμερες στο ταβάνι, είναι ενημερωμένο το παιδί για το τι υπάρχει, υπάρχουν δύο κάμερες επάνω και δύο κάμερες στο πλάι όπως βλέπετε για να γίνει η εγγραφή. Στο δωμάτιο αυτό παραμένει το παιδί και ο ψυχολόγος, κανένας άλλος», συνεχίζει η κ. Νίκα.

«Στο διπλανό δωμάτιο παρευρίσκεται η ανακριτική αρχή. Μετά το τέλος της διαδικασίας το υλικό αυτό παραδίδεται στις ανακριτικές αρχές και μπαίνει στο φάκελο της δικογραφίας».

Μάλιστα, υπάρχει και ο Βαγγέλης που είναι σκύλος θεραπείας και πιλοτικά συμμετέχει στη διαδικασία προσέγγισης των νεαρών θυμάτων.

Αξίζει να σημειωθεί οτι καταγγελίες για βία και κακοποιητική συμπεριφορά σε βάρος ανηλίκων πέφτουν βροχή. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Εισαγγελίας Ανηλίκων Αθήνας, που παρουσιάζει το ΕΡΤNews, το 2022 άνοιξαν 1126 κοινωνικοί φάκελοι, το 2023 ξεκίνησαν 1330 έρευνες και μόλις τους πρώτους τρεις μήνες του 2024, διερευνώνται 311 περιστατικά ενδοοικογενειακής και σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων.

Οι κοινωνικές υπηρεσίες όμως που αναλαμβάνουν να εκτελέσουν τις εισαγγελικές παραγγελίες και να ερευνήσουν τις καταγγελίες δεν επαρκούν.

Η Πρόεδρος Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος, κ. Τριανταφυλλιά Αθανασίου λέει χαρακτησριστικς στο ΕΡΤNews: «Πολλές γράφουν και κατεπείγον επάνω. Αλλά όταν έχεις 1 για 100.000 πληθυσμό, μπορεί να έχει και 30 και 40 παραγγελίες να περιμένουν και να μην προλαβαίνει. Υπάρχουν περιπτώσεις με 180 εισαγγελικές παραγγελίες σε αναμονή σε μεγάλο δήμο της χώρας».

Η εμπειρία του Ηρακλή που συνελήφθη και η αρχική αντιμετώπισή του από τις αρχές Ο 18χρονος σήμερα Ηρακλής πριν από τρία χρόνια μηνύθηκε απο συνομίληκή του για εξύβριση και απειλή.

«Σαν εμπειρία ήταν τραυματική για ένα παιδί 15 χρονών. Είχαν έρθει να με συλλάβουν από το σπίτι. Δε με άκουγαν καθόλου στην αστυνομία. Μου είπαν πρέπει να πας κρατητήριο για μια βραδιά. Με είχαν βάλει σ’ ενα δωμάτιο μαζί με 20 τοξικομανείς» τονίζει ο Ηρακλής.

Και οι ανήλικοι κατηγορούμενοι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από τις διωκτικές αρχές με ειδικό καθεστώς που αρμόζει σ΄έναν έφηβο. Στην περίπτωση του 15χρονου Ηρακλή, αυτό δε συνέβη…

«Τα δικαιώματά μου τα έμαθα μετά. Ούτε ψυχολόγο μου είπαν ότι μπορώ να έχω, ούτε τίποτα. Δεν τα ακούνε τα παιδιά»λέει ο 18χρονος.

Η κ. Ευτυχία Κατσιγαράκη, Εγκληματολόγος, Ανεξάρτητη πραγματογνώμονας Συμβουλίου της Ευρώπης λέει πως «είναι μεγάλο στοίχημα για τη χώρα μας να μεταφέρει καλές πρακτικές που εφαρμόζουμε για ανήλικους παραβάτες και τις οικογένειές τους και νομίζω θα είναι καλή η παρουσία της χώρας μας».

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας συμμετέχει μαζί με τα αντίστοιχα Υπουργεία άλλων χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης σε τρία προγράμματα που προάγουν ορθές δικαστικές πρακτικές για ανήλικους μάρτυρες και υπόδικους.

Έρευνα: Άννα Βλαχοπαναγιώτη