Κλιμακώνεται η μάχη της δεύτερης θέσης

Υπάρχουν ορισμένες μάχες στην πολιτική, οι οποίες πριν καν δοθούν φαίνεται να έχουν κριθεί.

Όχι τόσο γιατί φαίνεται εκ των προτέρων ποιος θα τις κερδίσει, αλλά γιατί εκ των πραγμάτων αποδεικνύονται αχρείαστες. Δεν σημαίνουν τίποτε, όσο κι αν οι μονομάχοι προσπαθούν να πείσουν ότι από την έκβασή τους ίσως κριθεί ο ρους της Ιστορίας. Κάπως έτσι μοιάζει σήμερα η μάχη ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ για τη δεύτερη θέση στις ευρωεκλογές. Η άποψη που έχει επικρατήσει είναι ότι ο νικητής τα παίρνει όλα και ο ηττημένος πάει… “άκλαυτος”. Είναι, όμως, πραγματικά έτσι;

Πρώτα απ’ όλα, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί σοβαρά ότι οι διαφορές μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ είναι σήμερα τόσο μεγάλες ώστε η επικράτηση του ενός ή του άλλου στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς να συνεπάγεται πολύ διαφορετικές πολιτικές επιλογές στα κύρια ζητήματα που καθορίζουν το μέλλον της χώρας. Τα δύο κόμματα έχουν πρόσφατα απομακρυνθεί τόσο πολύ -ο ΣΥΡΙΖΑ προς το κέντρο και το ΠΑΣΟΚ προς τα αριστερά- ώστε οι διαφορές μεταξύ τους έχουν να κάνουν περισσότερο με τους ανθρώπους που εκπροσωπούν παρά με την ιδεολογία που πρεσβεύουν. Με άλλα λόγια, ο Κασσελάκης και ο Ανδρουλάκης δεν είναι ίδιοι, αλλά τα κόμματά τους συγκλίνουν όλο και περισσότερο.

Το δεύτερο πράγμα που πρέπει να λάβουμε υπόψη είναι ότι, όσο ρεαλιστικό και αν είναι με βάση τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν μια μικρή διαφορά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, η μάχη για τη δεύτερη θέση είναι μια στρατηγική ηττοπάθειας για δύο κόμματα που επιδιώκουν να γίνουν ο πυρήνας που θα δημιουργήσει τον άλλο πόλο απέναντι στη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το να παλεύουν για τη δεύτερη θέση είναι σαν να παραδέχονται εμμέσως ότι δεν μπορούν να σταθούν επί ίσοις όροις απέναντι στην κυβέρνηση. Ο Κασσελάκης το κατάλαβε αυτό σχετικά νωρίς. Γι’ αυτό, μόλις ανέβηκε λίγο στις δημοσκοπήσεις, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ εγκατέλειψε τον ηττοπαθή στόχο της δεύτερης θέσης με 17% και δήλωσε ότι θα διεκδικήσει την πρωτιά. Με άλλα λόγια, υποστήριξε ότι το φαινομενικά αδύνατο μπορεί να είναι εφικτό. Είναι σίγουρα ουτοπικό, αλλά πιο συναρπαστικό από τον δηλωμένο στόχο του Ανδρουλάκη για τη δεύτερη θέση.

Ένα τρίτο σημείο καταδεικνύει ότι ο αγώνας για τη δεύτερη θέση είναι ουσιαστικά περιττός. Χωρίς τη συνοδευτική πολιτική δυναμική, ένα μικρό εκλογικό κέρδος, η δεύτερη θέση, δεν είναι απαραίτητα σκαλοπάτι για τη συνέχεια. Όποιος έχει ή μπορεί να δημιουργήσει αυτή τη δυναμική, είτε είναι δεύτερος είτε τρίτος στις ευρωεκλογές, θα είναι ο μακροπρόθεσμος ηγέτης. Είναι θέμα σαφούς πολιτικού οράματος, στρατηγικής και υπομονής. Η δεύτερη θέση χωρίς αυτά τα στοιχεία δεν αξίζει ουσιαστικά τίποτα.

Το τέταρτο και πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι στην πολιτική, εκείνοι που θεωρούνται άξιοι της δεύτερης θέσης δεν θεωρούνται ποτέ απαραίτητα άξιοι της πρώτης θέσης. Η δεύτερη θέση στις ευρωεκλογές μπορεί να είναι μια παρηγοριά, αλλά δεν εγγυάται από μόνη της μια μελλοντική πρώτη θέση. Χρειάζονται πολύ περισσότερα, και όχι μόνο η ικανότητα να ενωθεί ένα κατακερματισμένο και βαθιά πληγωμένο κόμμα. Η επιτυχία του Κυριάκου Μητσοτάκη βασίζεται ακριβώς σε αυτό το σημείο. Στην ικανότητά του να ενώσει και να διευρύνει τη ΝΔ και να της δώσει προοπτική διακυβέρνησης. Οι πολιτικοί του αντίπαλοι απέχουν ακόμη πολύ από αυτόν τον στόχο, παρά τις ρωγμές που υπάρχουν στην κυβέρνηση της ΝΔ.