Το παιχνίδι γοήτρου και ισχύος για Μπάιντεν και Νετανιάχου

Στις 17 Ιανουαρίου 1991 το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεϊν εγκαινίασε μία σειρά πληγμάτων με πυραύλους Scud εναντίον του Ισραήλ. Κατά τη διάρκεια του επόμενου μήνα 42 πύραυλοι έπληξαν το Τελ Αβίβ και τη Χάιφα, με αποτέλεσμα δύο Ισραηλινοί πολίτες να χάσουν τη ζωή τους και εκατομμύρια άλλοι να οδηγηθούν στα καταφύγια, εν μέσω φόβων ότι ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν και χημικά όπλα. Επιδίωξη του Σαντάμ Χουσεϊν ήταν να διαρρήξει τη συμμαχία δυτικών και αραβικών χωρών που είχαν συγκροτήσει οι ΗΠΑ εναντίον του μετά την εισβολή του στο Κουβέιτ, εμφανιζόμενος ως υπέρμαχος της παλαιστινιακής υπόθεσης και προκαλώντας το Ισραήλ να απαντήσει. Όμως το Ισραήλ δεν απάντησε ποτέ, εισακούοντας αφενός τις εκκλήσεις του βασιλέα Χουσεϊν της Ιορδανίας (ο οποίος ανησυχούσε για τυχόν αποσταθεροποίηση της χώρας του, αν ο εναέριος χώρος της χρησιμοποιούνταν για ισραηλινές επιθέσεις κατά του Ιράκ) και αφετέρου τις υποδείξεις της κυβέρνησης του Τζορτζ Μπους πατρός στην Ουάσιγκτον. Ο “σκληρός” Γιτζάκ Σαμίρ, τότε πρωθυπουργός του Ισραήλ, υποχρεώθηκε να καταπιεί την περηφάνεια του – και η επιχείρηση “Καταγίδα της Ερήμου” των Αμερικανών και των συμμάχων τους προχώρησε απρόσκοπτα από την εναέρια στην χερσαία φάση της, καταλήγοντας σε ήττα της ιρακινής πλευράς.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μετά τα αντίποινα του Ιράν εναντίον ισραηλινού εδάφους δεν έχει αλλάξει πολύ. Η ισραηλινή πλευρά βρίσκεται αντιμέτωπη με το δίλημμα είτε να προβεί σε σχετικά άμεσα αντίποινα κατά του Ιράν για να προστατεύσει το κύρος της είτε να ακολουθήσει τη σύσταση του Τζο Μπάιντεν να “κηρύξει τη νίκη και να σταματήσει”.

Η Ισλαμική Δημοκρατία σχεδίασε με τέτοιο τρόπο τις κινήσεις της που επανέφερε τη μπάλα στις αμερικανοϊσραηλινές σχέσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από διάφορες τριβές εν μέσω του παρατεταμένου αδιεξόδου στη Λωρίδα της Γάζας.

Το ίδιο το Ιράν δικαιούται να ισχυριστεί ότι έχει επιτύχει τους στόχους του, καθώς δεν του ξέφυγε η ισραηλινή επίθεση της 1ης Απριλίου στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, αποτελώντας το πρώτο μη αραβικό κράτος στην ιστορία (και το πρώτο κράτος γενικότερα από το 1991) που επιτέθηκε σε ισραηλινό έδαφος.

Ωστόσο, το Ισραήλ δικαιούται επίσης να διεκδικήσει τη νίκη, καθώς τα αντιαεροπορικά του συστήματα έχουν επιδείξει συντριπτικό ποσοστό επιτυχίας. Εν τω μεταξύ, στην αποστολή αναχαίτισης ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων συμμετείχαν επίσης δυνάμεις των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας, αποτελώντας την πρώτη ισραηλινή πλευρά που συμμετέχει άμεσα σε στρατιωτικό γεγονός.

Όμως το μήνυμα του Τζο Μπάιντεν είναι ότι το Ισραήλ θα αφεθεί μόνο του να ανταποδώσει επιτιθέμενο στο Ιράν. Η αμερικανική πλευρά πιστεύει ότι μπορεί να διατηρήσει τη γραμμή μεταξύ της υπεράσπισης του Ισραήλ και της υποστήριξης επιθετικών κινήσεων.

Η κυρίαρχη γραμμή στην Ουάσιγκτον είναι να αποφευχθεί η κλιμάκωση της περιφερειακής σύγκρουσης και να χρησιμοποιηθεί η δύσκολη κατάσταση για να αναβιώσει το σχέδιο εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του.

Ωστόσο, η Τεχεράνη έχει επίσης σοβαρούς λόγους να αποφύγει την κλιμάκωση, όπως αποδεικνύει το γεγονός ότι έχει αποφύγει την άμεση εμπλοκή στη σύγκρουση στη Γάζα εδώ και έξι μήνες. Έχει μάλιστα διαμορφώσει την απάντησή της στο Ισραήλ, ώστε να μην έρχεται σε αντίθεση με το σχέδιο των ΗΠΑ. Η έγκαιρη προειδοποίηση για τις ιρανικές προθέσεις, η αποφυγή πολιτικών στόχων, η απουσία ανθρώπινων απωλειών και η μη στοχοποίηση αμερικανικών θέσεων είναι χαρακτηριστικά στοιχεία – αφαιρούν από το Ισραήλ την υποχρεωτικότητα της ανταπάντησης, την ίδια ώρα που στέλνουν ότι μήνυμα ότι επόμενη, λιγότερο οριοθετημένη σύγκρουση θα αποτελέσει δύσκολη δοκιμασία για το εβραϊκό κράτος.

Μένει να φανεί πώς αξιολογεί τα μηνύματα η κυβέρνηση του Βενιαμίν Νετανιάχου. Και αν, σε αντίθεση με το 1991, δύναται να παρακούσει τις αμερικανικές συστάσεις.