Γκράφιτι στην Τεχεράνη: «Χτύπα τους, Ισραήλ. Οι Ιρανοί είναι μαζί σου»

Στα 45 χρόνια του καθεστώτος των μουλάδων, οι Ιρανοί δεν είχαν επιτεθεί ποτέ απευθείας στο Ισραήλ. Όπως έλεγε ο ιδρυτής της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, ο δρόμος προς την Ιερουσαλήμ περνούσε από την Καρμπάλα, μια ιρακινή πόλη ιερή για τους σιίτες, γι’ αυτό και ξεκίνησε πόλεμο με το Ιράκ. Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ανώτατος ηγέτης του Ιράν από το 1989, χρησιμοποίησε τους «πληρεξουσίους» του –την Χεζμπολάχ, την σιιτική πολιτοφυλακή στον Λίβανο, και τις παλαιστινιακές τρομοκρατικές οργανώσεις, την Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ– για να πλήξει ισραηλινούς στόχους και να αποφύγει την άμεση αντιπαράθεση. Όταν το Ισραήλ επιτέθηκε στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και στους επιστήμονές του στην Τεχεράνη, τα τελευταία χρόνια, οι σύμβουλοι του Χαμενεΐ ζήτησαν «στρατηγική υπομονή». Remaining Time-0:00 Fullscreen Mute Ολα αυτά όμως, άλλαξαν το βράδυ του Σαββάτου, όταν το Ιράν εξαπέλυσε 350 drones και πυραύλους εναντίον του Ισραήλ, σηματοδοτώντας αλλαγή στο στρατηγικό δόγμα της Τεχεράνης, σύμφωνα με τον Αχμάντ Νταστμαλχιάν, πρώην πρεσβευτή του Ιράν στον Λίβανο.

Σύμφωνα με το Economist, η δύναμη πυρός εξέπληξε ακόμα και τους Ιρανούς πολίτες, καθώς το καθεστώς δεν είχε απαντήσει έτσι όταν οι ΗΠΑ σκότωσαν τον Κασίμ Σουλεϊμανί, αρχηγό των Φρουρών της Επανάστασης, στην Βαγδάτη, το 2020. Ο σημερινός επικεφαλής της στρατιωτικής ελίτ του Ιράν, Χοσεΐν Σαλαμί, είπε ότι το καθεστώς χρησιμοποιεί πλέον «μια νέα εξίσωση». «Η εποχή της “στρατηγικής υπομονής” έχει τελειώσει», δήλωσε σύμβουλος του ιρανού προέδρου, την Κυριακή. Το Economist σημειώνει ότι η αλλαγή πολιτικής του Ιράν εξηγείται εν μέρει από τους εξωτερικούς παράγοντες. Το Ισραήλ έχει αυξήσει τις επιθέσεις του κατά ιρανικών στόχων σε όλη τη Μέση Ανατολή από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα τον Οκτώβριο. Εχει σκοτώσει 18 διοικητές των Φρουρών της Επανάστασης και περίπου 250 ενόπλους της Χεζμπολάχ σε επιθέσεις στη Συρία και τον Λίβανο.

Η αεροπορική επιδρομή την 1η Απριλίου στο ιρανικό διπλωματικό συγκρότημα στη Δαμασκό, το οποίο το Ιράν επιμένει ότι αποτελεί κυρίαρχο έδαφος σύμφωνα με το διεθνές Δίκαιο, απέδειξε ότι η δράση των «πληρεξουσίων» του Ιράν δεν μπορούσε πλέον να διασφαλίσει ότι το Ισραήλ δεν θα πραγματοποιούσε τέτοιες επιθέσεις. Αλλά η αλλαγή οφείλεται επίσης στις εσωτερικές δυνάμεις, που διαμορφώνουν την λήψη αποφάσεων. Για το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του, ο Χαμενεΐ στηρίχθηκε σε συντηρητικούς πραγματιστές, όπως αυτός. Πολλοί ήταν διοικητές των Φρουρών και έτοιμοι να συνεργαστούν με τη Δύση αν πίστευαν ότι αυτό θα ενίσχυε το καθεστώς. Αλλά τελευταία, μια ομάδα ιδεολογικά σκληροπυρηνικών, αντίστοιχη με τη θρησκευτική Ακροδεξιά του Ισραήλ, ανήλθε τα σκαλιά της εξουσίας στην Τεχεράνη. Οπως επισημαίνει το Economist, το Μέτωπο Παϊντάρι ή Μέτωπο της Σταθερότητας της Ισλαμικής Επανάστασης, είναι σιίτες υπερεθνικιστές, που αντιτίθενται σε κάθε είδους συμβιβασμό με οποιονδήποτε εντός ή εκτός Ιράν. Χλευάζουν τους επικριτές τους ως άθεους και αντεπαναστάτες και θέλουν να μετατρέψουν τα πάρκα της Τεχεράνης σε τζαμιά. Θεωρούν κάθε είδους συμφιλίωση με τη Δύση εχθρική πράξη και τη «στρατηγική υπομονή», υποχώρηση στον εχθρό. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν «καταλάβει» την εξουσία. Ο Εμπραχίμ Ραϊσί, ο σκληροπυρηνικός κληρικός που εξελέγη πρόεδρος το 2021, τους έχει δώσει εξέχουσες θέσεις στην κυβέρνησή του.

Ο πεθερός του είναι ίσως ο πιο ριζοσπαστικός κληρικός του Ιράν -τα πύρινα κηρύγματά του ξεσηκώνουν τους φανατισμένους θρησκευόμενους. Απέκτησαν μάλιστα μεγαλύτερη εξουσία στο Κοινοβούλιο, τον περασμένο μήνα, καθώς πολλοί ψηφοφόροι απείχαν ως ένδειξη διαμαρτυρίας προς το καθεστώς. Το Μέτωπο Παϊντάρι θέλει να διώξει τον μετριοπαθή Πρόεδρο της Βουλής και να εφαρμόσει ξανά την υποχρεωτικότητα του χιτζάμπ για τις γυναίκες. Δεν είναι τυχαίο, ότι την ίδια μέρα που το Ιράν χτύπησε το Ισραήλ, έστειλαν την αστυνομία ηθικής στους δρόμους μετά από ένα χρόνο διακοπής. Οι αρμόδιοι γνωρίζουν ότι το στρατιωτικό τους υλικό δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό του Ισραήλ. Η πολεμική αεροπορία έχει να αναβαθμιστεί από την εποχή του Σάχη και εξακολουθεί να έχει τα F-4 της δεκαετίας του 60, τη στιγμή που το Ισραήλ διαθέτει τα πιο προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη του κόσμου, τα F-35. Πολλά από τα άρματα μάχης του Ιράν χρονολογούνται από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά οι ζηλωτές του Μετώπου Παϊντάρι πιστεύουν στο Κοράνι και λένε ότι ο Αλλάχ θα πολεμήσει για λογαριασμό τους, κατατροπώνοντας τον εχθρό. Μετά το χτύπημα στο Ισραήλ, οι οπαδοί τους γιόρτασαν στους δρόμους και μοίρασαν γλυκά. Εχουν γεμίσει την Τεχεράνη με πανό στα εβραϊκά που προειδοποιούν τους Ισραηλινούς να εφοδιαστούν με προμήθειες εν αναμονή μιας νέας επίθεσης. Οι κληρικοί του Μετώπου Παϊντάρι έχουν διεισδύσει στις τάξεις των Φρουρών της Επανάστασης, διδάσκοντας το Κοράνι στα στρατόπεδά τους

. Η νέα γενιά των Φρουρών δεν θυμάται τον πόλεμο Ιράν – Ιράκ τη δεκαετία του ’80, είναι πιο φανατισμένοι και λιγότερο ρεαλιστές, είπε στο Economist ο Σαϊντ Γκολκάρ, ειδικός στους Φρουρούς της Επανάστασης, στο Πανεπιστήμιο του Τενεσί, στην Τσατανούγκα. Ο ίδιος υπενθυμίζει ένα ιρανικό ρητό: «Αυτοί που δεν γνωρίζουν τον πόλεμο είναι πιο πρόθυμοι να πολεμήσουν». Υπό τον Ραϊσί, η θρησκευτική Δεξιά έχει εκκαθαρίσει τη δημόσια διοίκηση από μεταρρυθμιστές και άλλους αρνητές. Εχουν χρησιμοποιήσει τις συνεχιζόμενες επιθέσεις του Ισραήλ για να περιθωριοποιήσουν τους εναπομείναντες πραγματιστές εντός του καθεστώτος και τις εκκλήσεις τους για αυτοσυγκράτηση. Ορισμένοι ισχυρίζονται μάλιστα ότι χαιρετίζουν την προοπτική ενός ισραηλινού χτυπήματος στο ιρανικό έδαφος, καθώς θεωρούν ότι αυτό θα ένωνε τους Ιρανούς. Αλλά παρ’ όλη τη δύναμή του, η άνοδος του Μετώπου Παϊντάρι, σημειώνει το Economist, μπορεί να κάνει την Ισλαμική Δημοκρατία πιο εύθραυστη.

Το χάσμα μεταξύ των ηγετών του Ιράν και του ιρανικού λαού μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο. Ο Ραϊσί άλλωστε, έχει ένα κοινό με τον Νετανιάχου: η δημοτικότητα και των δύο είναι πολύ χαμηλή στις χώρες τους. Πολλοί Ιρανοί κατηγορούν τους άπειρους ιδεολόγους για τον ακρωτηριασμό της ιρανικής οικονομίας (το ριάλ έφτασε σε νέο ναδίρ έναντι του δολαρίου μετά την επίθεση της 13ης Απριλίου). Και φοβούνται ότι ο φανατισμός τους θα μπορούσε να παρασύρει το Ιράν σε πόλεμο. Η αντιπάθεια απέναντί τους είναι τέτοια που πολλοί βλέπουν τους εχθρούς του καθεστώτος ως φίλους. Πολλοί Ιρανοί ειρωνεύθηκαν την ηγεσία τους για την παταγώδη αποτυχία της επίθεσης στο Ισραήλ. Στους δρόμους εμφανίστηκαν γκράφιτι που καλούσαν σε ισραηλινά αντίποινα. «Χτύπα τους, Ισραήλ. Οι Ιρανοί είναι μαζί σου», έγραφε χαρακτηριστικά ένα σύνθημα στην Τεχεράνη.