Μέση Ανατολή: Οι εμπορικές σχέσεις της Ελλάδας με Ισραήλ και Ιράν

Την ανάσα τους κρατούν αναλυτές και οικονομολόγοι όσον αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, καθώς μια πιθανή επέκταση της σύγκρουσης Ισραήλ – Ιράν θα οδηγούσε την παγκόσμια οικονομία σε αχαρτογράφητα νερά.

Η ανησυχία για τις επιπτώσεις είναι μεγάλη στις διεθνείς αγορές αλλά και στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εξωτερικών η χώρα μας έχει αναπτύξει δυναμικά τα τελευταία χρόνια τις διμερείς εμπορικές σχέσεις της με το Ισραήλ, με τις επενδύσεις και τον τουρισμό να βρίσκονται στο επίκεντρο. ενώ με το Ιράν οι εμπορικές μας σχέσεις είναι περιορισμένες. Ωστόσο ενδιαφέρον έχουν οι κατηγορίες των αγαθών που εμπορεύονται οι δύο χώρες.

Τα χαλιά και τα φιστίκια από το Ιράν

Η οικονομική, εμπορική και επενδυτική συνεργασία Ελλάδας και Ιράν έχει περιοριστεί σε σχέση με το παρελθόν, λόγω της επιβολής διεθνών κυρώσεων στη χώρα της Μέσης Ανατολής, ωστόσο, το επίπεδο συνεργασίας παραμένει ικανοποιητικό. Τα τελευταία χρόνια οι δύο χώρες έχουν υπογράψει συμφωνίες σε διάφορους τομείς, όπως αυτούς των μεταφορών, του τουρισμού και της γεωργίας.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι ελληνικές εξαγωγές προς το Ιράν ανέρχονται σε 20,58 εκατ. δολάρια έναντι ιρανικών εξαγωγών προς την Ελλάδα ύψους 34,60 εκατ. δολαρίων.

Οι ελληνικές εξαγωγές περιλαμβάνουν φάρμακα , ψιλοκομμένο ροδάκινο (2,3 εκατ. δολ.) ,προϊόντα ασβέστου-τσιμέντου, λιπάσματα, υγρομάντηλα (1,2 εκατ. δολ.), μηχανήματα (0,86 εκατ. δολ) και ξυραφάκια ( 0,73 εκατ. δολ). Επίσης στο Ιράν εξάγουμε μαρμελάδες (0,80 εκατ. δολ.) και επεξεργασμένους επιταχυντές για καουτσούκ (0,48 εκατ. δολ). Τα κυριότερα εξαγόμενα ελληνικά προϊόντα συνιστούν το 49,3% των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας προς το Ιράν.

Στον αντίποδα, η Ελλάδα εισάγει ιρανικά πετροχημικά (πολυμερή αιθυλενίου, στυρενίου) συνολικής αξίας 13,2 εκατ. δολαρίων. Τα τελευταία χρόνια είναι αυξημένε και οι εισαγωγές ξηρών καρπών (9,01 εκατ. δολ.) και ιρανικών τάπητων (χαλιών) (4,99 εκατ. δολ). Από το Ιράν εισάγουμε επίσης σιδηροκράματα (αξίας 0,63 εκατ. δολ).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Γερμανία, Ιταλία και Ολλανδία είναι οι τρεις κορυφαίοι εμπορικοί εταίροι του Ιράν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αξία των διμερών σχέσεων ανέρχεται σε 1 δισ, 658 εκατ. και 333 εκατ ευρώ αντίστοιχα. Τα προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ από το Ιράν είναι τα φρούτα, οι ξηροί καρποί, ο σίδηρος, ο χάλυβας, τα πλαστικά,το τσάι, τα μπαχαρικά και οι τάπητες.

Οι ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τη χώρα της Μέσης Ανατολής ανήλθαν στα 3 δισ. και προήλθαν κυρίως από την Γερμανία,την Ιταλία,την Ολλανδία,την Γαλλία και το Βέλγιο. Αφορούν κυρίως μηχανολογικό εξοπλισμό, φάρμακα, ιατρικά εργαλεία και δημητριακά.

Οι εμπορικές σχέσεις της Ελλάδας με το Ισραήλ

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2022 κατεγράφη αύξηση των εξαγωγών της Ελλάδας προς το Ισραήλ κατά 54,9% σε σχέση με το 2021. Οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν στα 850 εκατ. ευρώ έναντι 548,78 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας ιστορικό ρεκόρ.

Το σημαντικότερο στοιχείο των εξαγωγών της Ελλάδας το 2022 ήταν η μεγάλη αύξηση κατά 182,5% των πετρελαιοειδών καθώς και διαφόρων βιομηχανικών προϊόντων που χρησιμοποιούνται κυρίως στην ανάπτυξη της βιομηχανίας άντλησης υδρογονονανθράκων και στο κατασκευαστικό τομέα του Ισραήλ όπως χαλκοσωλήνες, σιδηροσωλήνες, σύρματα.

Οι ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο Ισραήλ

Η Jumbo είναι μια από τις ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιείται στο Ισραήλ. Η εταιρεία του επιχειρηματία Απόστολου Βακάκη στο τέλος Μαρτίου ξεκίνησε τη λειτουργία τού πρώτου καταστήματός της ομώνυμης αλυσίδας στην «πόλη των βασιλέων» Eilat, με στόχο την επέκταση του brand και σε άλλες πόλεις μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Παρουσία στο Ισραήλ έχει και η Σωληνουργεία Κορίνθου. Μέσα στο καλοκαίρι η Chevron Mediterranean Limited ανέθεσε στη Σωληνουργεία Κορίνθου έργο για την κατασκευή αγωγού από σωλήνα χάλυβα. Σύμφωνα με την έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας στο Τέλ Αβίβ ανατέθηκε επίσης η κατασκευή και προμήθεια περίπου 118 χλμ. σωλήνων χάλυβα ευθείας ραφής βυθιζόμενου τόξου (SAWL) για τον υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου Leviathan. Επίσης, στα ισραηλινά ράφια των σούπερ μάρκετ βρίσκεται η Κολιός. Η ελληνική εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων συνεργάζεται από το 2011 με την μεγαλύτερη εταιρεία διακίνησης τροφίμων στο Ισραήλ, την Shufershall.

Φυσικά δραστηριότητα στο Ισραήλ έχει και η εταιρεία Energean με την έρευνα και εκμετάλλευση κοιτασμάτων φυσικού αερίου υπεράκτια της χώρας. Σύναψε πρόσφατα με την Eshkol Energies Generation LTD, ένα νέο συμβόλαιο πώλησης φυσικού αερίου διάρκειας 15 χρόνων. Πλέον, η Energean προμηθεύει με φυσικό αέριο και τους τέσσερις σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού που ιδιωτικοποιήθηκαν από την Israel Electric Corporation, δηλαδή τους Ramat Hovav, Alon Tavor, East Hagit και Eshkol.