Η επιστροφή της Τουρκίας στην τοξική ρητορική

Η Τουρκία δεν θα επιτρέψει «οποιαδήποτε προσέγγιση για την ανακήρυξη» θαλασσίου πάρκου στο Αιγαίο είπε ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ΑΚΡ, Ομέρ Τσελίκ, σχολιάζοντας τις σχετικές εξαγγελίες της Αθήνας. Ο κ. Τσελίκ παρουσιάζει τις εξαγγελίες ως «σαμποτάζ» της Αθήνας στη διαδικασία εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων και τις περιγράφει ως περιπλοκή της καλής ατμόσφαιρας που επικράτησε στην τελευταία συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν τον περασμένο Δεκέμβριο.

Για «νέο παράδειγμα έλλειψης στρατηγικού οράματος της ΕΕ» κάνει λόγο, από την πλευρά του, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της στρατηγικής συζήτησης για την Τουρκία στην ειδική Σύνοδο Κορυφής, καθώς συνδέεται εκ νέου ευθέως η ένταξή της με την πρόοδο στο Κυπριακό.

«Η Τουρκία δεν θα αποδεχτεί ποτέ μια προσέγγιση που συνδέει την πρόοδο στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ με το Κυπριακό. Είναι απαραίτητο να εγκαταλειφθεί μια αντίληψη που περιορίζει αυτές τις πολύπλευρες σχέσεις στο Κυπριακό», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

Εν τω μεταξύ, σχεδόν δέκα μήνες αφότου οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανέθεσαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπόνηση ειδικής έκθεσης για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, κλήθηκαν τις προάλλες να δώσουν τις απαντήσεις τους σχετικά με το πώς θα προχωρήσει η σχέση της ΕΕ με την Άγκυρα εν μέσω φόβων για περαιτέρω κλιμάκωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

Οι συζητήσεις για μια νέα στρατηγική σχέση με την Τουρκία, με βάση την έκθεση του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ τον περασμένο Νοέμβριο, απασχόλησαν επί μακρόν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες, καθώς οι αντιπροσωπείες των κρατών μελών ξεκίνησαν χωρίς να καταλήξουν σε ένα τελικό κείμενο συμπερασμάτων.

Εδώ και εβδομάδες διεξάγονταν διαβουλεύσεις στο παρασκήνιο για το πόσο «θετικό» θα μπορούσε να είναι το μήνυμα που θα στείλει η Ε.Ε. προς την Αγκυρα, που ζητούν εδώ και καιρό συγκεκριμένα κράτη-μέλη, όπως η Γερμανία που επιδίωκε να διεξαχθεί συζήτηση από το προηγούμενο συμβούλιο του Μαρτίου, ενώ στην ίδια «γραμμή» Ρώμη και Μαδρίτη πίεζαν να συμπεριληφθεί κάτι «χειροπιαστό», σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.

Από την άλλη πλευρά, ήταν σημαντικό τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ελλάδα να τονίσουν ότι τα κράτη μέλη και όχι η Επιτροπή έχουν τον τελικό λόγο για τη σχέση μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας.

Στο πλαίσιο αυτό, το τελευταίο προσχέδιο των συμπερασμάτων ανέφερε πάντως ακριβώς αυτό, ότι δηλαδή «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναθέτει στους μόνιμους αντιπροσώπους (Coreper) να προωθήσουν τις εργασίες σχετικά με τις συστάσεις του κοινού ανακοινωθέντος (του Μπορέλ), σύμφωνα με τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και με σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο και με την επιφύλαξη πρόσθετων οδηγιών από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».

Επιπλέον, ήταν σημαντικό για την Αθήνα να διασφαλίσει ότι το καταληκτικό κείμενο θα ήταν ισορροπημένο, καταγράφοντας θετικά βήματα στις ευρωτουρκικές σχέσεις στη βάση της προθυμίας της Τουρκίας να επιδείξει συνεργασία. Ωστόσο, στο τελικό σχέδιο των συμπερασμάτων υπάρχουν συγκεκριμένες αναφορές στην ανάγκη η Τουρκία να επιδείξει εποικοδομητική συνεργασία σε όλους τους τομείς, κάτι που σημειώνεται και στην έκθεση του Ζοζέπ Μπορέλ.