Ελληνοτουρκικά: Οι ισορροπίες και το στοίχημα της επόμενης μέρας

Η «Διακήρυξη των Αθηνών» παραμένει σε πλήρη ισχύ τόνιζαν ανώτατες διπλωματικές πηγές. Σημείωναν δε ότι το μεγαλύτερο και ορατό σε όλους κέρδος του τελευταίου χρόνου «ήρεμων νερών» στα ελληνοτουρκικά είναι η μηδενική ένταση στο πεδίο, με μηδέν υπερπτήσεις και παραβιάσεις, αλλά και η αγαστή συνεργασία στο μεταναστευτικό.

«Κανένας δεν είπε ότι οι δύο πλευρές άλλαξαν θέσεις ή υπαναχώρησαν από τις κόκκινες γραμμές τους, το αντίθετο, ωστόσο δεν μπορούμε να είμαστε με το δάχτυλο στη σκανδάλη διαρκώς», έλεγαν χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι πρώτος στόχος των διαύλων επικοινωνίας και του διαλόγου είναι οι όποιες εντάσεις να μην μετατρέπονται σε κρίσεις στο πεδίο, οι οποίες είναι αυτές που μπορούν να οδηγήσουν και σε ατυχήματα.

Οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν συνιστούν μια εύκολη εξίσωση. “εύκολη λύση”. Αντιθέτως, το ακριβώς  αντίθετο συμβαίνει στην πραγματικά.

Και αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Συμπίπτει και με την ήττα του Ερντογάν στις τοπικές εκλογές στην Τουρκία.

Διπλωμάτες και από τις δύο πλευρές σημείωναν ότι στόχος είναι η συνέχιση του διαλόγου. Τόνιζαν ότι το χρονοδιάγραμμα των επαφών σε επίπεδο κορυφής, που καταρτίστηκε κατά την επίσκεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα τον Δεκέμβριο, ουσιαστικά δεν θα ολοκληρωθεί με την επίσκεψη Μητσοτάκη στην Άγκυρα στις 13 Μαΐου, αλλά με τις συνομιλίες που θα γίνουν στην Ουάσιγκτον στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ το καλοκαίρι.

Πιστεύουν επίσης ότι θα προγραμματιστεί ένας νέος γύρος συναντήσεων σε επίπεδο συνόδου κορυφής, που θα περιλαμβάνει και άλλα τραπέζια διαλόγου, από τη θετική ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μέχρι τον πολιτικό διάλογο.

Ο στόχος, σύμφωνα με τις πηγές, είναι να καταστούν οι συναντήσεις των υπουργών Εξωτερικών μεταξύ των δύο χωρών λιγότερο ειδησεογραφικές και περισσότερο ουσιαστικές.

Αυτή η “ρουτίνα” εξαρτάται από τη διάθεση της Άγκυρας και τα αντανακλαστικά της Αθήνας, τα οποία μπορεί να φαίνονται πολύ μακρινά αυτή τη στιγμή.

Η ένταση για τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο Πέλαγος διέψευσε αφενός όσους ζητούν “fast track” διαδικασίες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αφετέρου έδειξε ότι η σταθερότητα είναι και επικίνδυνη, καθώς το ευνοϊκό περιβάλλον απειλείται από πάγιες θέσεις των δύο χωρών.

Ο κ. Μητσοτάκης έστειλε το δικό του μήνυμα ανακοινώνοντας από τις Βρυξέλλες ότι θα επισκεφθεί την Άγκυρα στις 13 Μαΐου και θα υποδεχθεί Τούρκους τουρίστες στη Μυτιλήνη.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός έστειλε το μήνυμα στην Άγκυρα ότι η Ελλάδα εμμένει στην ηρεμία, αλλά και στο εσωτερικό ότι πρέπει να πέσουν οι τόνοι.

Ο πρόεδρος Ερντογάν επιβεβαίωσε επίσης την επίσκεψη μετά την προσευχή της Παρασκευής. Αντικείμενο των συζητήσεων, όπως είπε, είναι “πώς να φέρουμε τις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι σήμερα”.

Και οι συνομιλίες στην Άγκυρα θα είναι ακόμη πιο σημαντικές, καθώς οι δύο ηγέτες θα ανακοινώσουν το περιεχόμενο και τα επόμενα βήματά τους για να καθορίσουν την κατεύθυνση.

Στην Αθήνα, όπως και στην Άγκυρα, η δυσπιστία που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια και πριν από την ελληνοτουρκική κρίση παραμένει.

Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και η ανάπτυξη μηχανισμών διαχείρισης και εκτόνωσης των εντάσεων είναι θεμελιώδους σημασίας.

Πράγματι, οι αντανακλαστικές αντιδράσεις και οι μεγεθυμένες ερμηνείες των αρνητικών ειδήσεων παραμένουν παρούσες.

Το Κυπριακό παραμένει ένα μεγάλο αγκάθι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Άγκυρα κάνει κινήσεις που θα της επέτρεπαν να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Το κατά πόσον η Αθήνα και η Άγκυρα μπορούν να διατηρήσουν τα “ήρεμα νερά” είναι μια λεπτή πράξη ισορροπίας. Και η ουσιαστική αποφασιστικότητα των δύο χωρών να διασφαλίσουν ότι η ευνοϊκή κατάσταση δεν θα καταλήξει να είναι άλλη μια προσωρινή συνθήκη, θα αναπτύξει περαιτέρω τον διπλωματικό χώρο, που έχει ήδη δημιουργηθεί.