«Μπορούσα να βγω στη σκηνή μόνο σφυρηλατημένος»: Ο David Harewood μιλά για τον ρατσισμό και τον νέο του ρόλο

Είναι η πρώτη φορά που ο Ντέιβιντ Χάργουντ μπαίνει στις πόρτες των κεντρικών γραφείων της Ράντα στο Λονδίνο από τότε που έγινε πρόεδρος της στα μέσα Φεβρουαρίου, και αμέσως εντυπωσιάστηκε από αναδρομές της εποχής του ως φοιτητής εδώ. «Εκπληκτικές αναμνήσεις», λέει. «Οι αναμνήσεις από την οντισιόν μου, τους πίνακες… και αυτή η σκάλα θα μείνουν πάντα αξέχαστες γιατί μπαίνεις μέσα και πας: «Θεέ μου, είμαι στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών!» Είναι πολύ υποβλητικό.”

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη David Harewood (@davidharewood)

Ο Χάρεγουντ, 58 ετών, είναι ο πρώτος έγχρωμος που ηγήθηκε της Ράντα και ακολουθεί τα χνάρια προσωπικοτήτων όπως ο Κένεθ Μπράνα, ο Ρίτσαρντ Άτενμπορο, η πριγκίπισσα Νταϊάνα και ο Τζον Γκίλγκουντ. Είναι η πιο διάσημη από τις σχολές υποκριτικής –κάποιοι θα έλεγαν η πιο λαχταριστή από όλες– και αποτέλεσε χώρο εκπαίδευσης για όλους, από τον Άντονι Χόπκινς μέχρι τον Τομ Χίντλστον, τη Φιόνα Σο έως τη Φοίβη Γουόλερ-Μπριτζ. Όμως, όπως πολλές βρετανικές δραματικές σχολές, στο αποκορύφωμα των διαδηλώσεων των Black Lives Matter το 2020, η Rada απηύθυνε μια συγγνώμη αναγνωρίζοντας ότι «ήταν και επί του παρόντος είναι θεσμικά ρατσιστική».

Ο διορισμός του Χάρεγουντ, μαζί με αυτόν μιας άλλης μαύρης ηθοποιού, της Σίνθια Ερίβο, ως αντιπρόεδρος, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια κίνηση προς τη διόρθωση αυτών των αδικιών, αλλά δεν είναι εδώ μόνο για τους συμβολισμούς. Μάλιστα, η εμπειρία του τον κάνει μοναδικά προσόντα, λέει: «Έχω πάει στις Χρυσές Σφαίρες και στα Έμμυ. Έχω δει το λαμπερό τέλος της βιομηχανίας. Αλλά έχω πάει και σε ψυχιατρικό ίδρυμα λόγω αυτής της βιομηχανίας, οπότε γνωρίζω και τις δύο πλευρές της. Και θέλω να βεβαιωθώ ότι μπορώ να δώσω στους μαθητές πρόσβαση σε όσο το δυνατόν περισσότερες από τις εμπειρίες μου, καλές και κακές, ώστε να ξέρουν τι να περιμένουν».

Είμαστε σε μια ηλιόλουστη αίθουσα συσκέψεων, ακριβώς έξω από αυτή τη σκάλα. Ένας σωρός από κλειστά γράμματα περιμένει τον Χάργουντ στο τραπέζι. Τους τελευταίους μήνες κάνει γυρίσματα στον Καναδά, εξηγεί, αλλά φαίνεται φρέσκος και γεμάτος ενέργεια. «Μπήκα σε αυτό το δωμάτιο λίγες εβδομάδες πριν με τεμαχίσουν», παρατηρεί. Αυτό θα ήταν το 1989, λίγα χρόνια αφότου είχε φύγει ως φοιτητής. «Στην ψυχωτική μου κατάσταση, μπήκα για να κάνω μια ιδέα στον τότε διευθυντή, Όλιβερ Νέβιλ, για το πώς να διδάξω τους μαθητές». Ο Χάρεγουντ μίλησε και έγραψε για την κατάρρευσή του από τότε, που, όπως λέει, προκλήθηκε εν μέρει από τον ρατσισμό της βρετανικής κοινωνίας γενικά, και της βιομηχανίας του θεάματος ειδικότερα.

Τα φυλετικά ζητήματα συνεχίζουν να μαστίζουν το βρετανικό δράμα. Τον Φεβρουάριο, ο Rishi Sunak καταδίκασε ένα θέατρο του West End για τα σχέδιά του να ανεβάσει δύο παραστάσεις του Slave Play του Jeremy O Harris (από μια σειρά 13 εβδομάδων) για «το κοινό που ταυτίζεται αποκλειστικά με το μαύρο» προκειμένου να το κάνει όσο το δυνατόν πιο προσιτό. . «Ο περιορισμός του κοινού με βάση τη φυλή θα ήταν λάθος και διχαστικός», είπε ένας κυβερνητικός εκπρόσωπος. Νωρίτερα αυτό το μήνα, αναφέρθηκε ότι η μαύρη ηθοποιός Francesca Amewudah-Rivers είχε δεχτεί ένα «βρασμό αξιοθρήνητης ρατσιστικής κακοποίησης» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ως αποτέλεσμα του ρόλου της Juliet, απέναντι από τον Tom Holland, σε μια νέα παραγωγή του Romeo and Juliet.

Ο Χάρεγουντ μπορεί να συμπάσχει. Η πρώτη του επαγγελματική συναυλία, το 1988, έπαιζε τον Romeo σε μια ολόμαυρη διασκευή του Σαίξπηρ, η οποία προκάλεσε παρόμοια αντίδραση. «Θεέ μου, με σφάξανε», θυμάται. «Ένας κριτικός είπε: «Προφανώς αυτός ο άνθρωπος πήγε στη Ράντα. Γιατί τον άφησαν να μπει; Γιατί τον άφησαν να βγει;». Ένας άλλος είπε: «Δεν μοιάζει με τον Ρομέο. μοιάζει περισσότερο με τον Μάικ Τάισον.» Και αντί για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτό προερχόταν από εφημερίδες. «Κάθε συνέντευξη που έκανα αφορούσε το χρώμα μου: γιατί παίζεις Romeo; Θα έπρεπε να παίζεις Romeo; Το έγραψε ο Σαίξπηρ για έναν μαύρο ηθοποιό;»

Η εμπειρία τον επηρέασε βαθιά, λέει. «Η δεύτερη δουλειά μου ήταν με τον ίδιο σκηνοθέτη και τότε τα πράγματα άρχισαν πραγματικά να πάνε άσχημα. Κυριολεκτικά ο μόνος τρόπος που μπορούσα να βγω στη σκηνή ήταν να με σφυρηλατήσουν. Πραγματικά δεν μου άρεσε η εμπειρία μου: μισούσα την υποκριτική, μισούσα το επάγγελμα, μισούσα αυτό που έκανα, έχασα εντελώς την αυτοπεποίθησή μου. Νομίζω ότι αυτή ήταν η αρχή της κατάρρευσης μου».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη David Harewood (@davidharewood)

Ο Χάρεγουντ «σιγά σιγά ανατράπηκε», θυμήθηκε στον Guardian το 2021. Κάπνιζε πολύ χόρτο εκείνη την εποχή. «Πέρασε εβδομάδες περπατώντας σε όλο το Λονδίνο, μερικές φορές όλη τη νύχτα, μιλώντας με αγνώστους και ακολουθώντας τους όπου με οδηγούσαν. Είχα μαυρίσει μόνο για να ανακτήσω τις αισθήσεις μου σε ένα εντελώς διαφορετικό μέρος της πόλης, ώρες αργότερα, φοβισμένος και χωρίς καμία απολύτως ιδέα για το τι είχε συμβεί στο μεσοδιάστημα.» Οι φίλοι του παρενέβησαν και τον χώρισαν και μετά συνέχισε για να ξαναφτιάξει την καριέρα του, καταλαβαίνοντας τους μικρούς ρόλους που είχε να προσφέρει η βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου. Παντρεύτηκε το 2013 και έχει δύο κόρες, τώρα 18 και 21 ετών, οι οποίες είναι και οι δύο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όμως, όπως τόσοι πολλοί μαύροι Βρετανοί ηθοποιοί, κέρδισε την επικρατούσα αναγνώριση μόνο όταν πήγε στις ΗΠΑ. το 2011 επιλέχθηκε ως αρχηγός της CIA στην επιτυχημένη αντιτρομοκρατική σειρά Homeland. Δεν είχε δουλέψει για ένα χρόνο πριν από αυτό, αλλά ήταν απασχολημένος από τότε: στη σκηνή και στη μικρή οθόνη, από έναν χυμώδη ρόλο στη σειρά Supergirl της DC μέχρι ντοκιμαντέρ του BBC για την ψύχωσή του, για τις δυσανάλογες επιπτώσεις του Covid στους έγχρωμους και για την ιστορία του blackface.

Δεν αναζητούσε ρόλο στο Rada. πριν από περίπου ένα χρόνο, ο πρόεδρος, Μάρκους Ράιντερ, του πρότεινε τη δουλειά απροσδόκητα. Η πρώτη αντίδραση του Χάρεγουντ ήταν: «Τι; Δεν έχει κανένα νόημα. Όχι, δεν μπορώ να το κάνω αυτό», λέει. «Και μετά σκέφτηκα κάπως: «Εντάξει, θα το δώσω μια ευκαιρία». Μόνο όταν ανακοινώθηκε ότι συνειδητοποίησε τι μεγάλη υπόθεση ήταν. «Είχα κλήσεις, γράμματα από όλο τον κόσμο. Το Instagram μου ανατινάχτηκε. Και ήταν μια απίστευτα θετική, ενθουσιασμένη απάντηση. Ξαφνικά συνειδητοποίησα: αυτό είναι πραγματικά τεράστιο. Και είμαι πραγματικά περήφανος για αυτό. Πιθανώς περισσότερο περήφανος για αυτό από οτιδήποτε άλλο έχω κάνει ποτέ».

Η δραματική σχολή ήταν κάτι σαν καταφύγιο για τον Χάρεγουντ, φαίνεται, ειδικά σε σύγκριση με τις εμπειρίες του αμέσως σε κάθε πλευρά της. Παιδί μιας εργατικής οικογένειας μεταναστών από Μπαρμπάντος, μεγάλωσε στο Μπέρμιγχαμ, όπου τον κυνηγούσαν σκίνχεντ και του πετούσαν τούβλα από το παράθυρό του ήταν μέρος της καθημερινής του εμπειρίας. «Δεν ήξερα τίποτα για το δράμα», λέει. «Καλήμησα το δρόμο μου στο σχολείο, έπαιζα πάντα θεατρικά έργα, ήμουν λίγο άτακτο μικρό κάθαρμα, που με έδιωχναν από τα μαθήματα σε τακτική βάση». Μόνο όταν ένας δάσκαλος πρότεινε την υποκριτική, άναψε μια λάμπα στο κεφάλι του. Έγινε δεκτός από το Εθνικό Θέατρο Νέων , ήρθε στο Λονδίνο για ένα σεμινάριο έξι εβδομάδων και «βρήκε αυτή τη φυλή ανθρώπων που μπερδεύονταν όπως εγώ, και είχαν αστείες φωνές όπως εγώ και ήταν πολύ άτακτοι, όπως κι εγώ».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη David Harewood (@davidharewood)

Ένα χρόνο αργότερα έμπαινε σε αυτό το κτίριο για μια ημερήσια ακρόαση, στο τέλος της οποίας σχεδόν όλοι οι άλλοι αιτούντες είχαν αποκλειστεί. Τότε ο Νέβιλ, ο διευθυντής, του είπε: «Είσαι πολύ χιουμοριστικό παλικάρι. Μπορείς να με κάνεις να γελάσω;» Τι έκανε? «Ήταν τρομερά ανόητο. Ήταν σχεδόν σαν σκίτσο του Lenny Henry. Ήμουν, σαν, ένας Ρασταφαριανός Άγιος Βασίλης που έμπαινε στα σπίτια των ανθρώπων και μιλούσε στον εαυτό του». Πήγε σπίτι νομίζοντας ότι το είχε σκάσει, αλλά η επιστολή αποδοχής ήρθε μέρες αργότερα. «Μόλις διάβασα τις τρεις πρώτες λέξεις: «Είμαστε ευχαριστημένοι…» και πήδηξα από το γαμημένο μου δέρμα.

«Απλώς είχα μια απόλυτη μπάλα εδώ. Για μένα, ήταν η πρώτη φορά που η εκπαίδευση είχε νόημα. Μάθαινα για τη λογοτεχνία, τον Σαίξπηρ, τον Τσέχωφ και τον Μολιέρο. Όλοι αυτοί οι φανταστικοί κλασικοί συγγραφείς, για το τι έγραφαν, τις αναλογίες που χρησιμοποιούσαν και τα πράγματα που προσπαθούσαν να επισημάνουν στην κοινωνία – εξάπτει εντελώς τη φαντασία μου».

Εκ των υστέρων, υπήρχαν ορισμένες πτυχές που ήταν αρκετά ρατσιστικές. «Τραγουδούσα νέγρους πνευματικούς», λέει γελώντας. «Ήθελα να τραγουδήσω τζαζ και ο δάσκαλός μου μουσικής μου είπε: «Όχι, όχι, όχι!» Χτυπά το τραπέζι σαν να παίζει πιάνο και τραγουδά σε έναν δυνατό βαρύτονο σε στυλ Paul Robeson: « Έχω άφθονο “. «Και λέω, «Τι στο διάολο είναι αυτό;» Η πλαστοπροσωπία του είναι τόσο αστεία που δεν μπορώ να συγκρατήσω τα γέλια, παρόλο που μιλάμε για θεσμικό ρατσισμό.

Υπήρχε μόνο ένας άλλος μαύρος στη χρονιά του στη Ράντα, θυμάται, αν και οι καιροί είχαν ήδη αλλάξει. η χρονιά κάτω από αυτόν περιελάμβανε τους Adrian Lester, Sophie Okonedo και Marianne Jean-Baptiste. Οι έγχρωμοι πλέον αποτελούν περίπου το 40% της πρόσληψης της Rada, λέει. Λαμβάνει 3.000 έως 4.000 αιτήσεις ετησίως για τις 28 θέσεις στο πτυχίο υποκριτικής του, και οι επιτυχημένοι υποψήφιοι πρέπει να περάσουν από τέσσερις γύρους οντισιόν.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη David Harewood (@davidharewood)

Οι σημερινοί έγχρωμοι μαθητές έχουν πολύ μεγαλύτερη επίγνωση των φυλετικών θεμάτων, λέει ο Harewood, αν και αυτό έχει τις δικές του προκλήσεις. Έχει ακούσει για μαθητές να απορρίπτουν προτάσεις να σπουδάσουν Σαίξπηρ ή Τσέχοφ. «Ένας νεότερος μαύρος ηθοποιός τώρα θα πει: «Θέλω έναν μαύρο θεατρικό συγγραφέα, θέλω μαύρους σκηνοθέτες, θέλω, θέλω…» Άρα είναι μια διαφορετική οπτική. Εναλλακτικές διαδρομές είναι πλέον διαθέσιμες. επαινεί τη σχολή υποκριτικής Identity του Λονδίνου , της οποίας οι απόφοιτοι περιλαμβάνουν τον John Boyega και τη Letitia Wright – ηθοποιούς που είναι άνετα οι ίδιοι. «Όταν φεύγαμε από το σχολείο, η Royal Shakespeare Company και το Εθνικό Θέατρο ήταν η κορύφωση της καριέρας ενός ηθοποιού… Τα παιδιά δεν ενδιαφέρονται απαραίτητα για αυτό πλέον. μπορούν να βγουν από τη δραματική σχολή και να πάρουν μια εκπομπή έξι σεζόν στο Netflix».

Υπάρχουν και άλλα θέματα που αντιμετωπίζει η σημερινή γενιά που δεν ζηλεύει, όμως. Κάποτε η Rada χαρακτηριζόταν ως ένα προπύργιο της κομψότητας, αλλά τουλάχιστον ηθοποιοί από οικογένειες χαμηλότερου εισοδήματος, όπως ο Harewood, μπορούσαν να λάβουν φοιτητική υποτροφία. τώρα υπάρχουν φόβοι ότι η δραματική σχολή είναι αποκλειστικά για ευκατάστατους. Είναι ένα πρόβλημα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, επισημαίνει ο Harewood, «άρα δεν νομίζω ότι έχει να κάνει συγκεκριμένα με τη Rada. Αλλά πιστεύω ότι πρέπει να βρούμε τρόπους να κάνουμε αυτή τη σκάλα προς την επιτυχία προσβάσιμη σε όλους. Θα ήταν κρίμα αν ο μόνος τρόπος για να φτάσετε εδώ είναι να βουτήξουν η μαμά και ο μπαμπάς στις τσέπες τους». (Τα δίδακτρα του Rada ορίζονται από την κυβέρνηση σε 9.250 £ ετησίως για φοιτητές του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως και άλλα προπτυχιακά μαθήματα, μου λέει ένας εκπρόσωπος, και υποστηρίζει το 60% των προπτυχιακών του σπουδαστών μέσω του ταμείου υποτροφιών του.)

Ο Χάρεγουντ ανησυχεί επίσης για το πού θα μπορούσε να κατευθυνθεί η πολιτική ταυτότητας. «Είμαστε σε αυτό το περίεργο σημείο του επαγγέλματος όπου οι άνθρωποι πηγαίνουν: «Ω, δεν μπορείς να παίξεις αυτόν τον ρόλο επειδή δεν είσαι ανάπηρος ή δεν μπορείς να το παίξεις επειδή δεν είσαι πραγματικά από εκεί». Το όνομα του παιχνιδιού είναι ηθοποιός. Ναι, πρέπει να είμαστε αντιπροσωπευτικοί, αλλά νομίζω ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί… Αυτό επεκτείνεται ακόμη και στον Οθέλλο με μαύρο πρόσωπο. Λέω, αν θέλεις να μαυρίσεις, να το κάνεις, φίλε. Καλύτερα να είσαι καλός, αλλιώς θα γελάσεις από τη σκηνή. Αλλά χτυπήστε τον εαυτό σας! Ο καθένας πρέπει να μπορεί να κάνει οτιδήποτε».

Ο Χάρεγουντ έχει εξασκήσει αυτό που κηρύττει. Πέρυσι έπαιξε τον διαβόητο λευκό συντηρητικό William F Buckley στο έργο Best of Enemies , βασισμένο στις θρυλικές τηλεοπτικές συζητήσεις του Buckley δεξιά εναντίον αριστερά με τον Gore Vidal το 1968. «Ήξερα τη στιγμή που περπάτησα στη σκηνή, το 99% του κοινού σκεφτόταν: “Γιατί το παίζει αυτό;” Αλλά στο τέλος του, όλοι έλεγαν «Γάμησέ με, αυτό λειτούργησε πολύ καλά!», λέει ο Χάργουντ. «Ακούγοντας τα λόγια του να βγαίνουν από το στόμα μου, πολλοί άνθρωποι είπαν: «Γιατί μου αρέσει ο William F Buckley;» Αυτό ήταν πολύ διαφορετικό από τον 23χρονο Harewood που έπαιζε τον Romeo. «Φέρνεις στη σκηνή αυτό που είσαι. Δεν προσποιούμαι ότι είμαι λευκός. Φέρνω τον πλήρη εαυτό μου».

Πώς θα επηρεάσει ο ρόλος του στη Ράντα την καριέρα του στην υποκριτική; «Λοιπόν, ο Ken έκανε πολύ καλά, έτσι δεν είναι;» γελάει – όπως στον προκάτοχό του, Κένεθ Μπράνα. «Θα ήθελα να συμμετάσχω εδώ όσο περισσότερο μπορώ. Και θα έπρεπε να είμαι ειλικρινής και να πω ότι η καριέρα μου έχει επιβραδυνθεί. Κανείς δεν μου χτυπά την πόρτα αυτή τη στιγμή». Τούτου λεχθέντος, φαίνεται ότι υπάρχουν πολλά στα σκαριά. Στον Καναδά γύριζε μια ταινία για τον Denham Jolly , τον ιδρυτή του πρώτου ραδιοφωνικού σταθμού του Καναδά που ανήκει σε μαύρους (πολύ πίσω, εεε, 2001). Επιστρέφει εκεί την επόμενη εβδομάδα για να δουλέψει σε μια νέα τηλεοπτική εκπομπή, το Happy Face. Και πρόκειται να εμφανιστεί στη δεύτερη σειρά της επιτυχημένης εκπομπής του BBC Sherwood , μεταξύ άλλων έργων.

Το να είσαι ηθοποιός είναι μια παράξενη πράξη ισορροπίας, προτείνει. Από τη μία πλευρά, πρέπει να είστε αρκετά ανθεκτικοί για να χειριστείτε όλη την κριτική, την απόρριψη, το άγχος και το στρες. Από την άλλη, έχει συνειδητοποιήσει, ο στόχος είναι να είσαι ανοιχτός και ευάλωτος. Σε προσωπικό επίπεδο, ο Harewood φαίνεται να έχει τετραγωνίσει αυτόν τον κύκλο. «Πάντα πίστευα ότι έπρεπε να φουσκώσεις το στήθος σου στη σκηνή και να είσαι σταθερός. Και μετά μετά την κατάρρευση μου, την πρώτη φορά που ανέβηκα στη σκηνή, τρομοκρατήθηκα. Και υπάρχει κάτι ενδιαφέρον σε αυτό, γιατί ήμουν ευάλωτος… το έχω αγκαλιάσει. Και προσθέτει κάτι στο επίπεδο του χαρακτήρα μου επειδή είμαι ασφαλής σε αυτή την ευπάθεια. Είμαι σε πολύ καλύτερο μέρος τώρα από ποτέ».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη David Harewood (@davidharewood)

Λίγες μέρες αργότερα, ο Harewood επικοινωνεί μαζί μου μέσω email. Όταν επέστρεψε στο σπίτι εκείνη την ημέρα, λέει, άρχισε να αντιμετωπίσει το σωρό της άνοιχτης αλληλογραφίας που καθόταν στο τραπέζι κατά τη διάρκεια της συνέντευξής μας. «Ήταν όλα υπέροχα και δωρεάν… εκτός από το δεύτερο έως το τελευταίο που ξεκίνησε: «Οι αληθινοί πατριώτες της Αγγλίας θα στραφούν στον τάφο τους στο ραντεβού σας…» Δεν διάβασα, αλλά μπορούσα να δω ότι ήταν γεμάτο από συνήθης. Η γυναίκα μου διάβασε την πρώτη γραμμή και γέλασε, αλλά μπορούσα να δω την έκφρασή της να αλλάζει καθώς διάβαζε και πολύ γρήγορα την έσκισε σε κομμάτια και την πέταξε στον κάδο. Έχω ήδη θέσει σε εφαρμογή συστήματα, όπως έπρεπε να κάνω στο παρελθόν, όπου τέτοια αλληλογραφία ανοίγουν πρώτα από άλλους. Με αυτόν τον τρόπο δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσω τέτοια σκουπίδια».

ΠΗΓΗ/ theguardian.com/ Steve Rose