Τα ΜΟΕ και ο ελληνοτουρκικός διάλογος

Η προοπτική συνέχισης των συναντήσεων για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία και το 2025 αποτελεί ίσως την πλέον σημαντική εξέλιξη στον τελευταίο γύρο, ο οποίος διεξήχθη χθες στην Αθήνα. Οι δύο αντιπροσωπείες, υπό τον πρέσβη Θεοχάρη Λαλάκο και τον υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μπουράκ Ακσαπάρ (με τους οποίους είχε σύντομη εθιμοτυπικού χαρακτήρα συνάντηση και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας), κινήθηκαν εντός του πλαισίου το οποίο έχει οριστεί από το 2010. Οι δύο αντιπροσωπείες, στις οποίες συμμετείχαν πρέσβεις και υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί, συζήτησαν για την υλοποίηση των ΜΟΕ μέχρι αυτή τη στιγμή, ενώ έγινε και εξέταση όσων έχουν δρομολογηθεί για το 2025. Σ’ αυτά περιλαμβάνεται η ανταλλαγή επισκέψεων μεταξύ των διοικητών παραμεθόριων μονάδων και η λειτουργία τηλεφωνικής γραμμής ανάμεσα στα Κέντρα Αεροπορικών Επιχειρήσεων Λάρισας και Εσκί Σεχίρ. Την προηγούμενη εβδομάδα πραγματοποιήθηκαν ανταλλαγές. Συγκεκριμένα, στις 16 και 17 Απριλίου ο Έλληνας διοικητής της 3ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας Πεζικού με έδρα την Καβύλη ΄Ρβρου πραγματοποίησε επίσκεψη στην τουρκική 54η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού που εδρεύει στην Αδριανούπολη.

Επίσης, στις 18 και 19 Απριλίου, ο Τούρκος διοικητής της 4ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας Πεζικού που εδρεύει στο Κεσάνι επισκέφθηκε την 31η Ελληνική Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού που εδρεύει στις Φέρες. Παρόμοιες επαφές θα συνεχιστούν σε επίπεδο παραμεθόριας περιοχής, ιδιαίτερα στο νησί του Έβρου. Επιπλέον, καθώς το Μνημόνιο Συνεννόησης προβλέπει ανταλλαγή επισκέψεων, η οποία μπορεί να είναι μέχρι ένα επίπεδο (εν ολίγοις, τουλάχιστον σε αυτό το στάδιο, οι διοικητές κλάδων δεν συναντώνται), δεν θα πρέπει να αποκλείονται στο μέλλον επισκέψεις σε επίπεδο αρχηγών στόλου και τακτικών αεροπορικών δυνάμεων. Στη χθεσινή συνάντηση τέθηκε επίσης το θέμα της άμεσης επαφής μεταξύ των αξιωματικών σε θέματα εκτός της στρατιωτικής υπηρεσίας με τη στενή έννοια, όπως διάφορες αθλητικές εκδηλώσεις τόσο σε ελληνικό όσο και σε τουρκικό στρατιωτικό επίπεδο. Αποφασίστηκε μάλιστα να προστεθούν κάποια αθλήματα στα ήδη υπάρχοντα.

Ενώ είναι σαφές ότι ο διάλογος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας έχει μεγάλη συμβολική αξία από στρατιωτικής πλευράς, από ουσιαστικής πλευράς τα προβλήματα παραμένουν, καθώς οι τουρκικές αρχές συνεχίζουν να εκδίδουν μόνοι τους οδηγίες (NAVTEX, NOTAM). Ακριβώς επειδή η Άγκυρα αντιτίθεται σταθερά στην αρμοδιότητά της να εκδίδει NOTAM για μεγάλα τμήματα του Αιγαίου, ένα αεροσκάφος ATR-72 παραβίασε χθες τους κανόνες εναέριας κυκλοφορίας στο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, στο πλαίσιο κοινής άσκησης με το ΝΑΤΟ και την Ισπανία.

Την ερχόμενη Παρασκευή οι ελληνοτουρκικές συνομιλίες για τη λεγόμενη Θετική Ατζέντα θα συνεχιστούν στην Κωνσταντινούπολη, όπου θα μεταβεί ο υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα Οικονομίας και Εξωτερικών Υποθέσεων, Κώστας Φραγκογιάννης.

Μάλιστα, εκτός απροόπτου, αυτή θα είναι η τελευταία ελληνοτουρκική επαφή πριν από τη συνάντηση των δύο ηγετών που έχει προγραμματιστεί για τις 13 Μαΐου στην Άγκυρα. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα εξετάσουν ουσιαστικά την πρόοδο των όσων έχουν συζητηθεί μέχρι σήμερα σε διάφορα επίπεδα. Ωστόσο, η Άγκυρα επικεντρώνεται αυτή τη στιγμή στα τεκταινόμενα στην Ανατολή, όπως αποδεικνύεται από την επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στη Βαγδάτη και κυρίως από τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει στην τουρκική εξωτερική πολιτική η σύγκρουση με το Ισραήλ και τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.