Συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν: Οι ισορροπίες και τα ζητούμενα

Στις αρχές Μαΐου συμπληρώνονται 15 μήνες από τους φονικούς σεισμούς στη Νοτιοανατολική Τουρκία, ένα γεγονός που με την ενεργοποίηση της ελληνικής διπλωματίας σε όλα τα επίπεδα οδήγησε στην ταχεία εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων στο πεδίο: Η περίοδος αυτή είναι ίσως η μακρότερη στη σύγχρονη Ιστορία των δύο χωρών όπου, πέρα από το επίπεδο της ρητορικής -όπου και εκεί σημειώθηκε αποκλιμάκωση-, οι έμπρακτες αμφισβητήσεις της ελληνικής κυριαρχίας με υπερπτήσεις και παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου ουσιαστικά μηδενίστηκαν.

Φυσικά, η επανεκλογή του Ταγίπ Ερντογάν και αργότερα του Κυριάκου Μητσοτάκη και η διάθεση και των δύο ηγετών να σημειώσουν πρόοδο σε διμερές επίπεδο είναι καθοριστικής σημασίας. Ο κ. Μητσοτάκης ελπίζει να επιβεβαιώσει την προοδευτική ανάπτυξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων τους τελευταίους 15 μήνες κατά τη διάρκεια του προγραμματισμένου ταξιδιού στην Άγκυρα στις 13 Μαΐου και την τέταρτη συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε μόλις οκτώ μήνες, μετά το Βίλνιους, τη Νέα Υόρκη και την Αθήνα. Ο κ. Μητσοτάκης είναι πιθανό να πραγματοποιήσει ιδιωτική επίσκεψη στην περιοχή της Καππαδοκίας στις 12 Μαΐου. Οι δύο ηγέτες σχεδιάζουν μάλιστα μια νέα συνάντηση στην Ουάσιγκτον στις 10 Ιουλίου κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ για τον εορτασμό της 75ης επετείου από την ίδρυση της συμμαχίας.

Την επόμενη εβδομάδα, και συγκεκριμένα στις 26 Απριλίου, έχει προγραμματιστεί νέα επίσκεψη του υφυπουργού Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη στην Κωνσταντινούπολη.

Η «μεγάλη εικόνα», σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, στα Ελληνοτουρκικά σε αυτή τη φάση που διανύουν είναι ότι υπάρχει μια σημαντική πρόοδος εξομάλυνσης, η οποία, όπως εκτιμά, είναι καλοδεχούμενη από τη μεγάλη πλειονότητα των Ελλήνων και των Τούρκων. «Νομίζω, και οι συμπολίτες μας δεν θέλουν να έχουμε “μπελάδες” με την Τουρκία ούτε να είμαστε σε διαρκή ένταση. Δεν έχουμε, εδώ και παραπάνω από δώδεκα μήνες, παραβιάσεις και παραβάσεις. Δεν το είχαμε ποτέ αυτό. Είναι μια επιτυχία αυτό, ότι καταφέραμε και το πετύχαμε», επεσήμανε ο ίδιος πρόσφατα. Υπάρχουν παράλληλα και άλλες παράμετροι, όπως για παράδειγμα η τόνωση της τουριστικής κίνησης και συνεπώς της οικονομικής ανάπτυξης στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, όπου εφαρμόζεται πλέον ο θεσμός της βίζας-εξπρές για Τούρκους πολίτες, που την αξιοποιούν κατά δεκάδες χιλιάδες. Η συζήτηση, ωστόσο, για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα θα αργήσει να τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων σε επίπεδο κορυφής. «Για να μπορούμε να μπούμε, όμως, στον πυρήνα της διαφοράς μας, χρειάζεται να μπορούμε να συντηρήσουμε αυτό το καλό κλίμα για αρκετό χρονικό διάστημα και να μπορούμε να χτίζουμε διαρκώς, βήμα βήμα, αυτή την εξομάλυνση των σχέσεών μας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης, που δεν τρέφει αυταπάτες για επιτάχυνση των διαδικασιών για αμοιβαία προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης στο Φόρουμ των Δελφών, “δεν είμαστε τόσο αφελείς ή φαντασιόπληκτοι ώστε να πιστεύουμε ότι τα προβλήματά μας με την Τουρκία, τα οποία χρονολογούνται εδώ και δεκαετίες, θα επιλυθούν από τη μια μέρα στην άλλη. Από την άλλη πλευρά, θεμελιώδες στοιχείο της καλής σχέσης που προσπαθούμε να οικοδομήσουμε με την Τουρκία είναι η κατανόηση ότι οι βασικές θέσεις και των δύο πλευρών δεν θα αλλάξουν”. Βούληση της ελληνικής κυβέρνησης είναι επίσης να “άρει” τις εντάσεις που υποτίθεται ότι προκαλούν τα θαλάσσια πάρκα που δημιουργεί η χώρα μας στο Ιόνιο και το Αιγαίο.

“Η Ελλάδα ασκεί την κυριαρχία και τα δικαιώματά της στο Αιγαίο με βάση το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας. Περισσότερο, άλλωστε, με εκπλήσσει και η εντελώς αδικαιολόγητη αντίδραση της Τουρκίας σε πρωτοβουλίες περιβαλλοντικού χαρακτήρα”, υπενθυμίζεται ότι δήλωσε ο πρωθυπουργός από τις Βρυξέλλες μετά τη Σύνοδο Κορυφής. “Η Ελλάδα θα προχωρήσει στη δημιουργία θαλάσσιου πάρκου, όπως υποσχέθηκα στο πρόσφατο ναυτιλιακό συνέδριο στην Αθήνα”. Η σύνοδος κορυφής έφερε επίσης ένα σημαντικό συμπέρασμα για τις “27 χώρες”, επαναλαμβάνοντας στην Άγκυρα ότι οι ευρωτουρκικές σχέσεις θα περνούν πάντα από την Αθήνα και τη Λευκωσία.

Όπως αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο, “η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποδώσει ιδιαίτερη σημασία στην επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών επίλυσης του Κυπριακού, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας”. Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παραμένει πλήρως προσηλωμένο σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ, με σεβασμό των ιδρυτικών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Συμφωνίας των κρατών μελών της ΕΕ”.