Θρίλερ για τη νέα ηγεσία της Κομισιόν

Σε πολιτικό θρίλερ τείνει να μετατραπεί η επιλογή για την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την νυν πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να χάνει τη θέση του φαβορί και να αντιμετωπίζει αρκετές δύσκολες προκλήσεις.

Ο κύριος λόγος φαίνεται να είναι η απόφαση του Γάλλου Προέδρου, ο οποίος ήταν ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της φον ντερ Λάιεν πριν από πέντε χρόνια, να μην υποστηρίξει την υποψηφιότητά της για μια δεύτερη θητεία ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο Εμμανουέλ Μακρόν συναντήθηκε με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, μεταξύ των οποίων και με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, για να συγκεντρώσει υποστήριξη για μια νέα υποψηφιότητα, με τον πρώην πρόεδρο της ΕΚΤ (Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας) Μάριο Ντράγκι να είναι το όνομα που αναφέρθηκε περισσότερο ανάμεσά τους.

Ορισμένες φήμες και ένα άρθρο του Economist ανέφεραν επίσης τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ως πιθανό υποψήφιο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τον Μητσοτάκη να διαψεύδει τις φήμες αυτές και να τονίζει σε πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη ότι δεν έχει καμία πρόθεση να εγκαταλείψει το πρωθυπουργικό αξίωμα.

Για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η απώλεια της υποστήριξης του Εμανουέλ Μακρόν θα ήταν μεγάλη απώλεια, αλλά ίσως όχι καταστροφική. Ο Γάλλος πρόεδρος πιστεύει ότι η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει υπερπολιτικοποιήσει τον ρόλο της. Εν τω μεταξύ, άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες την κατηγορούν για λανθασμένους ή ελλιπείς χειρισμούς σε θέματα που αφορούν τις συμφωνίες με τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ, την πράσινη μετάβαση και τις σχέσεις με τις ΗΠΑ.

Οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες δεν είναι σίγουροι αν ο Μακρόν αναζητά πραγματικά διάδοχο ή αν πρόκειται για ένα τέχνασμα για να ασκήσει πίεση στη νυν πρόεδρο και να της αποσπάσει παραχωρήσεις στην πορεία.

Όποιο κι αν είναι το τέχνασμα του Μακρόν, η φον ντερ Λάιεν παραμένει η βασικότερη υποψήφια του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Παραδοσιακά, ένας υποψήφιος του ΕΛΚ θα διοριζόταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Είναι επίσης απίθανο η Γερμανία να υποστηρίξει ένα σχέδιο απομάκρυνσης Γερμανίδας Επιτρόπου από τη θέση του στο ανώτατο όργανο της ΕΕ.

Το περιοδικό Economist σημειώνει πως “η κατάσταση θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο εάν ο υποψήφιος που προτείνουν οι ηγέτες δεν καταφέρει να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Αν όχι η Φον ντερ Λάιεν, τότε ποιος; Ο Μάριο Ντράγκι, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, θα δημοσιοποιήσει σύντομα μια έκθεση για το μέλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας που είναι πιθανό να συμβαδίζει με το ομοσπονδιακό όραμα του Μακρόν και θα εντυπωσιάσει τους ευρωβουλευτές που ψάχνουν για μια ισχυρή φυσιογνωμία. Ωστόσο, είναι 76 ετών και δεν έχει παίξει κανέναν ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία για τις ευρωεκλογές. Άλλοι της Κεντροδεξιάς, όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θα αντιμετώπιζαν ανάλογα ερωτήματα με εκείνα που αντιμετωπίζει η απερχόμενη πρόεδρος. Για αυτόν τον λόγο η Φον ντερ Λάιεν εξακολουθεί να έχει τις περισσότερες πιθανότητες. Αλλά ο δρόμος για μια δεύτερη θητεία είναι πιθανό να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα».

Το Ευρωκοινοβούλιο ίσως αποδειχθεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη Φον ντερ Λάιεν. Θα χρειαστεί ένας συνασπισμός τουλάχιστον τριών ομάδων για να επιτευχθεί η πλειοψηφία. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η κεντρώα συμμαχία θα έχει πλειοψηφία μερικών εδρών μόνο. Ήδη μερικοί από τους υποτιθέμενους συμμάχους της, όπως οι Γάλλοι Ρεπουμπλικανοί, έχουν ανακοινώσει ότι δεν θα την υποστηρίξουν.

Η διεύρυνση του συνασπισμού της φέρνοντας σκληροπυρηνικούς εταίρους όπως η Τζόρτζια Μελόνι θα της έδινε ψήφους, όμως αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη συμμαχία της με τους Φιλελευθέρους, των οποίων τις ψήφους επίσης χρειάζεται.

Επισημαίνεται, στο σημείο αυτό, πως η  διαδικασία εκλογής του προσώπου που θα αναλάβει την ηγεσία της ΕΕ είναι πολύ περίπλοκη, με διαπραγματεύσεις κάτω από το τραπέζι και ισορροπία μεταξύ γεωγραφικών και κομματικών κριτηρίων.

Οι ηγέτες της ΕΕ πρόκειται να συναντηθούν στις 17 Ιουνίου, μόλις μια εβδομάδα μετά τις εκλογές, για να συζητήσουν την αναδιοργάνωση της Επιτροπής. Ακόμη και αν η φον ντερ Λάιεν επιλεγεί στη σύνοδο κορυφής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να συμφωνήσει με απόλυτη πλειοψηφία.

Το 2019, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εξελέγη πρόεδρος με μόλις εννέα ψήφους. Και δεδομένης της αναμενόμενης αύξησης της υποστήριξης των ακροδεξιών κομμάτων, η ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο θεωρείται αρκετά δύσκολη.