Η αντισυστημική ψήφος ήρθε για να μείνει

Είχε καταντήσει παράδοση στην μεταπολιτευτική περίοδο τα μικρά κόμματα, ειδικά του ενδιάμεσου χώρου, να έχουν χαμηλό προσδόκιμο ζωής. Μετά από ένα αρχικό πέταγμα φυλλορροούσαν και σε επίπεδο ψηφοφόρων και σε επίπεδο βουλευτών. Για την ακρίβεια, ήταν η διαρροή ψηφοφόρων και η προοπτική να μείνουν εκτός Βουλής που ωθούσε βουλευτές τους να ρίχνουν γέφυρες κυρίως προς τα δύο μεγάλα κόμματα, παλαιότερα προς ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, μετέπειτα προς ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Χωρίς ουσιαστική αξιωματική αντιπολίτευση, αυτή είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για τα μικρότερα κόμματα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ΚΚΕ βρίσκεται σε άνοδο, η Πλεύση Ελευθερίας και η Νίκη είναι πιθανό να επιβιώσουν στις ευρωεκλογές, ενώ δεν αποκλείεται να κερδίσει την εκπροσώπηση το κόμμα υπό τον Ανδρέα Λοβέρδο, το οποίο έχει προσελκύσει ψηφοφόρους που έχουν αποστατήσει τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από τη ΝΔ και καταγράφει δυναμική στις δημοσκοπήσεις .

Επίσης, η Ελληνική Λύση έχει βιώσει ευρεία δημοσκοπική άνοδο άνω του 10%. Κέρδισε 4,44% στις εκλογές του 2023, όταν οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι θα έμενε εκτός Κοινοβουλίου. Δεν είναι τυχαίο ότι τους τελευταίους μήνες η Ελληνική Λύση δέχεται συστηματική επίθεση από τη ΝΔ, τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. Πιο πρόσφατα, σε αυτό έχει ενταχθεί και η επίσημη Εκκλησία

Η δήλωση του Αρχιεπισκόπου «δεν θα κάνουμε αυτό που θα μας πει ο Βελόπουλος, ούτε οποιοσδήποτε πολιτικός» προκλήθηκε από την “φιλική” προτροπή του αρχηγού της Ελληνικής Λύσης να μην παρευρεθούν στις εκκλησίες υπουργοί και κυβερνητικοί βουλευτές που ψήφισαν το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, για να μην προπηλακιστούν από πιστούς.

Όπως παρατηρείται σε όλα σχεδόν τα κράτη της Ευρώπης, η λεγόμενη τάση της Νέας Δεξιάς, η οποία διαχωρίστηκε από την παραδοσιακή Δεξιά, αναπτύχθηκε και στην Ελλάδα, όπως ακριβώς η Νέα Δημοκρατία μεταλλάχθηκε σε “φιλελεύθερη κεντροδεξιά”. Αρχικά, η οικονομική κρίση και το μεταναστευτικό πυροδότησαν τη δημιουργία αυτόνομων αντισυστημικών ρευμάτων της Νέας Δεξιάς στην κοινωνία. Στην πορεία, οι πολιτικές του Μητσοτάκη, από τις οποίες ο γάμος μεταξύ ομοφύλων ήταν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, σε συνδυασμό με την αχαλίνωτη ακρίβεια και την αύξηση της εγκληματικότητας, έτειναν να εδραιώσουν αυτό το αντισυστημικό ρεύμα.

Η φωνή των κύριων κομμάτων της καθιερώνεται ως “Ελληνική Λύση”, η οποία, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, βρίσκεται σε άνοδο. Ωστόσο, επιβιώνει και η νεοσυντηρητική Νίκη. Η Νίκη βασίζεται σε ένα αρκετά σταθερό δίκτυο εκκλησιαστικών δομών. Σε οποιαδήποτε άλλη εποχή, η εκλογική της πελατεία θα είχε αφομοιωθεί από τη Νέα Δημοκρατία, αλλά οι καιροί έχουν αλλάξει. Αυτό φαίνεται στην περίπτωση του κόμματος υπό την Αφροδίτη Λατινοπούλου, το οποίο προέκυψε κυρίως από κοινωνικά δίκτυα.

Αν ο Αντώνης Σαμαράς είχε κάνει την υπέρβαση, ολόκληρος ο χώρος αυτός θα είχε ακόμη και τη δυναμική να γίνει πλειοψηφικό κόμμα. Ο Σαμαράς πήρε ένα σημαντικό κόμμα από ψηφοφόρους της ΝΔ που ιδεολογικά ανήκαν στη Νέα Δεξιά αλλά παρέμειναν στο κόμμα του Μητσοτάκη ακόμα και αν διαφωνούσαν με την πολιτική του. Μια προσωπικότητα σαν τον πρώην πρωθυπουργό Σαμαρά θα προσέδιδε ένα ακόμη επίπεδο πολιτικής σοβαρότητας, συγκρότησης και εμβέλειας σε αυτή την τάση.