Γιατί οι ευρωκλογές είναι σημαντικές για την Κύπρο;

Η προεκλογική περίοδος ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου έχει ήδη ξεκινήσει και με αυτή την αφορμή η Τagesspiegel του Βερολίνου φιλοξενεί άρθρο του Κύπριου δημοσιογράφου Κυριάκου Πιερίδη για τη σημασία των ευρωεκλογών για την Κύπρο, ενώ συμπληρώνονται 20 χρόνια από την ένταξή της στην ΕΕ.

Ο Κύπριος αναλυτής εξηγεί τις ιδιαιτέροτητες της Κύπρου σε ό,τι έχει να κάνει με την ΕΕ, ότι δηλαδή ολόκληρη η Κύπρος αποτελεί έδαφος της ΕΕ, όμως το ευρωπαϊκό δίκαιο δεν εφαρμόζεται στο τουρκοκυπριακό τμήμα. «Όσο το Κυπριακό παραμένει άλυτο, οι δύο κυπριακές κοινότητες θα αποξενώνονται ολοένα και περισσότερο και οι τριβές με την Τουρκία θα περιπλέκουν περαιτέρω τις σχέσεις της ΕΕ με την περιοχή» σημειώνει, και σε άλλο σημείο προσθέτει: «Οι Κύπριοι απέτυχαν να αξιοποιήσουν την ένταξη στην ΕΕ ως καταλύτη για την επανένωση, τη συνεργασία και τη συμφιλίωση στο νησί (…)».

«Ελπίδα για επανένωση»

Δεν στέκεται όμως μόνο στο παρελθόν, δεδομένου ότι φέτος συμπληρώνονται επίσης 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή αλλά και 60 χρόνια Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο. Όπως σημειώνει: «Οι ευρωκελογές εμπεριέχουν την ελπίδα για επανένωση της Κύπρου, γιατί είναι η μόνη δημοκρατική διαδικασία στην οποία μπορούν να συμμετέχουν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι Ευρωπαίοι πολίτες.

Τα μέλη και των δύο κοινοτήτων εξακολουθούν να πιστεύουν σε ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον. Μάλιστα η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων αυξάνεται σημαντικά σε κάθε εκλογική διαδικασία. Το 2019 εξέλεξαν μέλος του αριστερού ΑΚΕΛ στο Ευρωκοινοβούλιο.

Η πλειονότητα των Τουρκοκυπρίων είναι φιλοευρωπαίοι και εξακολουθούν να προτιμούν τη λύση του Κυπριακού στο πλαίσιο μιας Ομοσπονδίας από την προσάρτηση στην Τουρκία. Βλέπουν την Ευρώπη ως την οδό για άνοιγμα στον σύγχρονο κόσμο, με δημοκρατικούς κανόνες, υψηλά οικονομικά και κοινωνικά πρότυπα. Αυτή η κοινή ευρωπαϊκή προοπτική συχνά παραβλέπεται από την ελληνοκυπριακή ηγεσία, η οποία εκπροσωπεί επίσημα την Κυπριακή Δημοκρατία στα θεσμικά όργανα της ΕΕ».

Ο αθρογράφος θεωρεί «σαφώς επωφελή» την ένταξη στην ΕΕ. «Τα τελευταία 20 χρόνια μια ολόκληρη νέα γενιά γεννήθηκε και μεγαλώνει ως Ευρωπαίοι πολίτες (…) Ωστόσο η κυπριακή ηγεσία δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στα υψηλά πρότυπα της ΕΕ σε πολλούς τομείς, από το περιβάλλον μέχρι τη λειτουργία των θεσμών και του κράτους δικαίου» και σε άλλο σημείο παρατηρεί: «20 χρόνια μετά, η Κύπρος δεν είναι πια πρότυπο. Έχει υπερκεραστεί από άλλες συγκρίσιμες χώρες-μέλη όπως η Εσθονία, η Σλοβενία και η Μάλτα (…)

Ίσως η πιο σημαντική αλλαγή στο εσωτερικό πολιτικό τοπίο είναι η άνοδος του ακροδεξιού και ξενοφοβικού ΕΛΑΜ. Οι Κύπριοι επιβεβαιώνουν τις πολιτικές τάσεις που παρατηρούνται σε όλη την ΕΕ σε κράτη-μέλη όπως η Ολλανδία, η Πορτογαλία και η Γερμανία. Χαμένα είναι εκείνα τα κόμματα που παρασύρθηκαν από τη ρητορική του ΕΛΑΜ σε πολλά θέματα όπως το μεταναστευτικό. Τώρα βλέπουν πώς το ΕΛΑΜ καρπώνεται την εκλογική επιτυχία εξαιτίας του λαϊκισμού, τον οποίο τα ίδια έχουν καλλιεργήσει».

«O φαντασιακός Νότος»

Σε στήλη της η ελβετική Neue Zürcher Zeitung επιχειρεί να προσεγγίσει μέσω των προσλήψεων του δημοσιογράφου Κρίστοφ Τσούρχερ το πνεύμα του «ευρωπαϊκού Νότου» και γιατί ανέκαθεν προσέλκυε τους Βορειοευρωπαίους. Για τον ίδιο, που διαθέτει εξοχικό στην Ελλάδα, η έλξη αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με τις καλές καιρικές συνθήκες, αλλά με και ιδεολογικές ενατενίσεις.

«Η Ιταλία κάποτε ήταν η μεγάλη ελπίδα της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Εμβληματική η φράση «φράξια της Τοσκάνης», μια αναφορά σε Γερμανούς πολιτικούς όπως ο Γκέρχαρντ Σρέντερ που κατά τις διακοπές του στην Ιταλία τραγουδούσε σε ιταλικά πανηγύρια τον κομμουνιστικό ύμνο ‘Bella Ciao’. Χωρίς να τους νοιάζει η εικόνα της υποκρισίας, ανήγαγαν την ξέγνοιαστη ζωή σε πάλη των τάξεων. Η Ισπανία από την άλλη πλευρά δεν ενδεικνυόταν για αριστερές ενατενίσεις. Η κατοχή σπιτιών στην Ισπανία είχε απελευθερωθεί προ πολλού από το ιδελογικό εποικοδόμημα, εκτός αν κάποιος έβλεπε τον ηδονισμό του δίπτυχου ‘ήλιος-θάλασσα’ ως τέτοιο. Και η Ελλάδα (…);».

Όπως αναφέρει στη συνέχεια το άρθρο:

«Η Ελλάδα είναι ίσως η μεγαλύτερη προβολή της ευρωπαϊκής φαντασίας για τον Νότο. Ναι, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η σύγχρονη Ελλάδα δεν θα υπήρχε καν, εάν κάποιοι προοδευτικοί Βορειοευρωπαίοι διανοητές του 19ου αιώνα δεν είχαν φαντασιωθεί με τόσο πάθος την ιδέα ότι έπρεπε να αναστήσουν την αρχαία Ελλάδα μέσα από βιβλία, πείθοντας ο ένας τον άλλον ότι επρόκειτο για τη χώρα ‘της ελευθερίας, το λίκνο της τέχνης, τον παράδεισο των ποιητών κι άλλα τέτοια ωραία (…) 200 χρόνια μετά, οι μεγάλες προσδοκίες για τους Έλληνες έχουν κάπως εξανεμιστεί.

Εντούτοις η δημοφιλία της Ελλάδας στους μποέμ και χίπηδες τουρίστες τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει ξεθωριάσει εντελώς την πρόσληψη ότι η Ελλάδα θα μπορούσε κατά κάποιον τρόπο να είναι πιο ελεύθερη από τον υπόλοιπο κόσμο». Και όπως παρατηρεί μεταξύ άλλων ο αρθρογράφος: «Από προσωπική εμπειρία πιστεύω ότι αυτό που έχουν κατακτήσει οι Έλληνες καλύτερα από όλους είναι αυτή η ισορροπία μεταξύ τάξης και ελευθερίας».