Η Navtex στο Λακωνικό Κόλπο και ο «σκιώδης στόλος» του Πούτιν

Μία navtex με ισχύ από την 1η έως τις 9 Μαΐου δεσμεύει την περιοχή του Λακωνικού Κόλπου που συμπίπτει με διεθνή ύδατα για ασκήσεις του Πολεμικού Ναυτικού. Ως εκ τούτου η συγκεκριμένη περιοχή κλείνει και η πρόσβαση στα εμπορικά πλοία αποκλείεται για το διάστημα που η navtex είναι σε ισχύ.

Ο Λακωνικός Κόλπος έμεινε εκτός της επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, που έγινε στο Ιόνιο μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο το 2021. Ως εκ τούτου η Ελλάδα ασκεί κυριαρχία έως τα έξι ναυτικά μίλια. Από εκεί και πέρα οι ελληνικές Αρχές, δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν κανένα έλεγχο ή νηοψία σε εμπορικά πλοία, πέραν των έξι ναυτικών μιλίων, εκτός και αν αυτά πλέουν υπό ελληνική σημαία.

Λακωνικός Κόλπος

Αποτέλεσμα είναι ο Λακωνικός Κόλπος να έχει εξελιχθεί σε ένα σημαντικό κόμβο όσον αφορά το «ξέπλυμα» ρωσικού πετρελαίου, μετά την επιβολή των κυρώσεων στη Μόσχα, που ακολούθησαν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Το θέμα της μεταφόρτωσης του ρωσικού πετρελαίου σε πλοία που δεν υπόκεινται στις κυρώσεις της Δύσης απέναντι στη Ρωσία, στην περιοχή του Λακωνικού Κόλπου, που εδώ και δύο χρόνια έχει γίνει ρουτίνα, έχει αναδειχθεί σε σειρά ρεπορτάζ διεθνών ΜΜΕ, όπως το Bloomberg.

Τρυπα στις κυρώσεις

Πιο συγκεκριμένα η περιοχή είχε αναδειχθεί σε μία «τρύπα» στις δυτικές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, καθώς πετρελαιοφόρα μεγάλης ηλικίας, μη ταυτοποιήσιμης ιδιοκτησίας και ύποπτης σημαίας δένουν το ένα δίπλα στο άλλο προκειμένου να μεταφορτώσουν ρωσικό πετρέλαιο.

Με αυτόν τον τρόπο μεγάλες ποσότητες πετρελαίου καταφέρνουν να περάσουν κάτω από τα ραντάρ των κυρώσεων που έχει επιβάλει η G7 στις πωλήσεις πετρελαίου προερχόμενου από τη Ρωσία, με στόχο να πλήξει τη χρηματοδότηση της πολεμικής μηχανής του Κρεμλίνου.

Δημοσιογράφοι του Bloomberg βρέθηκαν τον Σεπτέμβριο στην περιοχή του Λακωνικού Κόλπου, παρακολουθώντας δύο πετρελαιοφόρα «με σκουριασμένα κύτη και αθροιστική ηλικία 57 ετών» να μεταφορτώνουν πετρέλαιο. Η ταυτότητα των πλοιοκτητών και της εμπλεκόμενης ασφαλιστικής εταιρείας είναι άγνωστα, ενώ η σημαία υπό την οποίαν πλέουν θεωρείται ως «πολύ υψηλού κινδύνου». Άγνωστος παρέμενε και ο τελικός προορισμός των ρωσικών καυσίμων που εμπορεύονταν τα δύο πλοία.

Ο «σκιώδης στόλος» του Πούτιν

Εκτενές ρεπορτάζ σχετικά με την μετάγγιση ρωσικού πετρελαίου σε πλοία αδιευκρίνιστων στοιχείων στα ανοιχτά του Λακωνικού Κόλπου, με προφανή στόχο την παράκαμψη των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, φιλοξένησε και η Süddeutsche Zeitung, υπό τον τίτλο: «Ο σκιώδης στόλος του Πούτιν» (2/5/2024).

Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ που αναδημοσιεύθηκε από την Deutsche Welle τα τάνκερ βρίσκονται «σε απόσταση τουλάχιστον έξι ναυτικών μιλίων από τις ακτές, άρα σε διεθνή ύδατα. Εκεί διεκπεραιώνουν τις σκιώδεις συναλλαγές με το πετρέλαιο, στο οποίο η Δύση έχει επιβάλει κυρώσεις. STS-Transfer αποκαλείται αυτό που συμβαίνει στην ορολογία του κλάδου, δηλαδή μετάγγιση ship to ship. Το πετρέλαιο μεταφέρεται από το ένα πλοίο στο άλλο και από εκεί στις θάλασσες του κόσμου».

Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα «οι ειδικοί του Center for the Study of Democracy εκτιμούν ότι έως και το 25% του διυλισμένου πετρελαίου που εισάγει η Ευρώπη, εξακολουθεί να προέρχεται από τη Ρωσία.

Η εταιρεία συμβούλων Windward υπολογίζει ότι ο σκιώδης στόλος του Πούτιν περιλαμβάνει πλέον 1.400 πλοία (…) Σε βιντεοκλήση ο Κρέιγκ Κένεντυ, ερευνητής του Χάρβαρντ που ασχολείται με την ενεργειακή πολιτική της Ρωσίας, κάνει λόγο για έναν ‘στόλο παράκαμψης των κυρώσεων. Λέει ότι από το καλοκαίρι του 2022 η Μόσχα, παράλληλα με την κρατική ναυτιλιακή εταιρεία Sowkomflot, έχει δημιουργήσει αυτόν τον στόλο, αγοράζοντας ή ναυλώνοντας δεξαμενόπλοια».

Ρουτίνα

Αυτή η πρακτική έχει εξελιχθεί σε ρουτίνα στην περιοχή, με αποτέλεσμα να μην προκαλεί καν εντύπωση στους κατοίκους, που παρακολουθούν δεκάδες δεξαμενόπλοια να περιμένουν τη σειρά τους στη θάλασσα.

Αυτό ακριβώς το «ξέπλυμα» ρωσικού πετρελαίου, φαίνεται ότι πλήττει η navtex για ασκήσεις του Πολεμικού Ναυτικού στο Λακωνικό Κόλπο, με ισχύ από 1η Μαΐου έως 9 Μαΐου η οποία εκδόθηκε από το σταθμό του Ηρακλείου και έχει ως εξής:

ZCZC QA48

301550 UTC APR 24 STATHMOS IRAKLEIO AR.MIN. 378/24 NOTIO ANATOLIKI PELOPONNISOS LAKONIKOS KOLPOS ASKISEIS APO POLEMIKO NAFTIKO APO 010700 UTC MECHRI 091500 UTC MAI 24 STIN PERIOCHI POY PERIKLEIETAI APO TA STIGMATA: 36 40.70B – 022 40.60A 36 33.40B – 022 48.90A 36 23.10B – 022 49.90A 36 23.00B – 022 35.00A 36 32.90B – 022 34.90A APOFYGI DIELEYSIS ANOTERO PERIOCHIS AKYROSI MINYMATOS STIS 091600 UTC MAI 24 NNNN

Ξεπερνώντας μέσω αυτής της δέσμευσης το γεγονός ότι η Ελλάδα στην συγκεκριμένη περιοχή που λαμβάνουν χώρα οι μεταφορτώσεις δεν έχει δικαιοδοσία ελέγχου.

Ερώτημα παραμένει εάν εφόσον το μέτρο πετύχει το σκοπό του, η navtex θα ανανεωθεί.

Τα δεξαμενόπλοια απομακρύνθηκαν

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg με ημερομηνία 3 Μαΐου τα «δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο στα ανοικτά των νότιων ακτών της Ελλάδας έπλευσαν μακρύτερα στη Μεσόγειο μετά την ανακοίνωση ναυτικών ασκήσεων στην περιοχή όπου συνήθως πραγματοποιείται η μετακίνηση φορτίων».

Το Bloomberg υπενθυμίζει ότι «όταν επιβλήθηκαν κυρώσεις στις πωλήσεις ρωσικού πετρελαίου μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Λακωνικός Κόλπος έγινε σημείο-κλειδί» για την μεταφόρτωση πετρελαίου μεταξύ πλοίων, προκαλώντας παράλληλα περιβαλλοντικές ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο διαρροής πετρελαίου σε έναν γραφικό ευρωπαϊκό κόλπο.

Όπως επισημαίνει το Bloomberg «από τις αρχές αυτού του μήνα, τα πλοία έχουν εγκαταλείψει τον κόλπο και αντ’ αυτού έχουν συγκεντρωθεί ακριβώς στα νότιά του, σύμφωνα με την TankerTrackers.com Inc».

Πηγή: in.gr/ Αλεξάνδρα Φωτάκη