Επάνοδος των Σκοπίων στον μακεδονισμό

Σε νέα βαθιά κρίση απειλεί να οδηγήσει τη Βόρεια Μακεδονία, η ίδια η νέα ηγεσία της χώρας, που προέκυψε μετά της εκλογές της 8ης Μαΐου, καθώς πλέον εκτός από το δύσκολο και επικίνδυνο μέτωπο με τη Βουλγαρία, ανοίγει δεύτερο μέτωπο με την Ελλάδα, κλείνοντας τον δρόμο για την Ε.Ε. και παραβιάζοντας το ίδιο το σύνταγμα της χώρας.

Πιστή στην εμμονική της ιδεολογία και τις προεκλογικές της υποσχέσεις, η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, άλλαξε τον όρκο της και χρησιμοποίησε το “Δημοκρατία της Μακεδονίας” αντί του συνταγματικού ονόματος της χώρας της.

Αυτό αποτελεί κατάφωρη παραβίαση ενός από τους λίγους σαφείς όρους που περιλαμβάνονται στη Συμφωνία των Πρεσπών για τη χρήση ακόμη και του “κουτσουρεμένου” συνταγματικού ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας, erga omnes. Όλοι οι κρατικοί θεσμοί, καθώς και όλα τα ιδρύματα και οι οργανισμοί που λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν το συνταγματικό όνομα της χώρας.

Η κίνηση αυτή προκάλεσε την πρώτη “κρίση” στις σχέσεις με την Αθήνα: η Ελληνίδα πρέσβης στα Σκόπια, Σ. Φιλιππίδου, αποχώρησε από την τελετή ορκωμοσίας στο Κοινοβούλιο των Σκοπίων, αφού έλαβε σχετικές οδηγίες.

Σε ανακοίνωσή του, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών προειδοποίησε ότι η περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και η πορεία της Βόρειας Μακεδονίας προς την Ευρώπη εξαρτάται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και, ειδικότερα, από τη χρήση του συνταγματικού ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας. Στην ανακοίνωση προστίθεται ότι “η ελληνική κυβέρνηση σέβεται τη Συμφωνία ως επικυρωμένη διεθνή συνθήκη και υπερισχύει κάθε άλλης νομικής διάταξης, παρά την αντίθεση που εξέφρασε κατά την επικύρωσή της”.

Ακόμη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ζήτησε την αυστηρή εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών προκειμένου η Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει την πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το σκληροπυρηνικό VMRO DPMNE κέρδισε τις εκλογές κυρίως λόγω της διαφθοράς και της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης που επέφερε η κυβέρνηση SDSM και όχι λόγω του ζητήματος της ονομασίας.

Έτσι, ο κ. Μιτσκόσκι θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ της συνθηκολόγησης με την εθνικιστική ανεξάρτητη παράδοση του κόμματος και της οδήγησης της χώρας σε ένα νέο αδιέξοδο, ή τουλάχιστον της εκπλήρωσης των βασικών υποχρεώσεων της Συμφωνίας των Πρεσπών και της συνέχισης της πορείας προς την Ευρώπη, η οποία αποτελεί τη μόνη ελπίδα για τη Βόρεια Μακεδονία.

Η νέα κρίση στις σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία δείχνουν πόσο ευάλωτη ήταν η Συμφωνία των Πρεσπών, ακόμη και σε μια κυβερνητική αλλαγή στα Σκόπια, και η τωρινή εξέλιξη φυσικά είναι άσχετη με το εάν η Ελλάδα έχει επικυρώσει τα εφαρμοστικά Πρωτόκολλα, ενώ αντιθέτως τώρα κρατά ένα ακόμη εργαλείο στα χέρια της για άσκηση πίεσης σε μια εθνικιστική κυβέρνηση στα Σκόπια. Διότι ακόμη κι αν είχε η Ελλάδα τηρήσει και αυτή την τελευταία υποχρέωση της, κανείς δεν θα μπορούσε να αποτρέψει τη νέα πρόεδρο και τον νέο πρωθυπουργό να αναφέρονται σε Δημοκρατία της «Μακεδονίας» παραβιάζοντας κατάφωρα τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Η κυβέρνηση ευθύνεται που δεν άσκησε τις πιέσεις που θα έπρεπε να είχε ασκήσει τα τελευταία χρόνια, ώστε η απερχόμενη κυβέρνηση να εφαρμόσει πλήρως τις ελάχιστες θετικές διατάξεις της Συμφωνίας των Πρεσπών και να περιορίσει τη δυνατότητα των Σκοπίων να εκμεταλλευτούν το “παράθυρο” που άφησε η Συμφωνία των Πρεσπών για τη χρήση του όρου “Μακεδονία”. Κι αυτό γιατί το erga omnes δυστυχώς κουτσουρεύτηκε στη Συμφωνία των Πρεσπών, με δεκάδες εξαιρέσεις, οι οποίες επίσης έχουν πλέον παραβιαστεί, παρέχοντας τη δυνατότητα σε γειτονικά κράτη εκτός των επίσημων κρατικών θεσμών να χρησιμοποιούν παντού τον όρο “Μακεδονία”, με αποτέλεσμα ο “Μακεδονισμός να επιστρέφει στη γειτονιά μας.