Μητσοτάκης-Ερντογάν: Το μπρα ντε φερ και οι διαφωνίες on air

Επί μιάμιση και πλέον ώρα στην Άγκυρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν ξετύλιγαν το δύσκολο κουβάρι των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Ήταν φανερό ότι και οι δύο ηγέτες ήθελαν να προτάξουν την θετική ατζέντα στις σχέσεις Αθήνας-Άγκυρας, χωρίς ωστόσο να κρύψουν κάτω από το χαλί τα υπαρκτά προβλήματα διαφωνιών.

«Σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μία παράλληλη σελίδα, με τις συμφωνίες μας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός φέρνοντας ως απόδειξη, το γεγονός ότι «οι Υπουργοί μας υπέγραψαν μνημόνια συνεργασίας στους τομείς της υγείας και ειδικά στον τομέα της πολιτικής προστασίας».

Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός, όσο και ο Τούρκος πρόεδρος στη συνέντευξη Τύπου αλλά και σε αναρτήσεις τους, αναφέρθηκαν στην ανάγκη να διατηρηθεί αυτή η θετική ατζέντα και το κλίμα συνεργασίας των δύο χωρών, ενώ το ίδιο κλίμα πέρασε και στα τουρκικά ΜΜΕ.

Το δείπνο που παρέθεσε ο Ερντογάν στον Μητσοτάκη

Παρά τις διαφωνίες τους, οι δύο ηγέτες επισφράγισαν την θετική εικόνα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με μια χειραψία μπροστά στις κάμερες, αλλά και στη συνέχεια, στο πλουσιοπάροχο δείπνο που παρέθεσε ο Τούρκος πρόεδρος προς τιμήν του Έλληνα πρωθυπουργού, στο οποίο μετείχαν οι δύο αντιπροσωπείες αλλά και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίας, μετά από πρόσκληση Ερντογάν. Εκεί, σε πιο χαλαρή ατμόσφαιρα με τη συνοδεία μουσικής και με πιάτα όπως αγκινάρες με φρέσκα κουκιά, αρνίσια παϊδάκια, ντολμαδάκια, σαλάτα και χαλβά, καθώς και κεμπάπ με φυστίκι, αλλά και μπακλαβά, οι δύο πλευρές έλιωσαν τους πάγους.

Η on camera διαφωνία για τη Χάγη

Και στη συνέντευξη Τύπου που προηγήθηκε, οι «κάβοι» ήταν αρκετοί. Αν και οι περισσότεροι περίμεναν οι κ.κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν να κονταροχτυπηθούν για τις βασικές ελληνοτουρκικές διαφορές, η μείζονα διαφωνία κατέληξε να είναι η Χαμάς.

Και αυτό γιατί ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε στις κοινές δηλώσεις με τον Τούρκο πρόεδρο ότι «με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα τα οποία αφορούν τη Μέση Ανατολή» για να εξηγήσει: «Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί σε μία αιματηρή και προκλητική εισβολή τρομοκρατών στο έδαφός του, σε μία επίθεση με θύματα αθώους, οι οποίοι δολοφονήθηκαν, απήχθησαν, βασανίστηκαν και μάλιστα από μία τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό».

Ο Ταγίπ Ερντογάν έσπευσε να απαντήσει πως την θεωρεί αντιστασιακή οργάνωση. «Δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς -αντιθέτως έχει ιδρυθεί για να προστατεύσει τα εδάφη, είναι αντιστασιακή οργάνωση […] Αν την πείτε τρομοκρατική οργάνωση αυτό θα μας λυπούσε».

Γρήγορα, το θέμα έκλεισε πάντως ο Έλληνας πρωθυπουργός λέγοντας: «Ας συμφωνήσουμε, κ. Πρόεδρε, ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά ας συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε στην ανάγκη αυτή τη στιγμή να υπάρχει μια άμεση κατάπαυση του πυρός και πάνω απ’ όλα, πάνω απ’ όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι, που είναι και τα άδικα, τα μεγάλα θύματα αυτού του πολέμου». Εκεί συμφώνησε και ο Ερντογάν: «Αυτό μπορεί να γίνει, σας ευχαριστώ» είπε.

Διαφωνία νο 2: Η Μονή της Χώρας Η δεύτερη διαφωνία αφορούσε στη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, κάτι το οποίο έθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός στη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο. «Με ειλικρίνεια συζητήσαμε τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει πια ως τέμενος. Ο κ. Ερντογάν άκουσε όσα είπα και πιστεύω ότι, κατ’ ελάχιστον, είναι σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την πολιτιστική αξία του μνημείου, για να μπορεί να είναι επισκέψιμο από όλους» τόνισε.

Ο Τούρκος πρόεδρος αρχικά υποστήριξε ότι η Τουρκία αποτελεί χώρα υπόδειγμα όσον αφορά στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ως προς τη Μονή της Χώρας απάντησε: «Αποδώσαμε ξανά το τέμενος Καριγέ στη θρησκευτική λατρεία και στους επισκέπτες έπειτα των εργασιών σχολαστικής αποκατάστασης μετά την απόφαση που λάβαμε το 2020. Αποδίδουμε μεγάλη σημασία στην προστασία κάθε έργου που αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της UNESCO και στην απόδοση προς χρήση από το έθνος μας και ολόκληρη την ανθρωπότητα. Το τέμενος Κάριγε είναι ανοικτό για όλους».

Διαφωνία νο 3: Η μειονότητα στη Θράκη είναι μουσουλμανική όχι τουρκική Η τρίτη διαφωνία ήρθε on air όταν ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε εκ νέου την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης ως «τουρκική», λέγοντας ότι τη βλέπει ως μία ανθρώπινη γέφυρα μεταξύ των δύο χωρών. «Αναμένουμε η θετική ατμόσφαιρα στις σχέσεις μας να συμβάλει στην ικανοποίηση των δικαιωμάτων των Τούρκων και ομογενών μας στην Ελλάδα» δήλωσε συγκεκριμένα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Πάραυτα, ο κ. Μητσοτάκης απάντησε:

«Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάννης αποτελούν γέφυρα φιλίας», ανέφερε αρχικά και διόρθωσε τον Ερντογάν: «Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάννης και το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευημερία της επιβεβαιώνεται με την έμπρακτη τήρηση αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας». Για να συνεχίσει με αιχμές: «Θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία».

Για το Κυπριακό Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε ότι είναι σημαντικό να υπάρξει δίκαιη και μόνιμη λύση «στη βάση των πραγματικοτήτων στο νησί». Ένα τέτοιο βήμα θα συμβάλει στη σταθερότητα και την ειρήνη σε ολόκληρη την περιοχή, συμπλήρωσε.

Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως για το Κυπριακό «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από τον διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ». Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση τον σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.