Πώς διαβάζει η κυβέρνηση τη συνάντηση με Ερντογάν

Ως ένα ακόμη βήμα στον δρόμο της επαναπροσέγγισης εκτιμούν στην κυβέρνηση τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν, στον απόηχο του τετ α τετ των δύο ηγετών, των διευρυμένων συνομιλιών, αλλά και των δηλώσεών τους στον Τύπο. Κοινός παρονομαστής για τους δύο ηγέτες, όπως έγινε αντιληπτό, ότι υπάρχουν σαφείς διαφωνίες μεταξύ των δύο χωρών, αλλά υπάρχουν και τομείς στους οποίους Ελλάδα και Τουρκία μπορούν να συνεργαστούν.

Σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους, οι διεθνείς ανησυχίες, όπως η κατάσταση στην Ουκρανία και η Μέση Ανατολή, ήταν στην ημερήσια διάταξη και οι δύο ηγέτες αναγνώρισαν την πρόοδο που σημειώθηκε στις διμερείς σχέσεις τους τελευταίους μήνες κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, η οποία διήρκεσε σχεδόν μιάμιση ώρα.

Το πνεύμα αυτό αντανακλάται στις δηλώσεις των δύο ηγετών. Η Αθήνα και η Άγκυρα, όπως αναμενόταν, διατήρησαν τις αντίστοιχες θέσεις τους σε θέματα όπως οι εθνικές μειονότητες (ο Τούρκος Πρόεδρος μίλησε για την “τουρκική μειονότητα” στη Θράκη, ενώ ο Έλληνας Πρωθυπουργός αντέκρουσε τις σαφείς διατάξεις για τις θρησκευτικές μειονότητες στη Συνθήκη της Λωζάννης) ή η πολιτιστική κληρονομιά, Για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε τη δυσαρέσκεια της Αθήνας για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε ισλαμικό τέμενος.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει επίσης υιοθετήσει διαφορετική προσέγγιση για τον ρόλο της Χαμάς από την έναρξη του πολέμου στη Μέση Ανατολή, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να την χαρακτηρίζει τρομοκρατική οργάνωση και τον Ταγίπ Ερντογάν αντιστασιακή οργάνωση, ενώ και οι δύο ηγέτες συμφωνούν σε μια λύση δύο κρατών στο παλαιστινιακό πρόβλημα και στην ανάγκη προστασίας του άμαχου πληθυσμού Αναμενόταν επίσης να τονίσει ότι υπάρχουν και είναι καταγεγραμμένοι.

Από την πλευρά του, ο Ταγίπ Ερντογάν στις δηλώσεις του δεν έθεσε ούτε το θέμα του θαλάσσιου πάρκου στο Αιγαίο Πέλαγος, ούτε την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, ούτε το θέμα των κυριαρχικών δικαιωμάτων και παρότι του δόθηκε ο λόγος για να τονίσει τη θέση του για τη Χαμάς, δεν απάντησε καν στις παρατηρήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για τις μειονότητες. Η επιλογή του Ερντογάν να μην εκτραπεί σε ακραίες δηλώσεις θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως στρατηγική επιλογή του Τούρκου προέδρου να κρατήσει χαμηλό προφίλ στο μέλλον, τουλάχιστον μέχρι τις αμερικανικές εκλογές.

Η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Άγκυρα ήταν ένα κρίσιμο “στοίχημα” για το κυβερνητικό επιτελείο, όχι μόνο ως προς την ουσία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και ως προς τον εσωτερικό αντίκτυπό τους, καθώς πραγματοποιήθηκε κατά την ευαίσθητη περίοδο της προεκλογικής εκστρατείας για τις ευρωεκλογές.

Αν ο κύριος στόχος ήταν η διατήρηση της αποκλιμάκωσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και η συνέχιση της ήπιας κατάστασης τόσο από πλευράς δηλώσεων όσο και στην πράξη, η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν φαίνεται να έφερε τα κύρια αποτελέσματα που επιδίωκε η ελληνική αντιπροσωπεία.

Η Ελλάδα και η Τουρκία υπέγραψαν δύο νέες συμφωνίες, τη Συμφωνία Συνεργασίας στη Διαχείριση Καταστροφών και Έκτακτης Ανάγκης και τη Συμφωνία Συνεργασίας στον τομέα της Υγείας, για τη διμερή βοήθεια σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, οι οποίες είχαν συμφωνηθεί κατά την επίσκεψη του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο. Ανακοινώθηκε η σύσταση Οικονομικού Συμβουλίου.

Οι δύο ηγέτες επιβεβαίωσαν την ατζέντα των επόμενων συναντήσεών τους, με τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, πιθανότατα τον Ιούλιο, να έχουν “κλειδώσει” και την επόμενη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Τουρκία να έχει οριστεί για το τέλος του έτους. Παράλληλα, εγκρίθηκε ένας “οδικός χάρτης” για τα επόμενα βήματα του πολιτικού διαλόγου και των επαφών για τη θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ).