IRIS: Οι συστάσεις Χατζηδάκη στις τράπεζες και οι αντιδράσεις της αγοράς

Συστάσεις προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στον τομέα των πληρωμών – τράπεζες και παρόχους – να «αγκαλιάσουν» περισσότερο τις άμεσες πληρωμές που σήμερα προσφέρονται στην Ελλάδα τόσο μέσω του συστήματος IRIS, όσο και εκτός αυτού, έτσι ώστε να αυξηθεί ο βαθμός διείσδυσής τους, απηύθυναν κυβέρνηση και Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), εστιάζοντας στους τρόπους με τους οποίους αυτές θα μπορούσαν να γίνουν πιο φιλικές προς τους χρήστες.

«Το επόμενο βήμα για εμάς αφορά στην επέκταση των άμεσων πληρωμών σε όλο το φάσμα των συναλλαγών: τόσο στο ηλεκτρονικό, όσο και στο φυσικό εμπόριο (κατάστημα). Δηλαδή, πλέον σε όλες τις επιχειρήσεις. Αυτή είναι η επόμενη μεγάλη πρόκληση. Και σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση και το υπουργείο θα καταβάλλουν κάθε προσπάθεια, ώστε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (οι τράπεζες, το σύστημα άμεσων πληρωμών ΔΙΑΣ και η ΑΑΔΕ) να συντονιστούν και να κάνουν τις αναγκαίες τεχνικές προσαρμογές, με στόχο να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχει η δυνατότητα άμεσων πληρωμών και στις συναλλαγές προς όλα τα είδη των επιχειρήσεων», τόνισε στο 8ο συνέδριο Payments Conference για τις ψηφιακές πληρωμές υπό την αιγίδα της ΔΙΑΣ ο υπουργός Οικονομικών, κ. Κωστής Χατζηδάκης, αναγγέλλοντας την υποχρεωτική σύνδεση όλων ανεξαιρέτως των επιχειρήσεων με το IRIS και μάλιστα, έξι μήνες νωρίτερα από ό, τι προβλέπει ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2024/886 (σ.σ. έως τα τέλη του ερχόμενου Μαρτίου έναντι πρόβλεψης του Κανονισμού για deadline τον Οκτώβριο του 2025). Αξίζει να αναφερθεί πως ο βαθμός διείσδυσης των άμεσων πληρωμών στην ελληνική αγορά είναι σήμερα μόλις 15,6%, ενώ δυνητικά – κατόπιν και των σχετικών πρωτοβουλιών – θα μπορούσε να «αγγίξει» ακόμη και το 50%.

Αναφερόμενος δε, στο ζήτημα του ημερήσιου ορίου χρήσης, ο κ. Χατζηδάκης κάλεσε τις τράπεζες να εξετάσουν και να προχωρήσουν στην εφαρμογή ενός διακριτού ορίου σε ό, τι αφορά τις συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών και επιχειρήσεων, καθώς σήμερα επιτρέπουν σωρευτικά τη μεταφορά μέχρι 500 ευρώ. «Οι τράπεζες θα μπορούσαν να αυξήσουν το ημερήσιο όριο χρήσης του συστήματος IRIS για τους καταναλωτές, στα 500 ευρώ για μεταφορές σε ιδιώτες συν 500 ευρώ για πληρωμές σε επιχειρήσεις, δηλαδή συνολικά 1.000 ευρώ την ημέρα από 500 ευρώ που είναι σήμερα», τόνισε, για να προσθέσει: «Όλοι όσοι γκρινιάζουν για τις τραπεζικές προμήθειες δεν πρέπει να ξεχνούν ότι υπάρχουν φθηνές ή δωρεάν εναλλακτικές λύσεις: τα συστήματα άμεσων πληρωμών – στην Ελλάδα το IRIS. Ας ενημερωθούν, λοιπόν, όλοι και ας εκμεταλλευθούν αυτή τη δυνατότητα, είτε είναι απλοί πολίτες είτε είναι επαγγελματίες. Αντί να διαμαρτυρόμαστε, ας επωφεληθούμε από τις εναλλακτικές – δωρεάν ή πολύ φθηνές – λύσεις για όλους. Επωφελούνται ήδη 2.600.000 συμπολίτες μας. Ας επωφεληθούν και οι υπόλοιποι!».

Την ίδια στιγμή, το θέμα του κόστους που καθιστά τις άμεσες πληρωμές μία υπηρεσία πολυτελείας έθεσε από την πλευρά του, ο υποδιευθυντής της ΤτΕ, κ. Γιώργος Κορφιάτης.

«Θα συμφωνήσουμε πως για να γίνουν οι άμεσες πληρωμές η νέα κανονικότητα θα πρέπει να αποτελούν μια προσιτή λύση. Ενώ το κόστος χρήσης του TIPS για τους Παρόχους Υπηρεσιών Πληρωμών (ΠΥΠ) είναι ένα χιλιοστό του ευρώ ανά συναλλαγή, η υπηρεσία σήμερα προσφέρεται στους καταναλωτές ως Premium, με σχετικά υψηλή τιμολόγηση», σχολίασε χαρακτηριστικά, υπενθυμίζοντας, ωστόσο, ότι αυτό αλλάζει. Με τον νέο Κανονισμό που αφορά στις άμεσες πληρωμές, άλλωστε, οι πάροχοι είναι υποχρεωμένοι να τις προσφέρουν υπό ελκυστική τιμολόγηση.

Πιο αναλυτικά, ο επίμαχος Κανονισμός:

1) Καθιστά υποχρεωτική την παροχή άμεσων μεταφορών πίστωσης με ορίζοντα τον Ιανουάριο του 2025.

2) Ρυθμίζει την τιμολόγηση (οι άμεσες πληρωμές δεν θα τιμολογούνται ακριβότερα από τις απλές μεταφορές πίστωσης) και

3) Επιβάλλει διαδικασίες επαλήθευσης του ονόματος του δικαιούχου της πληρωμής (ΙΒΑΝ-name check), ενισχύοντας την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

«Η νομοθεσία είναι μόνο ένα μέρος του παζλ. Το ζητούμενο είναι να καταφέρουμε να μεταμορφώσουμε τις άμεσες πληρωμές από μία υπηρεσία ‘πολυτελείας’ σε μία νέα κανονικότητα. Οι πάροχοι θα πρέπει να προσφέρουν νέες λύσεις μέσω κινητών συσκευών στα σημεία πώλησης, αυξάνοντας τον ανταγωνισμό και τις επιλογές και μειώνοντας το κόστος για τους χρήστες. Θα πρέπει να προσφέρουν όλες τις μεταφορές πίστωσης σε ευρώ εξ’ ορισμού (by

default) ως άμεσες μεταφορές πίστωσης», κατέληξε. Σημειώνεται πως η ΤτΕ δρομολογεί την αποδοχή άμεσων πληρωμών με χρήση κωδικού QR στο φυσικό της χώρο για πώληση συλλεκτικών νομισμάτων, χρυσών λιρών Αγγλίας και προμήθεια κερμάτων ευρώ.

Οι αντιδράσεις της αγοράς

Στη λήψη μιας σειράς ενεργειών από διάφορους παράγοντες στην αγορά που θα δημιουργήσουν την ανάγκη, έτσι ώστε ο καταναλωτής να πληρώσει με account to account εστίασαν από την πλευρά τους, οι acquirers, η συνεργασία των οποίων θα είναι ουσιαστική στην επέκταση του IRIS και στο φυσικό σημείο (POS).

«Για να ‘περπατήσει’ το IRIS στο φυσικό τερματικό θα πρέπει να υπάρξουν κάποιες ριζικές αλλαγές. Για παράδειγμα, να γίνει ενσωμάτωση των λογαριασμών μέσα στα wallets, ώστε η εμπειρία να είναι αντίστοιχη αυτής που παρέχεται από το apple ή το google pay. Εξίσου σημαντικό είναι και το πόσο πολύ θα διαδοθεί το IRIS στο καταναλωτικό κοινό, γιατί από αυτό εξαρτάται με ποια μέθοδο θα πληρώσει», ανέφεραν εκπρόσωποι των acquirers που συμμετείχαν στο χθεσινό συνέδριο, για να προσθέσουν: «Κάποια στιγμή θα έρθει και στα φυσικά τερματικά, αλλά τη δεδομένη στιγμή μπορεί να μην είναι και προτεραιότητα, όπως άλλες λύσεις που μπορεί να έχουν άλλη απόδοση στην αγορά».