Εμπρηστική ρητορική από τα Σκόπια

Εδώ είναι Βαλκάνια. Και αυτό επιβεβαιώνεται καθημερινά, καθώς όχι μονό δεν διαφαίνεται διάθεση για επίλυση των προβλημάτων του παρελθόντος αλλά αντιθέτως επιχειρείται να ανοίξουν και θέματα όπως το ονοματολογικό που θεωρούνταν ότι μετά από τρεις δεκαετίες αντιπαράθεσης είχαν κλείσει οριστικά.

Το VMRO – DPMNE, που εκφράζει τον εθνικισμό στη Βόρεια Μακεδονία, προσπαθεί τώρα να εκδικηθεί για λογαριασμό του Ν. Γκρούεφσκι, του ηγέτη του που ζει ακόμα στην Ουγγαρία μετά τη φυγή του για καταδίκες για διαφθορά.

Οι πρώτες ενέργειες της νέας προέδρου Γ. Σιλιάνοφσκα και του νέου πρωθυπουργού Κ. Μίτσκοσκι προδίδουν μια επιστροφή στις εντάσεις με την Ελλάδα και την Ε.Ε., καθώς προσπαθούν να ανατρέψουν τη Συμφωνία των Πρεσπών. Αυτό συμβαίνει ακριβώς τη στιγμή που η διεθνής κοινότητα επιθυμεί να κλείσει τα ανοικτά ζητήματα στα Δυτικά Βαλκάνια, όπως το Κοσσυφοπέδιο, και όχι να ανοίξει νέα.

Είναι επίσης προφανές ότι η καμπάνια του VMRO-DPMNE το 2018 κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών χρηματοδοτήθηκε από τη Ρωσία, η οποία έχει συμφέρον να επαναφέρει τις αντιπαραθέσεις στα Βαλκάνια.

Ένα ισχυρό «όπλο» της Ελλάδας είναι η στάση της Ε.Ε., που θεωρεί ότι η τήρηση της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι συνδεδεμένη με την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Η νέα κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας έχει ανάγκη αυτήν την υποστήριξη περισσότερο από όλους.

Η νέα συνταγματική ονομασία είναι υποχρεωτική για τη χώρα, τους επίσημους φορείς και τις οντότητες που χρηματοδοτούνται από το κράτος. Ωστόσο, το άρθρο 7 της Συμφωνίας προσφέρει τη δυνατότητα χρήσης του όρου “Μακεδονία-ικός” σε διάφορες δραστηριότητες και φορείς που δεν σχετίζονται με το κράτος. Η νέα ηγεσία της χώρας εκμεταλλεύεται αυτήν τη δυνατότητα, εμφανίζοντας τον εαυτό της με τη συνταγματική ονομασία και χρησιμοποιώντας τον όρο “Μακεδονία” σε διάφορους τομείς. Η νέα ηγεσία προσπαθεί να υπονομεύσει τη Συμφωνία και να αδρανοποιήσει τη νέα συνταγματική ονομασία.

Η δήλωση του κ. Μίτσκοσκι ότι η Ελλάδα μπορεί να προσφύγει στο Δικαστήριο της Χάγης είναι αλαζονική και επιθετική, προσπαθώντας να νομιμοποιήσει την τακτική του VMRO-DPMNE. Σύμφωνα με τη Συμφωνία, εάν δεν τηρηθεί, πρέπει να γίνουν διμερείς διαβουλεύσεις και, αν δεν επιλυθεί η διαφορά, μπορεί να προσφύγει στην ΓΓ του ΟΗΕ και στη συνέχεια στη Χάγη.

Έτσι ο κ. Μίτσκοσκι προκαλεί την Ελλάδα να αναλάβει η ίδια την ευθύνη για την καταγγελία των παραβιάσεων της Συμφωνίας και την ευθύνη για μια νεα αντιπαράθεση και κρίση.

Οι εξελίξεις στα Σκόπια προκαλούν σοβαρά προβλήματα για τη βαλκανική πολιτική της χώρας, καθώς υπάρχει ένταση με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, ενώ είναι δύσκολο να διατηρηθεί ισορροπία μεταξύ Κόσοβου και Σερβίας.

Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα εκκρεμότητες στα Σκόπια, όπως η κύρωση των τριών Μνημονίων από τη Βουλή και θέματα όπως η αλλαγή πινακίδων στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία, τα οποία μπορεί να αποτελέσουν παραβίαση της Συμφωνίας.

Τα τελευταία χρόνια, οι συνομιλίες για την αλλαγή των σχολικών βιβλίων και η σύγκληση της κοινής επιτροπής για τη συμφωνία εμπορικής χρήσης του όρου “Μακεδονία -ικός” έχουν παγώσει. Επίσης, η άλλη πλευρά παραβιάζει τη Συμφωνία με τη μη διατήρηση των πινακίδων στα αγάλματα του Αλέξανδρου και του Φιλίππου στην κεντρική πλατεία των Σκοπίων, καθώς και με την υποχρεωτική αλλαγή των διαβατηρίων και των πινακίδων των αυτοκινήτων.

Με τα σημερινά δεδομένα, είναι απαγορευτική κάθε επίσημη επαφή μεταξύ των δύο χωρών, καθώς η αναφορά του κ. Μίτσκοσκι ή της κ. Σιλιάνοφσκα σε “Μακεδονία” και “Μακεδονικό έθνος” θα είναι πολιτικά καταστροφική.