Ευρωπαϊκές πιέσεις σε Ελλάδα και Β. Μακεδονία για εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών

Οι αποκλίσεις από τη Συμφωνία των Πρεσπών που ξεκίνησαν μετά τη νίκη του εθνικιστικού VMRO στις πρόσφατες εκλογές της Βόρειας Μακεδονίας φαίνεται πως έχουν προκαλέσει ανησυχία στις Βρυξέλλες, με αποτέλεσμα να αρχίσουν οι πιέσεις προς την κατεύθυνση της εφαρμογής της ιστορικής συμφωνίας του 2018 που έδωσε λύση στο πρόβλημα της ονομασίας της γειτονικής χώρας.

Οι δηλώσεις της νέας προέδρου που αναφέρθηκε στη Βόρεια Μακεδονία ως απλά “Μακεδονία”, μαζί με αυτές του ηγέτη του VMRO που εξέφρασε την ίδια άποψη, προκάλεσαν αντιδράσεις από αξιωματούχους της ελληνικής κυβέρνησης. Ανάμεσά τους και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θέτει υπό αμφισβήτηση την ισχύ της συμφωνίας και δηλώνει ότι δεν θα εγκρίνει τα Μνημόνια Συνεργασίας μέχρις ότου η κυβέρνηση της Β. Μακεδονίας σταματήσει να αποκλίνει από τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί.

Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Συμφωνία των Πρεσπών πρέπει να εφαρμοστεί από όλα τα μέρη με καλή πίστη, παρά τη νέα διαμάχη μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας που απειλεί να αναβιώσει μια 25χρονη διαμάχη. Η κρίση ξεκίνησε όταν η νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Gordana Siljanovska-Davkova, αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει το επίσημο όνομα της χώρας κατά την ορκωμοσία της στις 12 Μαΐου.

Η Siljanovska αποκάλεσε τη χώρα «Μακεδονία» αντί για Βόρεια Μακεδονία, την επίσημη συνταγματική ονομασία μετά τη συμφωνία για την αλλαγή του ονόματος του 2018 με την Ελλάδα, αλλιώς γνωστή ως Συμφωνία των Πρεσπών.

Το περιστατικό προκάλεσε αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, με πολλούς να φοβούνται την αναζωπύρωση μιας διαμάχης που θεωρείται ανοιχτή πληγή για την περιοχή των Βαλκανίων.

Ο ηγέτης του VMRO-DPMNE, Χριστιάν Μίτσκοσκι, εξέφρασε την άποψή του ότι θα αποκαλούσε τη χώρα του με το όνομα που θέλει. Επιπλέον, πρότεινε στην Ελλάδα να απευθυνθεί στο Διεθνές Δικαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 19 της Συμφωνίας των Πρεσπών, εάν πιστεύει ότι αυτό παραβιάζει τη συμφωνία.

Η Συμφωνία των Πρεσπών επέτρεψε στη Βόρεια Μακεδονία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για την ένταξή της στην ΕΕ.

Ωστόσο, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης (Νέα Δημοκρατία, ΕΛΚ) απείλησε να ασκήσει βέτο στην πορεία της Βόρειας Μακεδονίας προς την ΕΕ, εάν δεν τηρηθεί η συμφωνία για την αλλαγή του ονόματος.

Επιπλέον, ο Μητσοτάκης τόνισε ότι τρία πρωτόκολλα συνεργασίας που περιλαμβάνονται στη Συμφωνία των Πρεσπών δεν θα εγκριθούν από το Κοινοβούλιο, καθώς το κυβερνών κόμμα απέφυγε να τα προωθήσει λόγω της αντίθεσης από τη μεριά στελεχών της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.