Το ψήφισμα του ΟΗΕ για τη Σρεμπρένιτσα είναι ζωτικό για την ειρήνη

Αυτόν τον μήνα, ο κόσμος έπρεπε να ενωθεί για να αναγνωρίσει την 11η Ιουλίου ως τη «Διεθνή Ημέρα Προβληματισμού και Μνήμης της Γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα το 1995». Ωστόσο, αυτό το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών — που υποστηρίχθηκε από περισσότερες από 15 χώρες — αντιμετώπισε την αντίθεση από τη Σερβία, με την υποστήριξη της Ρωσίας και άλλων συμμάχων. Και προς το παρόν, η ψηφοφορία έχει αναβληθεί.

Αυτή η ιδέα της αναγνώρισης δεν είναι καινούργια – το 2015, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απέτυχε να περάσει παρόμοιο ψήφισμα. Αλλά η ανάγκη για αυτό θα πρέπει να είναι αδιαμφισβήτητη, ειδικά αφού το Διεθνές Δικαστήριο της Δικαιοσύνης επιβεβαίωσε ότι η μαζική δολοφονία 8.372 ατόμων το καλοκαίρι του 1995 ήταν, πράγματι, γενοκτονία — έγκλημα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το οποίο αποτελεί το ίδιο το θεμέλιο του ΟΗΕ». της ύπαρξης.

Σήμερα, η ώθηση για τον επίσημο εορτασμό της Γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ, με τις διαιρέσεις να γίνονται ευρύτερες, πιο δυνατές και βαθύτερες από πριν. Από την Ευρώπη μέχρι τη Μέση Ανατολή, αυτή η περίοδος παγκόσμιας αναταραχής θέτει βασικά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο ζωής μας, το κοινό μας μέλλον και τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλο, προσφέροντας μια ευκαιρία για σημαντικό κοινωνικό μετασχηματισμό.

Κι όμως, αυτή η ευκαιρία χάνεται, καθώς οι πολιτικοί αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν και να επεξεργαστούν το παρελθόν με υπεύθυνο τρόπο, δίνοντας προτεραιότητα στα στενά προσωπικά συμφέροντα έναντι της συλλογικής ευημερίας.

Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς, για παράδειγμα, έχει ξεκινήσει μια διπλωματική επίθεση, συναντώντας εκπροσώπους από περισσότερα από 100 έθνη για να τους πείσει να απορρίψουν το ψήφισμα του ΟΗΕ, σε μια ξεκάθαρη —και σπάνια— περίπτωση άρνησης γενοκτονίας ως διπλωματική στρατηγική.

Εν τω μεταξύ, νέοι Σέρβοι ακτιβιστές από την Πρωτοβουλία Νέων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ξεκίνησαν μια εκστρατεία υπέρ της κυβέρνησής τους να υποστηρίξει το ψήφισμα και να αναγνωρίσει τη γενοκτονία, δείχνοντας ότι η τρέχουσα πολιτική δεν αντανακλά τις απόψεις όλων των Σέρβων.

Αλλά οι προσπάθειες του Βούτσιτς δεν είναι μεμονωμένες. Ο Μίλοραντ Ντόντικ — ο διαβόητος Σερβοβόσνιος πολιτικός που υπηρετεί επί του παρόντος ως πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρπσκα — απείλησε να ξεκινήσει απόσχιση από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη εάν εγκριθεί το ψήφισμα του ΟΗΕ. Αυτό είναι υποκριτικό, καθώς ο ίδιος είχε αναγνωρίσει τις θηριωδίες κατά των Βοσνίων στη Σρεμπρένιτσα ως γενοκτονία το 2008. Ο Ντόντικ έχει γίνει έκτοτε σημαντική απειλή για την ειρήνη στα Δυτικά Βαλκάνια, ασπαζόμενος τον ακροδεξιό εθνικισμό, αντιμετωπίζοντας κυρώσεις από τις ΗΠΑ και αρνούμενος τακτικά τη γενοκτονία .

Συλλογικά, αυτές οι προκλητικές δηλώσεις τροφοδοτούν τώρα φόβους για νέα σύγκρουση. «Θα γίνει νέος πόλεμος;» είναι μια ερώτηση που τίθεται συχνά σήμερα στο Σεράγεβο — μια πόλη που υπέμεινε μια από τις μεγαλύτερες πολιορκίες στη σύγχρονη ιστορία.

Και παρόλο που το πολιτικό τοπίο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη κυριαρχείται εδώ και καιρό από εθνικιστές πολιτικούς, αυτό κορυφώνεται τώρα με τη θεσμοθετημένη άρνηση της γενοκτονίας. Εν τω μεταξύ, οι επιζώντες από αυτές τις φρικαλεότητες λαμβάνουν πολύ λιγότερη προσοχή από ό,τι θα έπρεπε.

Αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που ίδρυσα το Πολεμικό Μουσείο παιδικής ηλικίας — δίνοντας τη δυνατότητα στους επιζώντες να πουν τις ιστορίες τους με δικά τους λόγια. Πιστεύω ότι τα μουσεία μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην εκπαίδευση του κοινού, στη δημιουργία συναισθηματικών δεσμών και στην προώθηση του διαλόγου, της ανοχής και της συμφιλίωσης. Από την ίδρυσή του, το μουσείο έχει τεκμηριώσει πάνω από 6.000 ιστορίες και μαρτυρίες από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, καθώς και 20 άλλες συγκρούσεις, αποτελώντας μια διεθνή πλατφόρμα για όλους εκείνους των οποίων η παιδική ηλικία έχει επηρεαστεί από τον πόλεμο.

Είμαι ιδιαίτερα περήφανος που σε συνεργασία με το Κέντρο Μνήμης της Σρεμπρένιτσα, το μουσείο έχει τώρα διενεργήσει την πρώτη συστηματική τεκμηρίωση της Γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα από την οπτική γωνία των παιδιών – αφηγήσεις που απεικονίζουν έντονα το διαρκές ανθρώπινο κόστος των προσπαθειών εξόντωσης ενός πληθυσμού.

Ανάμεσα σε αυτές τις ιστορίες, υπάρχει αυτή της Ερμίνας, γεννημένης το 1993, της οποίας ο πατέρας σκοτώθηκε στη γενοκτονία. «Χωρίς τον πατέρα μου, δεν θα μπορούσαμε ποτέ να βγάλουμε οικογενειακή φωτογραφία. Η μαμά μου ήταν ακόμα έγκυος όταν είπαν αντίο, οπότε η αδερφή μου δεν πρόλαβε καν να τον συναντήσει. Αρχικά, αυτές ήταν οι φωτογραφίες μόνο της μαμάς μου, της αδερφής μου και εμένα που συγκεντρώθηκαν χρησιμοποιώντας το Photoshop. Για να ολοκληρώσουμε το οικογενειακό μας πορτρέτο, προσθέσαμε τη μοναδική φωτογραφία του πατέρα μου που είχαμε. Το 2010 βρέθηκαν τα λείψανά του», αφηγείται.