DBRS: Μπορεί η Ελλάδα να καλύψει το επενδυτικό κενό της;

Η Ελλάδα έχει σημειώσει καλή πρόοδο τα τελευταία χρόνια με τη βελτίωση της ανθεκτικότητάς της σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς, εφαρμόζοντας οικονομικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις σημειώνει η DBRS σε νέα ανάλυσή της.

Μάλιστα, οι μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης φαίνεται να βελτιώνονται λόγω της αύξησης των επενδύσεων (μεταξύ άλλων μέσω του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας ή Ελλάδα 2.0), των ισχυρών εξαγωγικών επιδόσεων και των σωρευτικών αποτελεσμάτων των οικονομικών μεταρρυθμίσεων.

Υψηλό το χάσμα μεταξύ Ελλάδας – ΕΕ

Παρ’ όλα αυτά, το επενδυτικό χάσμα μεταξύ της Ελλάδας και των ομολόγων της στη ζώνη του ευρώ παραμένει υψηλό, επισημαίνει ο οίκος αξιολόγησης DBRS, ενώ εξετάζονται κατά πόσο και πώς μπορεί η χώρα να κλείσει αυτό το «χάσμα». Από το ρεκόρ επενδύσεων στο 26% του ΑΕΠ το 2007 (23,4% στη ζώνη του ευρώ), οι συνολικές επενδύσεις μειώθηκαν στο 11% το 2016, πριν αυξηθούν στο 13,7% το 2022, μακριά από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ του 22,7%.

Έπειτα από χρόνια επιπέδων επενδύσεων στην Ελλάδα, ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου (ως ποσοστό του ΑΕΠ) άρχισε να αυξάνεται σιγά-σιγά το 2020. Μετά την ένταξη της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ το 2001, το ποσοστό των επενδύσεων αυξήθηκε στο 24% κατά μέσο όρο μεταξύ 2001-2008. Ωστόσο, η κρίση δημόσιου χρέους και άλλοι παράγοντες οδήγησαν σε σημαντική πτώση των επενδύσεων.

Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (GFCF) ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε στο 12,7% κατά μέσο όρο την περίοδο 2009-2019. Παρά την πρόσφατη αύξηση στο 13,7% το 2022, οι επενδύσεις στην Ελλάδα παραμένουν πολύ κάτω από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ.

Το μεγαλύτερο χάσμα παρατηρείται στις επιχειρηματικές επενδύσεις, οι οποίες (ως ποσοστό του ΑΕΠ) υπολογίζονται στο 7,4% του ΑΕΠ το 2022 έναντι 13,4% για τη ζώνη του ευρώ. Οι επενδύσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν επίσης σημαντικά από 10,6% του ΑΕΠ σε σύγκριση με 7% στη ζώνη του ευρώ το 2008 σε περίπου 2,7% το 2022, έναντι του μέσου όρου της ζώνης του ευρώ 6,3%. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια οι κρατικές επενδύσεις παρέμειναν σχετικά σταθερές και υπολογίζονται στο 3,5%, υψηλότερα από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, που ήταν 3,1% το 2022.

Εξετάζοντας την κατανομή των επενδύσεων ανά κλάδο, αυτός των κατοικιών αναδεικνύεται ως ο πιο επηρεασμένος, αλλά παρουσιάζει σταδιακή ανάκαμψη. Οι επενδύσεις σε κατοικίες κορυφώθηκαν στο 11,2% του ΑΕΠ ή στο 46,5% των συνολικών πάγιων επενδύσεων το 2007, υποχωρώντας στο 0,6% του ΑΕΠ το 2017, πριν ανακάμψουν στο 1,7% έως το 2023

Ακόμη όπως επισημαίνεται, οι επενδυτικές δαπάνες της Ελλάδας αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται τα επόμενα έτη επωφελούμενες από τους διαθέσιμους πόρους του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ). Θα χρειαστούν επίσης ξένες επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας προκειμένου να επιτευχθούν υψηλότερα επίπεδα επενδύσεων.

Η δημιουργία ελκυστικού επενδυτικού κλίματος θα εξαρτηθεί μεταξύ άλλων από την ικανότητά της να αντιμετωπίσει διαρθρωτικές αδυναμίες, όπως η γραφειοκρατία στις διαδικασίες των επιχειρήσεων, να αντιμετωπίσει τις καθυστερήσεις στο σύστημα δικαιοσύνης, να προωθήσει οικονομίες κλίμακας και να ολοκληρώσει τη μεταρρύθμιση του κτηματολογίου. Επιπλέον, ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον σε συνδυασμό με την ευρεία πολιτική συναίνεση για τις κύριες οικονομικές πολιτικές θα ενισχύσουν το προφίλ της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού.

Το RRF θα μπορούσε να βοηθήσει την Ελλάδα να κλείσει το χάσμα με τους ομοτίμους της στη ζώνη του ευρώ, ωστόσο η ικανότητα της Ελλάδας να γεφυρώσει το επενδυτικό χάσμα με τους ομοτίμους της στη ζώνη του ευρώ θα εξαρτηθεί επίσης από άλλους παράγοντες, όπως ξένες επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας προκειμένου να επιτευχθούν υψηλότερα συνολικά επίπεδα επενδύσεων.