Ν. Πέττας για δημοπρασίες: Προβλήματα με την ομορότητα επί του παλαιού αιγιαλού!

Όλες οι παραχωρήσεις είτε νέες είτε υφιστάμενες θα διέπονται από φέτος από το ίδιο πλαίσιο ελέγχων και προστίμων λόγω παράνομης κατάληψης δημόσιου χώρου και υπέρβασης των υπό παραχώρηση εκτάσεων. Οι κτηματικές υπηρεσίες και όλοι οι συναρμόδιοι φορείς υποχρεούνται να εφαρμόζουν αμέσως το σχετικό νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο. Οι σχετικές διαδικασίες θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του Ιουνίου σε ότι αφορά τον αιγιαλό και τις παραλίες. Σύμφωνα με τον νέο νόμο μάλιστα οι δημοπρασίες για παραχώρηση τμημάτων αιγιαλού και παραλίας γίνονται πλέον αποκλειστικά ψηφιακά μέσω της ειδικής πλατφόρμας που υπάρχει. Επίσης, οι παραχωρησιούχοι καταβάλλουν ελάχιστο τίμημα, που προκύπτει από μαθηματικό τύπο με βάση τις αντικειμενικές αξίες της περιοχής, συντελεστή βαρύτητας της δραστηριότητας και τον συντελεστή βαρύτητας του αιγιαλού ανάλογα με τα ειδικά χαρακτηριστικά της παραλίας.

Το νέο καθεστώς

Ο γνωστός δικηγόρος Νίκος Πέττας μίλησε στην ΗΜΕΡΑ για το νέο καθεστώς στις παραχωρήσεις και εξήγησε τα «σκοτεινά» σημεία. «Το ζήτημα σε σχέση με τη διαχείριση των παραλιών για φέτος εξελίσσεται αρκετά δύσκολα και καθίσταται εξαιρετικά σύνθετο, εξελισσόμενο σε ένα γόρδιο δεσμό, γιατί ο νόμος για τη διάθεση των παραλιών άλλαξε μόλις πρόσφατα, είναι ο 5092/2024, με αποτέλεσμα μέχρι να βρούμε τις νέες ισορροπίες να καθυστερεί η διαδικασία και προφανώς να δημιουργεί αρκετές δυσλειτουργίες. Υπάρχουν δυο τρόποι πλέον διάθεσης των παραλιών. Ο πρώτος είναι μέσω ηλεκτρονικής δημοπρασίας που διεξάγεται μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα (e-auction) και επιβλέπεται από το υπουργείο Οικονομικών και υπάρχει παράλληλα η διαδικασία της παραχώρησης των παραλιών κατ’ εξαίρεση στις όμορες ιδιοκτησίες. Σε ότι αφορά την πρώτη διαδικασία, αν κάποιος μπει αυτές τις μέρες, σε αυτή τη διαδικτυακή πλατφόρμα θα διαπιστώσει ότι μέχρι και σήμερα τα τμήματα των παραλιών στη Ζάκυνθο, αυτά που πρόκειται να τεθούν προς δημοπράτηση, δεν έχουν ακόμα αναρτηθεί. Αντιθέτως σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, στα περισσότερα μέρη έχουν αναρτηθεί, όπως και στα Επτάνησα. Αυτή η διαδικασία της δημοπρασίας θα λάβει χώρα ηλεκτρονικά μέχρι τις 31 Μαΐου. Για τη Ζάκυνθο δεν υπάρχουν ακόμα τμήματα παραλιών γιατί εξ’ όσων γνωρίζω η αρμόδια υπηρεσία και δη η Κτηματική Υπηρεσία και το Υπουργείο Οικονομικών δεν έχει ακόμα αναρτήσει τα συγκεκριμένα τμήματα παραλιών αλλά πρόκειται να το κάνει το επόμενο διάστημα. Άρα θα πρέπει να υπάρχει εγρήγορση και ετοιμότητα από όλους τους ενδιαφερόμενους. Μέσα στις προσεχείς μέρες όσοι ενδιαφέρονται πρέπει να μπουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για να δουν ποια τμήματα των παραλιών θα τεθούν σε δημοπράτηση. Θυμίζω ότι τα ποσά που θα καταβληθούν κατά το 60% περίπου ωφελούμενοι είναι οι Δήμοι, αλλά όλη η διαδικασία τρέχει και διεκπεραιώνεται από το υπουργείο μέσω ηλεκτρονικού τρόπου. Αυτό ήταν μια πολύ μεγάλη καινοτομία και συνιστά μια πολύ μεγάλη αλλαγή, καθώς στην πραγματικότητα αυτού του είδους οι διαδικασίες έτρεχαν μέσα από τον κάθε Δήμο και τώρα το ελληνικό δημόσιο βάζει το χέρι του και οριοθετεί τη συγκεκριμένη διαδικασία σε κεντρικό επίπεδο. Αυτό είναι το πρώτο σκέλος».

Τα προβλήματα με τις ιδιοκτησίες επί του παλαιού αιγιαλού

Στη συνέχεια, ο κ. Πέττας εξήγησε τα ζητήματα που προκύπτουν με την κατ’ εξαίρεση παραχώρηση στις όμορες ιδιοκτησίες εντός του παλαιού αιγιαλού. «Το δεύτερο σκέλος της διάθεσης των παραλιών αφορά την κατ’ εξαίρεση παραχώρηση στις όμορες ιδιοκτησίες. Δηλαδή, αν κάποιος έχει ένα όμορο ακίνητο που λειτουργεί μια επιχείρηση (ξενοδοχείο, ενοικιαζόμενα διαμερίσματα ή κάτι σχετικό) τότε μπορεί να αιτηθεί κατ’ εξαίρεση το τμήμα της παραλίας που αντιστοιχεί στο ακίνητο του να του διατεθεί. Εκεί αντιμετωπίζουμε το τεράστιο ζήτημα για το οποίο έχουμε επανέλθει σε όλα τα τεύχη ιδιοκτησίας που βρίσκονται επί του παλαιού αιγιαλού. Και αυτό γιατί όλες αυτές οι περιουσίες, επειδή το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς τελεί σε εκκρεμότητα, βρίσκεται σε πολύ μεγάλη αμφιβολία, γιατί δεν έχει επιλυθεί ακόμα (και δεν ξέρουμε και αν και με ποιον τρόπο και υπέρ ποιου θα επιλυθεί) το ελληνικό δημόσιο συνεχίζει να χαρακτηρίζει δημόσιες αυτές τις περιοχές, με αποτέλεσμα ο κάθε καλόπιστος ιδιοκτήτης που έχει ένα ακίνητο, αλλά, δυστυχώς, το ακίνητο του έχει καταληφθεί από τον παλιό αιγιαλό, δεν πληροί την προϋπόθεση της ομορότητας. Γιατί πολύ απλά λέει το ελληνικό δημόσιο: «πώς να σου παραχωρήσω με τη διαδικασία της εξαίρεσης το τμήμα της παραλίας, δεδομένο ότι δεν σε αναγνωρίζω σαν ιδιοκτήτη;». Και έτσι, οι συγκεκριμένοι ιδιοκτήτες που επικαλούνται την ομορότητα έχουν καταστεί όμηροι του ζητήματος του παλαιού αιγιαλού που έχει μια συνακόλουθη συνέπεια και στα παραχωρητήρια επί της παραλίας».

Οι έλεγχοι

Ο κ. Πέττας αναφέρθηκε και στους ελέγχους που όπως έχει ανακοινωθεί φέτος θα είναι πολύ αυστηροί. «Επίσης πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι ο έλεγχος σε όλα αυτά τα τμήματα της παραλίας θα είναι από φέτος και για τα επόμενα πολλά χρόνια πολύ σκληρός γιατί το ελληνικό δημόσιο πλέον στην εποχή της ψηφιακής οικονομίας διαθέτει μια εφαρμογή που ανά πάσα ώρα και στιγμή, ο κάθε επισκέπτης θα δύναται να επαληθεύει τον αριθμό των ξαπλωστρών σε κάθε τμήμα παραλίας που θα έχει διατεθεί τους όρους χρήσης, την καθαριότητα και κάθε τι συνεπαγόμενο και θα μπορεί να υποβάλει καταγγελίες που θα ελέγχονται και από την κτηματική και από την Ελληνική Αστυνομία. Επί του παρόντος θα πρέπει να προσέξουν πολύ ότι ο έλεγχος θα είναι πιο σκληρός και άμεσος. Θα πρέπει να προσέξουν τους όρους παραχώρησης όταν θα τους δοθούν αλλά πριν από όλα γιατί ακόμα δεν έχουμε φτάσει να δούμε τις λεπτομέρειες της λειτουργίας αυτών των παραχωρήσεων είναι να δούμε ποια τμήματα της παραλίας και αν παραχωρηθούν γιατί αυτό τελεί σε εκκρεμότητα. Να δούμε ποια θα είναι τα τμήματα που θα τεθούν σε δημοπρασία και να δούμε εάν τυχόν οι αιτήσεις που έχουν υποβάλει για κατ’ εξαίρεση απόδοση των παραλιών τους τελικά θα ευδοκιμήσουν ή όχι. Υπάρχουν ιδιοκτήτες που έχουν υποβάλει αιτήσεις και στην ΚΤΥΠ και στην ΕΤΑΔ και περιμένουν να ανταποκριθούν στις αιτήσεις τους και να τους χορηγήσουν κατ’ εξαίρεση τα τμήματα των παραλιών που βρίσκονται μπροστά από το ακίνητο τους. Το μεγάλο ενδιαφέρον θα είναι αν θα χορηγήσουν αυτού του είδους τα παραχωρητήρια».

Η διαδικασία και τα κωλύματα

Τέλος, ο κ. Πέττας εξήγησε ξανά όλη τη διαδικασία και σημείωσε ακριβώς τι πρέπει να γίνει για να εκμεταλλευτούν οι ενδιαφερόμενοι τα τμήματα της παραλίας. «Αυτή η διαδικασία διατίθεται μέσα από ηλεκτρονική δημοπρασία που δεν είχαμε στο παρελθόν. Λέγεται e-auction και μέχρι τις 31-05 θα συντελεστούν οι δημοπρασίες και το κάθε τμήμα θα βγαίνει σε ηλεκτρονική δημοπρασία. Ο δεύτερος τρόπος είναι οι ιδιοκτήτες που έχουν όμορη ιδιοκτησία να ζητήσουν να μην πάνε στη διαδικασία δημοπράτησης αλλά της κατ’ εξαίρεσης παραχώρησης. Αυτό όσοι ιδιοκτήτες έχουν πρόβλημα με τον παλιό αιγιαλό έχουν ξεκινήσει ήδη να υποβάλουν αιτήσεις, αλλά είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν τελικά αυτές οι αιτήσεις θα πάνε καλά ή όχι. Πολλές οικογένειες και μικρομεσαίοι επιχειρηματίες ασχολούνται με αυτή την αγορά. Αφορά μεγάλο μέρος του νησιού από το Κερί μέχρι και τις Αλυκές. Η πάνω πλευρά δεν μπορεί να παραχωρηθεί υπό την έννοια ότι δεν έχει αμμουδιές και μεγάλες παραλίες εκτός του Μακρύ Γιαλού. Όλη αυτή η ακτογραμμή αξιοποιείται μέσα από τις παραλίες. Η ξαπλώστρα είναι μια παρεχόμενη υπηρεσία και η αλήθεια είναι ότι δυστυχώς από πέρσι μετά το περίφημο «κίνημα της πετσέτας» η εκμετάλλευση των παραλιών έχει δαιμονοποιηθεί… Αλλά δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε και να μην οδηγούμαστε στο άλλο άκρο δηλαδή από εκεί που είχαμε παραλίες που γινόταν μια υπερεκμετάλλευση εν πάση περιπτώσει να οδηγηθούμε στο καθεστώς των άδειων παραλιών. Γιατί αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, η υπηρεσία επί της παραλίας συμβάλει καθοριστικά στον ελληνικό τουρισμό».

Νέοι κανόνες και υποχρεώσεις

1. Η χρονική διάρκεια της παραχώρηση της απλής χρήσης της παραλίας μπορεί να είναι από ένα έως τρία έτη. 2. Οι παραχωρήσεις δεν είναι μεταβιβάσιμες. 3. Ο παραχωρησιούχος έχει τουλάχιστον τις παρακάτω ειδικότερες υποχρεώσεις: α) Διασφαλίζει την ελεύθερη, απρόσκοπτη και ασφαλή διέλευση του κοινού στον αιγιαλό και την παραλία. β) Διασφαλίζει τη χρήση του αιγιαλού και της παραλίας για άτομα με αναπηρία στους αιγιαλούς και τις παραλίες. γ) Περιορίζει την ανάπτυξη των ξαπλωστρών έως ποσοστού 60% του εμβαδού της παραχωρούμενης έκτασης ή έως 30% αν πρόκειται για προστατευόμενο αιγιαλό και παραλία. δ) Διασφαλίζει τη διέλευση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα με την ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον 4 μέτρων. δ) Διατηρεί καθημερινά καθαρό το παραχωρούμενο τμήμα αιγιαλού και παραλίας. ε) Αναρτά σε εμφανές σημείο της παραλίας πινακίδα, με το σύστημα ηλεκτρονικών καταγγελιών, τα προσδιοριστικά στοιχεία της παραχώρησης, όπως τις συντεταγμένες, τον αριθμό της απόφασης παραχώρησης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του κοινού και του παραχωρησιούχου ως και το διάγραμμα της παραχώρησης. στ) Διασφαλίζει την παρουσία ναυαγοσώστη, εφόσον του υποδειχθεί ότι η υποχρέωση αυτή δεν καλύπτεται από τον οικείο δήμο. Στην περίπτωση αυτή, ο παραχωρησιούχος συμψηφίζει τις δαπάνες για την αμοιβή του ναυαγοσώστη και τον εξοπλισμό του με το αντάλλαγμα της παραχώρησης. 4. Με τη διακήρυξη μπορούν να προβλέπονται και επιπλέον υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου σε σχέση με την προστασία, διατήρηση και ανάπτυξη του παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας και την ενίσχυση της κοινοχρησίας».