Η άδεια κάλπη: Ποια κόμματα ωφελούνται και ποια πλήττονται από την αποχή

Τον Μάιο του 2019 στις ευρωκάλπες προσήλθαν 5.920.355 πολίτες. Εκτιμάται πως οι αυτοδιοικητικές εκλογές που διεξάγονταν παράλληλα έπαιξαν ρόλο για την αύξηση της συμμετοχής. Και το 2014 οι κάλπες ήταν τριπλές σε αντίθεση με το 2009 που πραγματοποιήθηκαν μόνες τους και προσήλθαν περίπου 700.000 λιγότεροι ψηφοφόροι. Το ερώτημα που υπάρχει στα επιτελεία των κομμάτων είναι τι θα γίνει αν η συμμετοχή είναι μειωμένη και οι ψηφοφόροι που θα προσέλθουν, μετά βίας φτάσουν τα πέντε εκατομμύρια. Ευνοεί κάποια δύναμη η χαμηλή προσέλευση; Η προσέγγιση του ερωτήματος δεν είναι απλή, αλλά πολυπαραγοντική. Οι δημοσκοπήσεις δεν μπορούν να πλησιάσουν το εύρος της συμμετοχής ή της αποχής.

Αν κοιτάξουμε λίγο πιο προσεκτικά τα δεδομένα, φαίνεται ότι η Νέα Δημοκρατία δεν επωφελείται από τη χαμηλή συμμετοχή στις εκλογές. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επίσης, προσπαθεί να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα στις ομιλίες του. Μερικοί από τους πολίτες που αποφασίζουν να μην ψηφίσουν μπορεί να είναι υποστηρικτές της Νέας Δημοκρατίας που θέλουν να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους. Η νέα λαϊκή εντολή μπορεί να τους επιτρέψει να μείνουν στο σπίτι τους στις εκλογές, ελπίζοντας ότι αν η κατάσταση βελτιωθεί – ειδικά στα θέματα της οικονομίας – θα επιστρέψουν στις κάλπες. Στις εκλογές όπου δεν κρίνονται οι εθνικές κυβερνήσεις, όπως είναι οι ευρωεκλογές, η χαλαρή ψήφος και η αποχή έχουν σχεδόν το ίδιο βάρος στην “εκλογική ζυγαριά”.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζει πιθανή απειλή από τη μειωμένη συμμετοχή, αν όχι ακόμη περισσότερο. Ο Στέφανος Κασσελάκης φαίνεται να έχει την υποστήριξη νεότερων ηλικιών, αλλά και ενός κοινού που δεν είχε επαφή με τα πολιτικά κόμματα και τις εκλογικές διαδικασίες. Ειδικά για όσους πιστεύουν ότι ανήκουν σε έναν “απολιτίκ” κόσμο, το ερώτημα είναι κατά πόσο η υποστήριξή τους θα είναι πραγματική. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι παραλίες είναι πιο ελκυστικές από τις κάλπες. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επανέλαβε προχθές, σε συνέντευξη που παραχώρησε σε ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό, ότι όλοι θα εκπλαγούν από το αποτέλεσμα των εκλογών. Οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ φαίνεται να είναι πιο σταθεροί και πιο αποφασισμένοι, περισσότερο “μπετοναρισμένοι”, καθώς είναι μεγαλύτερης ηλικίας. Δεν πρέπει, ωστόσο, να αγνοηθεί η απογοήτευση που έχει καταγραφεί πρόσφατα στη Χαριλάου Τρικούπη από όσους πίστευαν ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης θα ξεπεράσει τον Στέφανο Κασσελάκη και θα επαναφέρει το Κίνημα σε κυβερνητική τροχιά.

Η αποχή δεν φαίνεται να επηρεάζει το ΚΚΕ, καθώς έχει το δικό του πιστό κοινό που το υποστηρίζει και αναμένεται να το υποστηρίξει και στις ερχόμενες ευρωεκλογές. Ως προς την Ελληνική Λύση, η συσπείρωσή της φαίνεται να έχει φτάσει σε υψηλό επίπεδο. Όσον αφορά τη Νέα Αριστερά και την Πλεύση Ελευθερίας, φαίνεται ότι επιδιώκουν να προσεγγίσουν τους απογοητευμένους ψηφοφόρους που βρίσκονται κοντά στην αποχή.

Κανονιστικά, η αποχή μπορεί να θεωρηθεί ως ένας κίνδυνος, μια απειλή στα θεμέλια της δημοκρατίας, όπως υποστηρίζει ο πρωθυπουργός. Δεν επηρεάζει, ωστόσο, στον ίδιο βαθμό τις κομματικές δυνάμεις, με τα κόμματα της αριστεράς και της συντηρητικής δεξιάς να πλήττονται σε μικρότερο βαθμό από το φαινόμενο.