Η Τουρκία απειλεί με θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο

Σχεδιασμό της Άγκυρας για οριοθέτηση θαλασσίων πάρκων στο Αιγαίο προκειμένου να λειτουργήσουν ως «αντίβαρο» στην απόφαση της Αθήνας να χαρτογραφήσει δικά της σε διάφορα σημεία του αρχιπελάγους, αποκαλύπτει η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Sabah, επικαλούμενη αξιωματούχο ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τη χαρτογράφηση θα αναλάβει το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών της Τουρκίας, ενώ σ’ αυτό φιλοξενείται και διπλωματική πηγή η οποία εκφράζει τη δυσαρέσκεια της Αγκυρας, για κάτι που έγινε αντιληπτό στη γειτονική χώρα ως «μονομερής κίνηση της Ελλάδας, χωρίς διαβούλευση με την Τουρκία και μεταφράζεται σε εδαφοποίηση μέσω της οριοθέτησης και της ρύθμισης χρήσης πόρων σε γεωγραφικά καθορισμένη περιοχή».

Η πρωτοβουλία, που προέρχεται από την Άγκυρα. θεωρείται μάλλον ως προειδοποίηση παρά ως οριστική απόφαση, με σκοπό να αποτραπεί η δημιουργία θαλάσσιων πάρκων από την Ελλάδα. Ουσιαστικά, η Τουρκία προειδοποιεί ότι αν η Ελλάδα προχωρήσει σε αυτόν τον σχεδιασμό, τότε θα αντιδράσει ανακοινώνοντας θαλάσσια πάρκα σε περιοχές που θεωρεί ότι ανήκουν στις θαλάσσιες ζώνες της.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει την προηγούμενη εβδομάδα ότι τα θαλάσσια πάρκα θα εγκατασταθούν εντός της ελληνικής κυριαρχίας. Το ζήτημα των θαλασσίων πάρκων είχε τεθεί από τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό στις 13 Μαΐου στην Άγκυρα. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν είχε δηλώσει ότι κατά τη συνάντηση εκφράστηκαν οι επιφυλάξεις της Τουρκίας σχετικά με το θαλάσσιο πάρκο και ότι δεν θα το δεχθούν αν αυτό προχωρήσει και επηρεάσει την υφαλοκρηπίδα.

Κατά προέκταση, η στάση της Τουρκίας δεν είναι αναπάντεχη, λαμβάνοντας υπόψη τις δηλώσεις που ακολούθησαν από την τουρκική πλευρά μετά τη συνάντηση των δύο ηγετών, καθώς και την αναφορά του ζητήματος σε υψηλό επίπεδο διπλωματίας. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η ελληνική πλευρά δεν έχει ορίσει συγκεκριμένα όρια, αλλά έχει επισημάνει την πιθανή δημιουργία θαλασσίων πάρκων τόσο στο Αιγαίο όσο και στο Ιόνιο πέλαγος. Αντίστοιχα, παρά τους χάρτες τουρκικού ιδρύματος που δεν συμφωνούν με τον σχεδιασμό της Τουρκίας, δεν υπάρχει ακόμα επίσημη χαρτογράφηση από την πλευρά της Τουρκίας.

Σύμφωνα με το άρθρο της Sabah, υπονοείται ότι υπάρχει περιθώριο για συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σχετικά με τα θαλάσσια πάρκα, με παράδειγμα τη συνεργασία μεταξύ Φιλιππίνων και Μαλαισίας. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου κράτη έχουν χρησιμοποιήσει θαλάσσια πάρκα για να εδραιώσουν κυριαρχία επί θαλασσίου χώρου, αλλά υπάρχουν και επιτυχημένα παραδείγματα συνεργασίας, όπως η συνεργασία μεταξύ Μαλαισίας και Φιλιππίνων για την προστατευόμενη περιοχή Turtle Island Heritage Protected Area στη Θάλασσα Sulu το 1996. Προτείνεται η υιοθέτηση μιας φόρμουλας από κοινού διαχείρισης υπό διαφύλαξη περιοχών, με διαδικασία διαβούλευσης και ανταλλαγής πληροφοριών και δημιουργία κοινών επιτροπών για τη διαχείριση και παρακολούθηση.