Ηλεκτρισμός: Κολοσσιαίες επενδύσεις 1 δισ. ετησίως για τα δίκτυα διανομής έως το 2050

Ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα επενδύσεων που αντιστοιχεί στο 0,4% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης και θα διατεθεί για την ανάπτυξη των ηλεκτρικών δικτύων διανομής θα απαιτήσει η ενεργειακή μετάβαση από το 2025 έως το 2050.

Υπολογίζεται ότι συνολικά στην Ευρώπη θα δαπανηθούν 67 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, μέγεθος που για την Ελλάδα αντιστοιχεί σε 25 δις. ήτοι 1 δις. κάθε χρόνο. Πρόκειται για διπλάσιες επενδύσεις σε σχέση με σήμερα (πέρσι δαπανήθηκαν περί τα 500 εκ. ευρώ), τις οποίες θα κληθεί να επωμιστεί ο ΔΕΔΔΗΕ και να πληρώσουν στο μέτρο που τους αναλογεί οι Έλληνες καταναλωτές μέσω των τελών χρήσης δικτύου.

Οι δαπάνες αυτές στην πραγματικότητα θα είναι ακόμη μεγαλύτερες αν υπολογιστούν και οι επενδύσεις που θα απορροφήσουν τα ηλεκτρικά συστήματα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα δίκτυα διανομής, σύμφωνα με την μελέτη της Eurelectric «Grids for Speed» που παρουσιάστηκε τις προηγούμενες μέρες στην Αθήνα και εκπονήθηκε από την EY, θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν επειγόντως. Στόχος είναι να καταστεί δυνατή η μαζική ηλεκτροδότηση των μεταφορών, της θέρμανσης και της βιομηχανίας, η ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η αντοχή τους σε συχνότερες ακραίες καιρικές συνθήκες και κυβερνοεπιθέσεις.

Πιο συγκεκριμένα, για την χώρα μας προβλέπεται επένδυση 200 εκατ. ευρώ ετησίως για την ενίσχυση του δικτύου προκειμένου να υποδεχτεί την αυξημένη ζήτηση από τη διείσδυση των ηλεκτρικών ΙΧ, τις αντλίες θερμότητας που προβλέπεται να εγκατασταθούν τα επόμενα χρόνια στα νοικοκυριά, καθώς και τα φωτοβολταϊκά στις στέγες που συνδέονται στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ.

Στα 100 εκατ. ευρώ ετησίως υπολογίζονται οι δαπάνες για την αναβάθμιση του δικτύου ώστε να μπορεί να εντάξει νέα έργα ΑΠΕ και 250 εκατ. ευρώ για επενδύσεις αντικατάστασης και ανανέωσης εξοπλισμού. Για την ενίσχυση της αντοχής του δικτύου θα διατεθούν 150 εκατ. ευρώ ενώ τα υπόλοιπα κονδύλια θα επενδυθούν σε έξυπνους μετρητές, την ψηφιοποίηση και τους αυτοματισμούς τηλεδιαχείρισης.

2 εκατ. θέσεις εργασίας

Για την Eurelectric, οι επενδύσεις στο δίκτυο θα πρέπει να διπλασιαστούν από ένα μέσο όρο 33 δισεκατομμυρίων ευρώ σήμερα, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 20% των δαπανών της ΕΕ για τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων το 2023.

Υπολογίζεται ότι η τεράστια αυτή ανάπτυξη θα οδηγήσει σε περισσότερες από 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας αλλά και σε άλλα σημαντικά πλεονεκτήματα όπως μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας, πιο αξιόπιστο ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και την επιτάχυνση των μέτρων για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Ωστόσο, οι προκλήσεις είναι πολύ μεγάλες. Η μελλοντική προστασία του δικτύου εξαρτάται επίσης από το βαθμό ανταπόκρισης της αλυσίδας εφοδιασμού. Ακόμη και αν πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες επενδύσεις, οι τρέχουσες ελλείψεις χαλκού, το έλλειμμα ταλέντων, οι παρατεταμένοι χρόνοι παραγωγής και το κόστος εξοπλισμού και μετασχηματιστών μπορούν να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη των υποδομών.

Αυτό σημαίνει ότι απαιτείτε στρατηγικός σχεδιασμός, ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ ευρωπαϊκών κέντρων χάραξης πολιτικής και βιομηχανιών, καθώς και νέων πρωτοβουλιών κατάρτισης για τον εξορθολογισμό των πιστοποιητικών εκπαίδευσης και τη διασφάλιση ειδικευμένου εργατικού δυναμικού.

Οι πιέσεις στο δίκτυο

Μέχρι το 2050, η ηλεκτρική ενέργεια θα αποτελεί το 60% της τελικής χρήσης ενέργειας σε σύγκριση με το 23% που είναι σήμερα ενώ η δυναμικότητα των ανανεώσιμων πηγών θα έχει εξαπλασιαστεί σε σχέση με το 2020.

Τα αιτήματα σύνδεσης θα αυξάνονται ταχύτερα λόγω του εκσυγχρονισμού του δικτύου και θα συνεχίσουν να αυξάνονται καθώς προχωρά η ηλεκτροκίνηση. Οι εξελίξεις ασκούν πίεση στο δίκτυο και για να ανακουφιστεί η πίεση αυτή θα χρειαστεί ο διπλασιασμός των επενδύσεων έως το 2050.

Με το κατάλληλο ρυθμιστικό περιβάλλον και την βέλτιστη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων, οι επενδύσεις αυτές εκτιμάται από στελέχη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ηλεκτρικής ενέργειας ότι θα μπορούσαν να μειώσουν το ποσό των επενδύσεων στα 55 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, εάν εφαρμοστούν σωστά.

Ελκυστικές αποδόσεις

Αντίθετα, η αποτυχία επίτευξης αυτών των επενδύσεων θα έθετε σε κίνδυνο το 74% των μελλοντικών συνδέσεων σε βασικές τεχνολογίες που θα οδηγήσουν στην απαλλαγή από τον άνθρακα, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), οι αντλίες θερμότητας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Για μια επιτυχημένη ενεργειακή μετάβαση, επισημαίνεται ότι η ΕΕ χρειάζεται τεράστια ποσά πρόσθετης χωρητικότητας δικτύου. Ο όγκος δαπανών για τους διαχειριστές συστημάτων διανομής πρέπει να διπλασιαστεί. «Για να το πετύχουμε χρειαζόμαστε ελκυστικές αποδόσεις για τους επενδυτές για να μπορούν να χρηματοδοτήσουν τις νέες επενδύσεις, τεχνολογία και διαχείριση των τελών διανομής» δηλώνει ο Πρόεδρος της Eurelectric και Διευθύνων Σύμβουλος της E.ON, Leonhard Birnbaum».

Οι εθνικές αρχές όπως τονίζεται θα πρέπει να εφαρμόσουν τη νομοθεσία προσαρμόζοντας παράλληλα το ρυθμιστικό καθεστώς για να υποστηρίξουν την αύξηση των επενδύσεων. Αυτό σημαίνει εξάλειψη των ανώτατων ορίων επενδύσεων, ταχεία παρακολούθηση διαδικασιών αδειοδότησης και προμηθειών και απομάκρυνση του κινδύνου επενδύσεων για την τόνωση της ιδιωτικής χρηματοδότησης.