Γιατί «ξεσκονίζει» η Επιτροπή Ανταγωνισμού την κτηνοτροφία

Κρέας και γαλακτοκομικά είναι από τα είδη διατροφής, που «δάγκωσαν» τους καταναλωτές τα τελευταία 2-3 χρόνια.

Οι εκρηκτικές αυξήσεις στο κόστος ενέργειας, σε συνδυασμό με τις ανατιμήσεις στα φάρμακα και τις ζωοτροφές έστρωσαν το έδαφος σε ανάλογες ή ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις στις λιανικές τιμές, αναδεικνύοντας με τον πλέον επώδυνο τρόπο και τις χρόνιες στρεβλώσεις στα κανάλια της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι οποίες πολλαπλασίασαν τις επιβαρύνσεις για τα νοικοκυριά.

Σύμφωνα με τις μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, από τον Μάρτιο του 2020 ως τον Μάρτιο του 2024 η τιμή παραγωγού για τα κρέατα έχει αυξηθεί κατά 32,9%, ενώ η αύξηση στα ζωικά προϊόντα είναι της τάξης του 52,7%. Στο πεδίο της λιανικής, σύμφωνα με τη Eurostat, η τιμή των κρεάτων έχει αυξηθεί κατά 30,6% στο ίδιο χρονικό διάστημα, ενώ σε γάλατα, τυριά και αυγά η αύξηση είναι της τάξης του 31,4%.

Αν και οι σχετικοί δείκτες παραμένουν κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο, τα ποσοστά των αυξήσεων στην Ελλάδα από τον περασμένο Μάιο ως τώρα είναι μεγαλύτερα του μέσου όρου της ΕΕ. Ενδεικτικά, τον Απρίλιο η αύξηση στο κρέας ήταν 3,2% σε ετήσια βάση, έναντι 2,2% στην ΕΕ. Στα ζωικά προϊόντα, όπου από τον Φεβρουάριο καταγράφονται μειώσεις τιμών, το Μάιο στην Ελλάδα η μείωση ήταν της τάξης του 1,2% έναντι 2,2% στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Σκιές» στα κόστη παραγωγής

Σε σύγκριση με τον περσινό Μάρτιο (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από ΕΛΣΤΑΤ) οι αυξήσεις στις τιμές παραγωγού σε κρέατα- ζωικά προϊόντα «φρέναραν» στο 1%, ενώ σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο καταγράφηκε μείωση 0,3%. Οι τάσεις αυτές δεν έχουν γίνει ακόμα ορατές στους καταναλωτές, ενώ συν τοις άλλοις φαίνεται ότι έχουν γεννηθεί ερωτήματα για τις επίμονα υψηλές τιμές στο κόστος παραγωγής, πλην ενέργειας.

Τα ερωτήματα αυτά αναδεικνύονται με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο στην έρευνα που ξεκίνησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία αναφέρει ότι «με έναυσμα την παρατηρούμενη αύξηση των δεικτών κόστους στον κλάδο της κτηνοτροφίας τα τελευταία έτη και τον αντίκτυπο που η αύξηση αυτή έχει στην αλυσίδα αξίας παραγωγής τροφίμων από προϊόντα ζωικής προέλευσης, αποφάσισε να διεξάγει χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού σε κτηνιατρικά φαρμακευτικά προϊόντα». Με απλά λόγια, η Επιτροπή θα διερευνήσει αν υπάρχουν ολιγοπώλια ή/και καρτέλ στην αγορά των κτηνιατρικών φαρμάκων.

Ο ευρύτερος κλάδος των κτηνιατρικών φαρμάκων περιλαμβάνει κάθε φάρμακο που προορίζεται για χορήγηση στα ζώα για προληπτικό ή θεραπευτικό ή διαγνωστικό σκοπό, και κάθε φαρμακούχο πρόμειγμα και φαρμακούχο ζωοτροφή.

Σύμφωνα με την Eurostat, στην Ελλάδα τόσο ο δείκτης τιμών σύνθετων ζωοτροφών όσο και ο δείκτης κτηνιατρικών δαπανών παρουσιάζουν αυξητική τάση από το 2020 και μετά. Ειδικότερα, ο δείκτης σύνθετων ζωοτροφών αυξήθηκε κατά 33%, ενώ ο δείκτης κτηνιατρικών δαπανών αυξήθηκε κατά 13%. Σημειωτέον ότι ο ΦΠΑ στις ζωοτροφές έχει μειωθεί σε μόνιμη βάση στο 6%.

Προβληματίζουν οι διεθνείς τιμές

Ο Δείκτης Τιμών Κρέατος του FAO διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στις 116,3 μονάδες τον Απρίλιο, αυξημένος κατά 1,9 μονάδες (1,6%) σε σχέση με τον Μάρτιο, σηματοδοτώντας την τρίτη συνεχόμενη μηνιαία αύξηση και καθιστώντας τον δείκτη ελάχιστα (0,4%) χαμηλότερο από την αντίστοιχη τιμή του πριν από ένα χρόνο.

Τον Απρίλιο, οι διεθνείς τιμές του κρέατος πουλερικών αυξήθηκαν, υποστηριζόμενες από τις σταθερές αγορές εισαγωγών από χώρες της Μέσης Ανατολής εν μέσω των συνεχιζόμενων προκλήσεων στην παραγωγή που απορρέουν από τα κρούσματα της γρίπης των πτηνών.

Οι παγκόσμιες τιμές του κρέατος βοοειδών αυξήθηκαν επίσης, λόγω της συνεχιζόμενης υψηλής ζήτησης από μεγάλους εισαγωγείς, παρά τις αυξημένες προμήθειες από εγχώριες πηγές στις κύριες χώρες εισαγωγής. Οι τιμές του κρέατος αιγοπροβάτων ανέκαμψαν ελαφρώς λόγω των προσδοκιών της αγοράς για εποχικό περιορισμό των προμηθειών στην Ωκεανία.

Αντίθετα, οι παγκόσμιες τιμές του χοιρινού κρέατος μειώθηκαν οριακά, αντανακλώντας την υποτονική εσωτερική ζήτηση στη Δυτική Ευρώπη και την επίμονα υποτονική ζήτηση από τους κύριους εισαγωγείς, ιδίως την Κίνα.

ΠΗΓΗ/Γιώργος Παππούς/ economistas.gr