Τριγμοί στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας

Οι μικρές αναταράξεις που παραμένουν σε επίπεδο προκλητικής ρητορικής είναι αναμενόμενες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Τις μεγάλες «φουρτούνες» θέλει να αποφύγει η Αθήνα από την Άγκυρα και τους τελευταίους 15 μήνες όλα κυλούν ομαλά. Το πρόσφατο ραντεβού του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαίωσε το καλό κλίμα με τις διαφορές να παραμένουν. Η Τουρκία, ωστόσο φέρεται να ξεκινά τη δική της πρωτοβουλία για τη χαρτογράφηση θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο. Ακόμα και αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί πως ήταν αναμενόμενο παρά το γεγονός πως αν ξεκινήσει μια τέτοια διαδικασία δεν θα είναι απλή. Τι δείχνουν αυτά τα ξεσπάσματα από την τουρκική ηγεσία; Πως τα «δύσκολα» θέματα είναι αδύνατο να τα προσεγγίσουν οι δυο πλευρές.

Οι υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν έχουν εντολή να εξετάσουν την εύρεση κοινών σημείων επαφής, με προτεραιότητα την αποφυγή οποιουδήποτε “ατυχήματος”. Οι συναντήσεις τους θα είναι σημαντικές στο μέλλον, όπως και οι συναντήσεις της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου με τον Φαρούκ Καϊμακτσί για την πολιτική εξέλιξη. Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει αποσύρει καμία από τις διεκδικήσεις του, κάτι που καθίσταται σημαντικό με την προοπτική της συνάντησης των δύο ηγετών στην Ουάσιγκτον και τη Νέα Υόρκη.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση όχι μόνο από τα καλά εξοπλιστικά προγράμματα που τρέχουν και της δίνουν μια θέση ισχύος σε θάλασσα και αέρα, αλλά και από το γεγονός ότι η τουρκική πλευρά έχασε το μομέντουμ από την ακύρωση του ραντεβού του Ταγίπ Ερντογάν με τον Τζο Μπάιντεν. Τον Νοέμβριο θα πραγματοποιηθούν οι πολύ κρίσιμες εκλογές στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και από τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου θα εξαρτηθούν πολλά. Ειδικά για το πώς θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί η Άγκυρα μια πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ. Ζητούμενο πρώτο είναι ένα ήρεμο καλοκαίρι και τα «σημάδια» που υπάρχουν μέχρι στιγμής, σε γενικές γραμμές, είναι καλά.

Ένα ανησυχητικό στοιχείο για το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι η προσπάθεια του Ταγίπ Ερντογάν να επηρεάσει τη νέα γενιά της Τουρκίας με τον μύθο της “Γαλάζιας Πατρίδας”. Αυτό περιλαμβάνει την ενσωμάτωση του παράνομου τουρκολιβικού μνημονίου στα σχολικά βιβλία, καθώς και την αναθεώρηση της ιστορίας για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Αυτή η αναθεωρητική ατζέντα δεν μπορεί να αγνοηθεί εύκολα και αποτελεί μια πρόκληση για τους γείτονες. Επιπλέον, η μονή της Χώρας και η Αγία Σοφία, που αποτελούν μέρος της ιστορικής περιοχής της Κωνσταντινούπολης από το 1985, δεν έχουν τιμηθεί με τον ανάλογο σεβασμό.

Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι επίγνωση του γεγονότος ότι ηγείται μιας ισχυρής δύναμης και επιθυμεί να το αποδεικνύει συνεχώς. Διαθέτει έναν μεγάλο στρατό, ετοιμάζεται να λειτουργήσει έναν πυρηνικό σταθμό για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύει τη στρατιωτική βιομηχανία και ο πληθυσμός της χώρας του πλησιάζει τα 90 εκατομμύρια, ενώ κατασκευάζει τζαμιά όχι μόνο σε όλη την Τουρκία, αλλά και στα Βαλκάνια.