Οι απειλές Πούτιν και η αποφασιστική στάση των ΗΠΑ

Σημείο καμπής στην εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία έρχεται να αποτελέσει η μείζων μεταστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών ως προς τη χρήση αμερικανικών όπλων για πλήγματα εντός των συνόρων της Ρωσίας. Το νέο μέτωπο που άνοιξε αιφνιδιαστικά η Μόσχα στο Χάρκοβο οδηγεί τον Τζο Μπάιντεν να ξεπεράσει μία από τις σημαντικότερες «κόκκινες γραμμές» που είχε χαράξει από την έναρξη του ρωσικού επιθετικού πολέμου, και το καθεστώς Πούτιν «βρυχάται» επαναφέροντας την πυρηνική απειλή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαίοι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ -περιλαμβανομένης της Γερμανίας- προσαρμόζουν τη στρατηγική τους μπροστά στη νέα πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί στο πεδίο της μάχης, με τις ρωσικές δυνάμεις να καταγράφουν εδαφικά κέρδη στα βορειοανατολικά και την ουκρανική άμυνα να έχει τα χέρια δεμένα για να αποκρούσει αποτελεσματικά τη σφοδρή επίθεση που δέχεται από την άλλη πλευρά των συνόρων.

Ανοίγοντας αιφνιδιαστικά στις 10 Μαΐου το μέτωπο του Χαρκόβου, η Μόσχα δεν πόνταρε μόνο στις ελλείψεις της ουκρανικής άμυνας σε δυναμικό και όπλα, αλλά και στους περιορισμούς που έχουν συνοδεύσει τη χρήση των ισχυρών δυτικών οπλικών συστημάτων. Η Δύση έρχεται τώρα να στερήσει στον Πούτιν το πλεονέκτημα και η ρωσική οργή παίρνει ακόμη μία φορά τη μορφή απειλών για χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων και γενικευμένης σύρραξης με το ΝΑΤΟ.

Κατά το Κρεμλίνο η απόφαση Μπάιντεν σηματοδοτεί βαθύτερη εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών στον πόλεμο και θα επιφέρει σοβαρή κλιμάκωση. «Η Ρωσία θεωρεί ότι όλα τα όπλα μεγάλου βεληνεκούς που χρησιμοποιεί η Ουκρανία ελέγχονται ήδη άμεσα από στρατιώτες των χωρών του ΝΑΤΟ. Δεν πρόκειται για στρατιωτική βοήθεια, πρόκειται για συμμετοχή σε πόλεμο εναντίον μας», δηλώνει το «γεράκι» της Μόσχας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, πρώην πρωθυπουργός και νυν αναπληρωτής επικεφαλής του ρωσικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας.

«H Ουκρανία και οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ θα λάβουν μια τόσο καταστροφική απάντηση που η Συμμαχία δεν θα μπορέσει να αποφύγει την εμπλοκή της στη σύγκρουση», προειδοποιεί ο Μεντβέντεφ και επιμένει ότι θα ήταν τεράστιο λάθος της Δύσης να υποθέσει ότι η Μόσχα δεν είναι έτοιμη να κάνει χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία. Ο Μεντβέντεφ, υπ’ αριθμόν ένα «κομιστής» πυρηνικών απειλών κατά της Δύσης από την έναρξη του πολέμου, μίλησε και για το ενδεχόμενο να πλήξει η Ρωσία μη κατονομαζόμενες εχθρικές χώρες με στρατηγικά πυρηνικά όπλα. «Αυτό δεν είναι, δυστυχώς, ούτε εκφοβισμός ούτε μπλόφα», ανέφερε.

Ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει εξαπολύσει ελάχιστα συγκεκαλυμμένες απειλές κατά των χωρών της Βαλτικής, λέγοντας ότι χώρες με μικρές εκτάσεις που είναι πυκνοκατοικημένες «θα πρέπει να γνωρίζουν ότι παίζουν με τη φωτιά».

Από την Πράγα και την άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ υποβάθμισε τις ρωσικές απειλές, λέγοντας ότι δεν συνιστούν τίποτα νέο. «Εδώ και πολύ καιρό κάθε φορά που οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ παρέχουν υποστήριξη στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Πούτιν προσπαθεί να μας απειλήσει να μην το κάνουμε» δήλωσε στους δημοσιογράφους, σημειώνοντας επίσης πως η στρατιωτική βοήθεια που παρέχουν οι χώρες του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία πρέπει να φτάσει κατ’ ελάχιστον τα 40 δισ. ευρώ ετησίως για όσο χρειαστεί.

Ο πόλεμος μαίνεται τώρα κατά μήκος των συνόρων, η Ουκρανία έχει το δικαίωμα της αυτοάμυνας και είναι νόμιμη η αντεπίθεση σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην απέναντι πλευρά της γραμμής του μετώπου, είχε υπογραμμίσει ο Στόλτνενμπεργκ εντός της εβδομάδας και ενώπιον των Ευρωπαίων υπουργών Άμυνας. Απαντώντας στις ανησυχίες ότι οι επιθέσεις αυτές μπορεί να εκληφθούν ως κλιμάκωση από τη Ρωσία, ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας επισήμανε πως το καθεστώς Πούτιν είναι εκείνο που ξεκίνησε τον πόλεμο και ότι τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ δεν αναπτύσσονται στην Ουκρανία.

Είναι σαφώς κρίσιμο το δίλημμα με το οποίο ήλθε αντιμέτωπη η Δύση και αναπόφευκτα διχάζει. Προτού οι ισχυρές δυνάμεις του ΝΑΤΟ δώσουν χθες το «πράσινο φως» στο Κίεβο για τη χρήση -υπό προϋποθέσεις- δυτικής κατασκευής όπλων εντός της ρωσικής επικράτειας προηγήθηκε ένταση στους κόλπους της Συμμαχίας.

Ορισμένοι ηγέτες κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των υπουργών Εξωτερικών της Φινλανδίας και του Καναδά, είχαν έρθει σε έντονη ρήξη με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δηλώνοντας δημοσίως ότι ποτέ δεν εμπόδισαν την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει τα όπλα τους για να πλήξει στόχους σε ρωσικό έδαφος και ένωσαν τη φωνή τους με τη Γαλλία και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, λέγοντας ότι η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να το πράξει, ενώ η Γερμανία και η Ιταλία συντάχθηκαν με την απροθυμία των ΗΠΑ.

Τελικώς, υπό την πίεση των Ευρωπαίων συμμάχων ο Τζο Μπάιντεν έδωσε την έγκρισή του -και φέρεται μάλιστα σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο να είναι η πρώτη φορά που Αμερικανός πρόεδρος επιτρέπει την περιορισμένη χρήση αμερικανικών όπλων για πλήγματα εντός των συνόρων εξοπλισμένου με πυρηνικά όπλα αντίπαλου κράτους. Το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι υψηλότερο, δήλωσε ο Άντονι Μπλίνκεν από την Πράγα ζητώντας τη στήριξη της Ουκρανίας και επιβεβαιώνοντας τη αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ για τη χρήση όπλων, την οποία ο ίδιος προώθησε εντός του Λευκού Οίκου μετά το τελευταίο ταξίδι του στο Κίεβο.