Βρετανία: Το χρέος «δένει» τα χέρια της επομένης κυβέρνησης

Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Μεγάλη Βρετανία έχει σχεδόν, κριθεί υποστηρίζουν αναλυτές και δημοσκόποι. Ωστόσο, το χρέος της αγγλικής κυβέρνησης, ο «δημοσιονομικός ζουρλομανδύας» όπως λέει το BBC,  είναι η μεγάλη πρόκληση για τον νικητή των εκλογών.

Βέβαια, το χρέος ήταν αποτέλεσμα δαπανών τεσσάρων ετών κρίσης – πρώτα για να σωθούν θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της επιδημίας του Covid και στη συνέχεια για να βοηθηθούν οι οικογένειες να αντιμετωπίσουν το σοκ κόστους ζωής μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ενώ ο Ρίσι Σουνακ (Rishi Sunak) ήταν ο «συγγραφέας» της απάντησης για δωρεάν δαπάνες – ως καγκελάριος (υπουργος Οικονομικών) κατά τη διάρκεια της πανδημίας και αργότερα ως πρωθυπουργός – είναι επίσης ένα πρόβλημα για τους Εργατικούς, επειδή τον στήριξαν σε όλη τη διαδρομή.

Υψηλό το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους

Ο δεσμός που προκύπτει είναι ξεκάθαρος: οι δημόσιες υπηρεσίες της Βρετανίας που καταρρέουν χρειάζονται απεγνωσμένα χρήματα, αλλά οι φόροι είναι σε μεταπολεμικά υψηλά, το εθνικό χρέος είναι στα επίπεδα που είδαμε τελευταία φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και η εξυπηρέτησή του σε έναν κόσμο υψηλών επιτοκίων κοστίζει 60 δισεκατομμύρια λίρες ( 76 δισεκατομμύρια δολάρια) επιπλέον ετησίως – ένα ποσό που ισοδυναμεί με ολόκληρο τον αμυντικό προϋπολογισμό, χωρίς να φανεί ούτε μια σφαίρα.

Η εξέλιξη του χρέους της γηραιάς Αλβιώνας

Οι δαπάνες της πανδημίας μετέτρεψαν τον Σουνάκ σε ένα οικείο όνομα που σε ένα σημείο ήταν ο πιο δημοφιλής πολιτικός στη χώρα. Αλλά ο πονοκέφαλος του χρέους της Βρετανίας που προκύπτει σημαίνει τώρα ότι δεν υπάρχουν εύκολες επιλογές για τον νικητή των γενικών εκλογών σε πέντε εβδομάδες.

«Οι άνθρωποι ήθελαν γενναιόδωρη υποστήριξη κατά τη διάρκεια του Covid, αλλά το υψηλότερο κόστος χρέους και τόκων είναι πλέον δύσκολο να γίνει αποδεκτό», δήλωσε ο Hetal Mehta, επικεφαλής οικονομικής έρευνας στο St James’s Place.

«Η κληρονομιά»

Η νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει τη χειρότερη οικονομική κληρονομιά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είπε η σκιώδης καγκελάριος των Εργατικών, Ρέιτσελ Ριβς. Έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να αυξήσει τους κύριους φόρους και οι Τόρις σχεδιάζουν να τους μειώσουν.

Ωστόσο, οι δημόσιες υπηρεσίες χρειάζονται νέα χρηματοδότηση για να καθαρίσουν τις καθυστερήσεις ασθενών, να επισκευάσουν σχολεία, να διορθώσουν το υπερχειλισμένο σύστημα φυλακών και να «γεμίσουν» λακκούβες.

Και τα δύο μέρη λένε ότι η ανάπτυξη θα βοηθήσει στη διάσωση, περιγράφει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Δημοσιονομικών Μελετών, Paul Johnson.

Για τον James Smith, διευθυντή ερευνών στο Resolution Foundation, η πρώτη εβδομάδα της προεκλογικής εκστρατείας ήταν απογοητευτική. «Βλέπουμε μια απόσπαση από την οικονομική πραγματικότητα των δημοσίων οικονομικών», είπε. «Και τα δύο μέρη αλληλοκατηγορούνται για κακή δημοσιονομική διαχείριση, αντί να ασχοληθούν με τον τρόπο μείωσης του χρέους».

Αύξηση του χρέους

Σίγουρα, η Βρετανία δεν είναι η μόνη σημαντική προηγμένη οικονομία που φέρει βαρύτερο χρέος μετά από τέσσερα χρόνια κρίσης, αλλά τα σημάδια της είναι πιο βαθιά.

Το καθαρό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε περισσότερο στο Ηνωμένο Βασίλειο από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ομάδας των Επτά μεταξύ 2019 και 2023, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτό ήταν σε μεγάλο βαθμό συνέπεια των πολιτικών επιλογών.

Το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πιο γενναιόδωρο κατά τη διάρκεια του Covid από οποιοδήποτε μέλος της G-7 στις ΗΠΑ και το δεύτερο πιο γενναιόδωρο μετά την Ιταλία κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, λέει το ΔΝΤ.

Τα μέτρα κρατικής στήριξης κατά τη διάρκεια των διαδοχικών καταστροφών κοστίζουν περίπου 400 δισεκατομμύρια λίρες και η εξυπηρέτηση του πρόσθετου χρέους κοστίζει περίπου 15 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως.