Πώς η Μόσχα προωθεί και χορηγεί ακροδεξιούς πολιτικούς στην ΕΕ μέσω… Πράγας

Η «Φωνή της Ευρώπης», ένα μέσο ενημέρωσης στην Τσεχία που υποστηρίζεται από το Κρεμλίνο, διοχέτευσε ποσά εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε πολιτικούς της άκρας Δεξιάς

Οταν ένας συνεργάτης ενός από τους στενότερους συμμάχους του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν άνοιξε στην Πράγα ένα μέσο ενημέρωσης υπέρ του Κρεμλίνου τον Μάιο του 2023, οι αξιωματικοί των μυστικών υπηρεσιών της Τσεχίας άρχισαν να το παρακολουθούν προσεκτικά. Για σχεδόν ένα χρόνο, όπως αποκάλυψε σε ρεπορτάζ της η Washington Post, οι τσεχικές αρχές κατέγραφαν κρυφά ώρες συναντήσεων πολλών ακροδεξιών πολιτικών από όλη την Ευρώπη με τον Αρτεμ Μαρτσέβσκι, ο οποίος διαχειριζόταν τον ιστότοπο προπαγάνδας «Η Φωνή της Ευρώπης», στο γραφείο του στο κέντρο της Πράγας. Η τσεχική έρευνα επεκτάθηκε γρήγορα στο Βέλγιο, στη Γερμανία, στην Ολλανδία, στην Πολωνία και στη Γαλλία, καθώς οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο ιστότοπος ήταν πολλά περισσότερα από ένα απλό φερέφωνο της Μόσχας που έπαιρνε συνεντεύξεις από επιλεγμένους ευρωπαίους πολιτικούς σχετικά με τον τερματισμό της δυτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Η ιστοσελίδα χρησιμοποιήθηκε για τη διοχέτευση εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ –έως και ενός εκατομμυρίου το μήνα– σε δεκάδες ακροδεξιούς πολιτικούς τουλάχιστον πέντε χωρών. Στόχος της επιχείρησης ήταν η διασπορά της προπαγάνδας του Κρεμλίνου στα δυτικά μέσα ενημέρωσης, που θα έσπερνε διχασμό στην Ευρώπη και θα ενίσχυε τους φιλορώσους υποψηφίους στις ευρωεκλογές, όπως αναφέρουν πολλοί αξιωματούχοι της ΕΕ στην Post.

Η ρωσική επιχείρηση περιγράφεται ως μια από τις πιο φιλόδοξες που ανέλαβε το Κρεμλίνο στην Ευρώπη, στην προσπάθειά του να υπονομεύσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία και να δημιουργήσει διχασμούς στη διατλαντική συμμαχία, σημειώνει η WP. Παλαιότερες αντίστοιχες πρωτοβουλίες της Ρωσίας περιλαμβάνουν απόπειρες ένωσης της ακρας Δεξιάς και της άκρας Aριστεράς στη Γερμανία, πυροδότηση εσωτερικών εντάσεων στη Γαλλία και σαμποτάζ στην Πολωνία. Εσωτερικά έγγραφα του Κρεμλίνου που εξασφάλισαν ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών, δείχνουν για πρώτη φορά ότι η «Φωνή της Ευρώπης» ήταν μέρος μιας εκστρατείας επιρροής που δημιουργήθηκε από το Κρεμλίνο σε στενό συντονισμό με τον Βίκτορ Μεντβέντσουκ – τον σύμμαχο του Πούτιν που, μέχρι την εισβολή της Ρωσίας, ήταν ηγέτης ενός φιλορωσικού αντιπολιτευτικού κόμματος της Ουκρανίας. Αργότερα, την επιχείρηση διαχειριζόταν ένας βασικός συνεργάτης του Μεντβέντσουκ που, σύμφωνα με άλλα έγγραφα που εξέτασε η Washington Post, συνεργαζόταν στενά με ένα παράρτημα της ρωσικής μυστικής υπηρεσίας, υπεύθυνο για την Ουκρανία και για άλλα ανατολικοευρωπαϊκά κράτη και γνωστό ως «Πέμπτη Γραφείο της FSB». Μετά την εισβολή στην Ουκρανία και την εκδίωξη δεκάδων αξιωματούχων των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, «βιτρίνες» όπως η «Φωνή της Ευρώπης» χρησιμοποιήθηκαν ώστε το Κρεμλίνο να ανακτήσει το χαμένο κατασκοπικό έδαφος. Το στάτους του ιστότοπου ως ειδησεογραφικού οργανισμού σχεδιάστηκε για να παρέχει κάλυψη, καθιστώντας ευκολότερη την προσέγγιση πολιτικών υπό το πρόσχημα μιας συνέντευξης με επίκεντρο το Ουκρανικό και την παγκοσμιοποίηση. Ο Μιχάλ Κουντέλκα, επικεφαλής της τσεχικής υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας, λέει στην Washington Post ότι η επιχείρηση «Φωνή της Ευρώπης» ήταν παράλληλα και μια προσπάθεια προώθησης περισσότερων φιλορώσων ευρωβουλευτών, οι οποίοι μετά τις επερχόμενες ευρωεκλογές θα συμμετείχαν ενεργά «σε ένα σχέδιο διεξαγωγής κλασικής κατασκοπείας στο ευρωκοινοβούλιο, για λογαριασμό της Ρωσίας».

Τα ακροδεξιά κόμματα θα μπορούσαν να καταλήξουν με το 25% των 720 εδρών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετά τις ευρωεκλογές, σύμφωνα με ορισμένες δημοσκοπήσεις. Για τους Ρώσους, η αυξανόμενη επιρροή τους σε αυτά τα μορφώματα θα πρόσφερε έναν μηχανισμό που θα απειλούσε τη βοήθεια της ΕΕ στην Ουκρανία – καθώς και πρόσφορο έδαφος για κατασκοπεία. Η τσεχική έρευνα οδήγησε σε επιδρομές στο σπίτι και στα γραφεία του βοηθού ενός ακροδεξιού ολλανδού ευρωβουλευτή, και σε αυτά του Πετρ Μπιστρόν, ηγετικού στελέχους της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), και του δεύτερου τη τάξει υποψηφίου του κόμματος για το ευρωκοινοβούλιο. Ο Μπιστρόν, εκπρόσωπος του AfD για διεθνή θέματα, ήταν ο πιο επιφανής αρνητής του εξοπλισμού της Ουκρανίας και των κυρώσεων κατά της Ρωσίας στη Γερμανία. Στο πλαίσιο αυτό, οι γερμανικές αρχές ξεκίνησαν έρευνα εναντίον του Μπιστρόν τον Μάιο ως υπόπτου διαφθοράς και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος – και η αστυνομία έκανε έφοδο στο γραφείο του στο γερμανικό κοινοβούλιο καθώς και σε ακίνητά του σε Γερμανία και Ισπανία. Σε μια ηχογράφηση, ο πολιτικός ακούγεται να παραπονιέται σε ένα στέλεχος της «Φωνής της Ευρώπης» για τη δυσκολία μεταφοράς εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε μετρητά στο εξοχικό του στη Μαγιόρκα. Οι αρχές έχουν τώρα συγκεντρώσει αρκετά στοιχεία που υποστηρίζουν την κατηγορία ότι ο Μπιστρόν έλαβε χρήματα από τη Ρωσία και ως αντάλλαγμα διοχέτευε προπαγάνδα σε ακροδεξιές εκδόσεις.

Παράλληλα, ο γερμανός πολιτικός, που μιλά άπταιστα ρωσικά, έφερε και άλλους πολιτικούς στην τροχιά της «Φωνής της Ευρώπης», λειτουργώντας ως ηγετικό πρόσωπο της επιχείρησης, αναφέρει η Washington Post. Ο Μπιστρόν διατηρεί την υποψηφιότητά του για το ευρωκοινοβούλιο και καταγγέλλει την έρευνα ως σχέδιο των ευρωπαϊκών υπηρεσιών ασφαλείας για να βλάψουν το AfD ενόψει των εκλογών. Το κόμμα αναμένεται να καταλάβει τη δεύτερη, ή την τρίτη θέση στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου, παρά τις αντιπαραθέσεις που έχει προκαλέσει η έρευνα, η οποία έχει επεκταθεί και σε άλλα στελέχη του AfD. Γερμανοί εισαγγελείς αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους ότι ξεκίνησαν προκαταρκτική έρευνα και για τον Μαξιμίλιαν Κραχ, με τους ισχυρισμούς ότι δέχθηκε πληρωμές από τη Ρωσία και την Κίνα για το έργο του ως μέλος του AfD στο ευρωκοινοβούλιο. Η αστυνομία έκανε έρευνες στο γραφείο του, αλλά και στα αντίστοιχα γραφεία και τις οικίες ολλανδού κοινοβουλευτικού βοηθού του, ο οποίος κατηγορείται για κατασκοπία υπέρ της Κίνας. Μια σειρά από σκάνδαλα που ταλανίζουν το AfD, όπως μια δήλωση του Κραχ πως όλα τα μέλη των ναζιστικών SS στον πόλεμο δεν ήταν ένοχοι εγκλημάτων, έχουν επηρεάσει, αλλά όχι σημαντικά μετριάσει την εκλογική δύναμη του κόμματος. Ο Κραχ αποσύρθηκε από την κούρσα των ευρωεκλογών, αλλά το AfD εξακολουθεί να συγκεντρώνει ποσοστό 15% στις δημοσκοπήσεις. Οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας διερευνούν το ρόλο δεκάδων άλλων ακροδεξιών πολιτικών στο δίκτυο «Φωνή της Ευρώπης» από τη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ολλανδία, καθώς και έξι ακόμη πολιτικούς και κοινοβουλευτικούς βοηθούς του AfD, όπως αναφέρει η Washington Post. Οι βελγικές αρχές έχουν επίσης καταγράψει συναντήσεις εκπροσώπων του δικτύου στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές τοποθεσίες.