Το όριο του 3% και το θρίλερ των “μικρών”

Η αποχή και οι αναποφάσιστοι θα κρίνουν σε σημαντικό βαθμό τα ποσοστά των μικρών κομμάτων που καταγράφονται δημοσκοπικά πέριξ του 3%, αλλά όχι και την εκλογή ενός, τουλάχιστον, ευρωβουλευτή τους: αυτή θα κριθεί από τον νέο τρόπο κατανομής των ευρω-εδρών στα κόμματα, με πολύ πιθανό το ενδεχόμενο κάποιο ή κάποια να φτάσουν στην “πηγή” του 3% και να μην πιούν νερό.

Η τύχη των “μικρών” στις επερχόμενες εκλογές δεν εξαρτάται μόνο από το ποσοστό της αποχής, αλλά και από την κομματική τους προέλευση. Η υψηλή αποχή αυξάνει τα ποσοστά τους, καθώς ο αριθμητικός υπολογισμός διαφέρει ανάλογα με τον αριθμό των ψηφοφόρων. Είναι προφανές ότι η χαμηλή συμμετοχή των ψηφοφόρων των μεγάλων κομμάτων θα ωφελήσει τα μικρά κόμματα.

Για αυτόν τον λόγο, οι κομματικοί επιτελείς προσπαθούν να μελετήσουν την “γκρίζα ζώνη”, που αντιπροσωπεύει περίπου το 10% των ερωτηθέντων στις δημοσκοπήσεις που δηλώνουν ότι θα αποφασίσουν την ψήφο τους “πάνω από την κάλπη”. Επίσης, εξετάζουν τις συσπειρώσεις τους, λαμβάνοντας υπόψη τις ψήφους που έλαβαν στις προηγούμενες εθνικές εκλογές.

Με εξαίρεση το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ που έχει ξεπεράσει αρκετά το 70%, η ΝΔ βρίσκεται λίγο πάνω από το 65% και ο ΣΥΡΙΖΑ στο 60% περίπου.

Αυτό σημαίνει ότι, δεδομένου του χαλαρού χαρακτήρα της ευρωκάλπης και… του μίνι καύσωνα που έρχεται, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ πλησιάζει το “ταβάνι” του, ενώ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχουν λαμβάνειν, θεωρητικά, αν και στην περίπτωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης η περσινή πανωλεθρία, η διπλή διάσπαση του φθινοπώρου και η τρικυμία στο συνέδριο του Φεβρουαρίου δεν αφήνουν πολλά περιθώρια μεγαλύτερης συσπείρωσης.

Ωστόσο, τι θα συμβεί με τις ευρωενωσιακές έδρες; Στις προηγούμενες ευρωεκλογές, το ποσοστό ήταν σταθερό στο 4,7%, υπολογιζόμενο από τη διαίρεση του 100 (συνολικά ψηφοφόροι) με το 21 (αριθμός ευρωεδρών που αναλογούν στην Ελλάδα). Τώρα, αυτό αλλάζει: από το 100 θα αφαιρεθεί το άθροισμα των ποσοστών όλων των κομμάτων που θα παραμείνουν κάτω από το 3% και ο νέος αριθμός θα διαιρεθεί με το 21.

Παράδειγμα; Στις ευρωεκλογές του 2019, αυτό το άθροισμα ήταν 20,22% που σημαίνει ότι, αν είναι και τώρα το ίδιο, το μέτρο για την εκλογή ευρωβουλευτή θα είναι 3,8%, δηλαδή θα πέσει κατά μία σχεδόν μονάδα. Με μία υπόθεση εργασίας ότι όλα μαζί τα κόμματα που θα μείνουν κάτω από το 3% θα αθροίσουν ποσοστό 15%, το μέτρο θα είναι 4%.

Αυτό σημαίνει ότι στην πρώτη κατανομή των ευρω-εδρών, τα κόμματα που ξεπερνούν το κατώφλι του 3% θα εκλέξουν ευρωβουλευτές ανάλογα με το ποσοστό τους. Συγκεκριμένα, ένα κόμμα με 15% θα έχει τρεις ευρωβουλευτές.

Στη δεύτερη (ή και τρίτη) κατανομή, τα “μικρά” κόμματα που έχουν περάσει το κατώφλι του 3% μπαίνουν στο παιχνίδι, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα εκλέξουν ευρωβουλευτή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η έδρα πηγαίνει στο κόμμα με το υψηλότερο υπόλοιπο ψήφων, ανάλογα με το ποσοστό που έχει καταγράψει. Αυτή είναι μια δύσκολη κατάσταση για τα μικρά κόμματα, τα οποία χρειάζονται τουλάχιστον 3,5% για να ελπίζουν σε εκπροσώπηση στις Βρυξέλλες.