Τουρισμός: Τα απόνερα στην Ελλάδα από το ευρωπαϊκό «κανόνι» του FTI

Μπορεί το ευρωπαϊκό «κανόνι» της μητρικής εταιρείας του τρίτου μεγαλύτερου tour operator στην Ευρώπη με τη γερμανική FTI Touristik GmbH, να δημιουργεί τριγμούς στον ευρωπαϊκό τουρισμό και μάλιστα στο ξεκίνημα του καλοκαιριού, ωστόσο ο αντίκτυπος, τουλάχιστον από πλευράς όγκου χρεών, δεν φαίνεται να παραπέμπει στο άλλο, μεγάλο κανόνι στο τέλος της προηγούμενης δεκαετίας, αυτό προ πενταετίας της κορυφαίας Thomas Cook.

Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει η ίδια η αγορά, με το δεδομένο ότι για τη φετινή σεζόν τα πακέτα διακοπών των επισκεπτών από τη Γερμανία στη χώρα μας από την εν λόγω εταιρία έχουν ήδη εξοφληθεί είτε προπληρωθεί. Υπόλοιπα, ωστόσο, μεταξύ 1,8 – 2 εκατ. ευρώ σε Έλληνες ξενοδόχους φαίνεται ότι υπάρχουν από την περασμένη χρονιά.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, κ. Γιάννης Χατζής, συνιστά σε αυτήν τη φάση ψυχραιμία σε σχέση με τις τελευταίες εξελίξεις και την αίτηση πτώχευσης που κατέθεσε χθες στο περιφερειακό δικαστήριο του Μονάχου ο τρίτος μεγαλύτερος ταξιδιωτικός πράκτορας της Ευρώπης.

Σύμφωνα με τον ίδιο και δη την ενημέρωση από τον FTI, αυτήν τη στιγμή στη χώρα μας υπολογίζεται ότι βρίσκονται κοντά στις 7.500 τουρίστες σε περίπου 250 ξενοδοχεία σε δημοφιλείς προορισμούς, δεδομένου ότι ο γνωστός tour operator έχει σημαντική παρουσία στην Ελλάδα σε κορυφαίους προορισμούς όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Κως, η Κέρκυρα ή η Χαλκιδική, έχοντας και τα ξενοδοχεία με το εμπορικό σήμα «Labranda».

Από την άλλη πλευρά, η αίτηση πτώχευσης του διεθνούς tour operator επιβεβαιώνει στην πράξη το πόσο ευάλωτος είναι ο κλάδος σε αιφνίδιες, εξωτερικές παραμέτρους, ακόμη και σε περιόδους όπου οι συνθήκες διαφαίνονται ευνοϊκές, όπως συμβαίνει φέτος με τον ελληνικό τουρισμό, όπως σχολιάζουν σχετικά οι ξενοδόχοι. «Τίποτα δε μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο για τον κλάδο που είναι εκτεθειμένος ανά πάσα στιγμή σε εξωτερικούς παράγοντες, οι οποίοι με τη σειρά τους μπορεί να επηρεάσουν ανά πάσα στιγμή την τουριστική κίνηση».

Συνολικά ανά την Ευρώπη, το «κανόνι» του τρίτου μεγαλύτερου ευρωπαϊκού ταξιδιωτικού παρόχου επηρεάζει αυτήν τη στιγμή κάποιες δεκάδες χιλιάδες ταξιδιώτες, οι οποίοι είτε βρίσκονται σε διακοπές, είτε είχαν ήδη κλείσει ταξιδιωτικά «πακέτα» για το προσεχές διάστημα στις μεγάλες τουριστικές αγορές της Μεσογείου, και φυσικά και στην Ελλάδα. Με βάση τις επίσημες ανακοινώσεις, «καταβάλλονται προσπάθειες, ώστε όσοι βρίσκονται ήδη σε διακοπές να μπορέσουν να τις ολοκληρώσουν και να επιστρέψουν χωρίς πρόβλημα».

Σημειώνεται ότι η FTI είναι ασφαλισμένη κατά της αφερεγγυότητας μέσω του Γερμανικού Ταμείου Ταξιδιωτικής Ασφάλισης (DRFS). Σύμφωνα και με την ενημέρωση από τον Σύνδεσμο Γερμανικών Τουριστικών Πρακτόρων DRV, αλλά και την επίσημη ανακοίνωση του FTI, αυτό συνεπάγεται ότι οι πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν -ολόκληρη η τιμή του ταξιδιού εάν έχει ήδη πληρωθεί, καθώς και οι προκαταβολές- προστατεύονται σε περίπτωση αφερεγγυότητας. Αυτό ισχύει για πελάτες που έχουν κάνει κράτηση πακέτου διακοπών.

Το DRSF είναι πλέον υπεύθυνο για την επεξεργασία σε περίπτωση αφερεγγυότητας, σε στενή συνεργασία με τον επηρεαζόμενο διοργανωτή. Αυτό σημαίνει ότι το DRSF είναι υπεύθυνο, αφενός, για την επιστροφή της τιμής ταξιδιού που καταβλήθηκε στους επηρεαζόμενους πελάτες και, αφετέρου, για κάθε απαραίτητο επαναπατρισμό των επισκεπτών.

Στην Ελλάδα, από πλευράς του υπουργείου Τουρισμού, η αρμόδια υπουργός Ολγα Κεφαλογιάννη βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με όλους τους εμπλεκομένους, με συνεχείς συσκέψεις και επαφές τόσο στο γραφείο του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού στη Γερμανία, όσο και στην Αθήνα με τους τουριστικούς φορείς. Η βασική μέριμνα, όπως αναφέρουν από το υπουργείο Τουρισμού, εστιάζει στην ανεμπόδιστη επιστροφή των ξένων ταξιδιωτών που βρίσκονται στους ελληνικούς προορισμούς μέσω τoυ FTI, «κάτι για το οποίο δε φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα, ούτε τίθεται θέμα να διαταραχθούν οι διακοπές τους», όπως δηλώνεται αρμοδίως.

Για φέτος, με βάση εκτιμήσεις, οι ταξιδιώτες που επρόκειτο να έρθουν στην Ελλάδα με τον FTI Touristik υπολογίζονταν στα πέριξ των 200 χιλιάδων. Ο κύριος όγκος των πελατών του FTI κατευθυνόταν στο 70% σε Κρήτη και Ρόδο, 20% σε Κέρκυρα και Κω και το υπόλοιπο 10% περίπου κάλυπτε την υπόλοιπη χώρα.

Ο οικονομικός αντίκτυπος

Σε σχέση τώρα με τον οικονομικό αντίκτυπο για τα ελληνικά ξενοδοχεία, όπως επισημαίνουν κορυφαίοι τουριστικοί παράγοντες, επί του παρόντος δεν υπάρχουν ακριβείς εκτιμήσεις, ωστόσο ο FTI δεν αφήνει αντίστοιχα μεγάλα χρέη, όπως συνέβη στην περίπτωση του Thomas Cook, δεδομένου ότι οι επιχειρηματίες, έχοντας και την προηγούμενη εμπειρία, ήταν πιο… υποψιασμένοι.

H FTI, με έδρα το Μόναχο, αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα ήδη πριν από την πανδημία του κορωνοϊού, ενώ στη διάρκεια της πανδημίας, όπως και άλλοι μεγάλοι παίκτες στην αλυσίδα του ευρωπαϊκού τουρισμού -tour operators, αεροπορικές κ.ά.- είχε λάβει μεγάλες οικονομικές «ενέσεις», αντιμετωπίζοντας στη συνέχεια χρηματοδοτικό κενό.

Με δεδομένα τα προβλήματα που είχαν διαφανεί και τους προηγούμενους μήνες σε σχέση με τη δραστηριότητα του ομίλου, οι Έλληνες ξενοδόχοι είχαν προπληρωθεί για τη φετινή σεζόν, κάτι που φαίνεται να επιβεβαιώνουν και πήγες από το Υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΤ, σύμφωνα με τις οποίες, τα πακέτα διακοπών των επισκεπτών από τη Γερμανία στη χώρα μας από την εν λόγω εταιρία έχουν ήδη εξοφληθεί είτε προπληρωθεί, άρα έχει αποφευχθεί ο κίνδυνος μη πληρωμής των ξενοδόχων και άλλων εμπλεκόμενων επιχειρήσεων.

Ωστόσο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν χρωστούμενα από υπόλοιπα της εκκαθάρισης για το 2023: Από την περυσινή χρονιά, τα ελληνικά συνεργαζόμενα ξενοδοχεία, περίπου 300 ξενοδοχεία στον αριθμό και κατά κύριο λόγο μικρότερου μεγέθους, έχουν ένα υπόλοιπο χρωστούμενων κοντά στα 1,8- 2 εκατ. ευρώ.

Από την άλλη πλευρά, το «κανόνι» του FTI είναι δεδομένο ότι αφήνει για τη σεζόν του 2024 χιλιάδες ελεύθερα δωμάτια στους προορισμούς ανά την Ελλάδα, ειδικά για το άμεσο διάστημα του επόμενου εικοσαημέρου, «τα οποία ωστόσο ευελπιστούμε ότι θα καλυφθούν στη συνέχεια», όπως σχολιάζει o πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου, κ. Νίκος Χαλκιαδάκης. Κι αυτό, με το σκεπτικό ότι συνολικά η ζήτηση στον ελληνικό τουρισμό είναι και φέτος ανοδική, όπως έχει διαφανεί ήδη από τις κρατήσεις στους ελληνικούς προορισμούς και τις αυξημένες αεροπορικές αφίξεις.

O κ. Χαλκιαδάκης αναφέρει, ωστόσο, μία άλλη πτυχή, εκτιμώντας ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα ως προς τον αντίκτυπο από το νέο «κανόνι», εστιάζει στο γεγονός ότι «πλέον μειώνονται οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς με παρουσία και στην Ελλάδα και άρα εκεί είναι που μπορεί να δημιουργηθούν στο μέλλον μονοπωλιακές καταστάσεις κι επιπλέον πιέσεις για τους Έλληνες ξενοδόχους -λόγω των λιγότερων μεγάλων παικτών στην αγορά, από οκτώ πριν από λίγα χρόνια, σε μόλις τέσσερις». Από τα μεγάλα ονόματα που δραστηριοποιούνται στο νησί αυτήν τη στιγμή με μεγάλο μερίδιο από την πρώτη τουριστική αγορά εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα, τη Γερμανία (αλλά και όχι μόνο) είναι οι ΤUI, DER Touristik, Alltours, Schauinsland reisen.

Σημειωτέον ότι στην Κρήτη, σύμφωνα με τον κ. Χαλκιαδάκη, υπολογίζεται ότι ο FTI έφερνε τα προηγούμενα χρόνια πάνω από 80.000 τουρίστες σε ετήσια βάση, κυρίως από τις γερμανόφωνες αγορές (Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία), αλλά και από άλλες μεγάλες αγορές εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο. Τώρα, οι ταξιδιώτες που βρίσκονται στο νησί με πακέτα που κλείστηκαν μέσω του tour operator, καλύπτονται για τις διακοπές τους ασφαλιστικά.

Μία ακόμη σημαντική πτυχή των δυσάρεστων εξελίξεων με τον FTI έχει να κάνει με τα ξενοδοχεία του στους προορισμούς, με τους εργαζομένους στη Ρόδο να προτάσσουν την ανάγκη να εξασφαλιστούν τα δικαιώματά τους, ήτοι συνέχιση της λειτουργίας, μισθοί, ασφαλιστικές εισφορές, συνέχεια της εργασιακής σχέσης από όποιο νέο εργοδότη αναλάβει κτλ.

«Κενό» αφήνει η απώλεια του FTI και στις αεροπορικές θέσεις στα ελληνικά αεροδρόμια, οι οποίες πάντως θεωρείται ότι θα καλυφθούν από άλλα μεγάλα ξένα ονόματα όπως οι ΤUI και DER Touristik. Επισημαίνεται εδώ ότι ο γνωστός tour operator είχε προβλέψει ένα «θερμό» καλοκαίρι για τον ελληνικό τουρισμό, έχοντας μάλιστα προσθέσει αεροπορικές αεροπορικές θέσεις για φέτος, διευρύνοντας το πρόγραμμα πτήσεων ειδικά προς τη Ρόδο και την Κρήτη από τον Απρίλιο μέχρι και τον Νοέμβριο.

H FTI αντιμετώπιζε προβλήματα ήδη πριν από την πανδημία του κορωνοϊού και είχε καταφέρει να επιβιώσει με 595 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Οικονομικής Σταθεροποίησης (WSF) της κυβέρνησης και επιπλέον 280 εκατομμύρια ευρώ που έλαβε από την UniCredit, ενώπιον της οποίας εγγυήθηκαν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και το κρατίδιο της Βαυαρίας. Τον Απρίλιο η διάσωση της εταιρίας φαινόταν ακόμη εφικτή, καθώς η αμερικανική εταιρία επενδύσεων Centares είχε ανακοινώσει ότι θα την αγόραζε, αναλαμβάνοντας το χρέος της ύψους 1 δισ. ευρώ και διαθέτοντας επιπλέον 125 εκατομμύρια ευρώ σε νέα κεφάλαια.

Η διαδικασία καθυστέρησε, επειδή η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για τον Ανταγωνισμό επρόκειτο να εγκρίνει την αγορά το νωρίτερο τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο, και έτσι η FTI χρειαζόταν κεφάλαια, προκειμένου να περάσει το καλοκαίρι. Ο όμιλος απασχολεί πάνω από 11.000 εργαζομένους, με έναν ενοποιημένο κύκλο εργασιών κατά το οικονομικό έτος 2022-’23 περίπου στα 4,1 δισ. ευρώ.