3 ταινίες που απεικονίζουν με ρεαλισμό την ψυχική υγεία

Τα κινηματογραφικά διαμάντια που ξεφεύγουν από τα στερεότυπα και απεικονίζουν αυθεντικά την ανθρώπινη εμπειρία

Συχνά οι ταινίες που καταπιάνονται με θέματα ψυχικής υγείας, απογοητεύουν για την επιφανειακή, πολλές φορές στρεβλή, προσέγγισή τους. Επιδιώκοντας απλώς να συγκινήσουν το κοινό, παραμερίζουν την περίπλοκη πραγματικότητα της ζωής με ψυχολογικά προβλήματα.

Σύμφωνα με άρθρα στο Psychology Today και στο Forbes, που φέρουν την υπογραφή του Μαρκ Τρέιβερς, Αμερικανού ψυχολόγου με πτυχία από το Πανεπιστήμιο Cornell και το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Boulder, αυτό δεν ισχύει με τις ακόλουθες τρεις ταινίες.

Πρόκειται για κινηματογραφικά διαμάντια που ξεφεύγουν από τα στερεότυπα και απεικονίζουν αυθεντικά την ανθρώπινη εμπειρία, προσφέροντας στο τέλος κάτι αναζωογονητικό και λυτρωτικό: την ακατέργαστη, γλυκόπικρη και σοκαριστική πραγματικότητα των καθημερινών προβλημάτων.

The Father (2020)

Ο «Πατέρας» είναι ένα συγκλονιστικό δράμα που εμβαθύνει στην πολυπλοκότητα της άνοιας και τις επιπτώσεις της στις ανθρώπινες σχέσεις. Η ιστορία προβάλλεται μέσα από την οπτική γωνία ενός πατέρα με άνοια, δημιουργώντας μια αποπροσανατολιστική και καθηλωτική εμπειρία για το κοινό. Καθώς η μνήμη του επιδεινώνεται, η ταινία περιηγείται στις μεταβαλλόμενες αντιλήψεις του για το χρόνο, τον τόπο και τους ανθρώπους, θολώνοντας με ζοφερό τρόπο τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας.

Σε πολλές ταινίες, οι δημιουργοί καταφεύγουν σε στερεότυπα και υπεραπλουστεύσεις για την απεικόνιση του Αλτσχάιμερ και της άνοιας, οι οποίες παραποιούν την πραγματική φύση της πάθησης. Παρουσιάζονται ως απλές περιπτώσεις απώλειας μνήμης ή σύγχυσης και σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ακόμη και για ανάλαφρο χιούμορ ή ως απλώς μέρος της πλοκής.

Αντίθετα, στον «Πατέρα» αναδεικνύεται η τρομακτική και δυναμική πραγματικότητα της πάθησης, που χαρακτηρίζεται από προοδευτική γνωστική έκπτωση, εξασθενημένη λογική, αποπροσανατολισμό και αλλαγές προσωπικότητας. Παρουσιάζεται επίσης με ειλικρινή τρόπο ο συναισθηματικός και ψυχολογικός αντίκτυπος τόσο στους ασθενείς όσο και στους φροντιστές τους, προσφέροντας μια σκληρή και ρεαλιστική απεικόνιση των προκλήσεων της πάθησης που εκπαιδεύει και προκαλεί ενσυναίσθηση. Αυτή η αυθεντικότητα είναι ο λόγος που πρέπει να τη δείτε.

A Beautiful Boy (2018)

Το «Ένα Όμορφο Αγόρι» είναι ένα βιογραφικό δράμα που απεικονίζει τον καταστροφικό αντίκτυπο του εθισμού στα ναρκωτικά σε μια οικογένεια. Η ιστορία ακολουθεί έναν πατέρα καθώς παλεύει με τις προκλήσεις του εθισμού του γιου του στη μεθαμφεταμίνη. Καθώς διατρέχει περιόδους νηφαλιότητας και υποτροπής, η ταινία απεικονίζει την ένταση μεταξύ της ελπίδας και της απελπισίας – καθώς και τη βαθιά αγάπη και την απογοήτευση που προκύπτουν βλέποντας ένα αγαπημένο πρόσωπο να δίνει μάχη με τον εθισμό.

Οι απεικονίσεις του εθισμού στον κινηματογράφο συχνά παρουσιάζουν μία υπερβολική και διαστρεβλωμένη άποψη για την κατάχρηση ουσιών και την απεξάρτηση. Ο εθισμός συχνά απεικονίζεται ως ακραίος και συγκλονιστικός, με δραματικές σκηνές υπερβολικής δόσης, εγκληματικής δραστηριότητας και βίαιης συμπεριφοράς. Αυτού του είδους οι ταινίες τείνουν να επικεντρώνονται στις πιο ακραίες πτυχές του εθισμού, συχνά αγνοώντας τους υποκείμενους παράγοντες που οδηγούν στην κατάχρηση ουσιών. Η δε απεξάρτηση συχνά απεικονίζεται επίσης ως μια απλή, γραμμική διαδικασία, η οποία υποβαθμίζει κατάφωρα την περίπλοκη και μακροπρόθεσμη φύση της υπέρβασης του εθισμού.

Αυτό που κάνει το «Ένα Όμορφο Αγόρι» να ξεχωρίζει είναι η εστίασή του στην ανθρώπινη πτυχή του εθισμού, στους αγώνες και τις αποτυχίες, χωρίς εξύμνηση ή εντυπωσιασμό. Είναι μια ρεαλιστική και συμπονετική απεικόνιση του εθισμού και των επιπτώσεών του στην οικογένεια. Μέσα από την ανεπεξέργαστη και εγκάρδια αφήγηση του, καταφέρνει παράλληλα να παρουσιάσει με ρεαλισμό την ανάκαμψη, τα συστήματα υποστήριξης που είναι ζωτικής σημασίας για τη θεραπεία, και τον άρρηκτο δεσμό μεταξύ πατέρα και γιου.

Manchester By The Sea (2016)

Το «Μια πόλη δίπλα στη θάλασσα» είναι ένα συναρπαστικό δράμα που εξερευνά θέματα θλίψης, απώλειας και οικογενειακής δυναμικής. Η ταινία αφηγείται την ιστορία της προσωπικής τραγωδίας ενός άνδρα και το ασήκωτο βάρος του πένθους. Μέσω μίας ακόμη απροσδόκητης τραγωδίας, η ευθύνη τον υποχρεώνει να έρθει αντιμέτωπος με το επώδυνο παρελθόν του και τα γεγονότα που τον οδήγησαν στην απομόνωση.

Το πένθος είναι ένας περίπλοκος συνδυασμός συναισθημάτων και αντιδράσεων που διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Περιλαμβάνει κύματα σοκ, δυσπιστίας, θυμού, στεναχώρια, ενοχής, λαχτάρας και απομόνωσης.

Αυτό που ξεχωρίζει στην εν λόγω ταινία είναι η ωμή και ρεαλιστική απεικόνιση της θλίψης, αναδεικνύοντας τα περίπλοκα συναισθήματα που συνοδεύουν τη βαθιά απώλεια, τις σκοτεινές, προκλητικές και απρόσμενες πτυχές του πένθους. Οι συγκλονιστικές ερμηνείες και η λεπτή αφήγηση απεικονίζουν τις διαφορετικές επιπτώσεις του τραύματος, τους δεσμούς της οικογένειας και το ταξίδι προς την αποδοχή και τη συγχώρεση.