Γερμανία: Ο χρόνος τελειώνει για τον Ολαφ Σολτς

Το βράδυ της Κυριακής, ενώ οι Γερμανοί έβλεπαν στις οθόνες τους τον Γάλλο πρόεδρο να ανακοινώνει τη διάλυση της Βουλής μετά τη συντριπτική ήττα του συνασπισμού του στις ευρωεκλογές, ο Γερμανός καγκελάριος θα εμφανιζόταν για μερικές σέλφι στα κεντρικά γραφεία του SPD και έπειτα θα εξαφανιζόταν, αποφεύγοντας τεχνηέντως να σχολιάσει τη χειρότερη επίδοση των Σοσιαλδημοκρατών εδώ και πάνω από έναν αιώνα.

«Αν θεωρεί πως θα μπορούσε να αποφύγει τον απολογισμό μετά την ταπεινωτική τρίτη θέση του κόμματός του, κάτω από τους Χριστιανοκοινωνιστές (CDU/CSU) και την ακροδεξιά “Εναλλακτική για τη Γερμανία” (AfD), ο Σολτς, όπως οι ριψάσπιδες, σφάλλει. Ο ίδιος λέει πως δεν προβλέπονται πρόωρες εκλογές, όμως πιθανότατα δεν εξαρτάται από αυτόν» σημειώνει το Politico σε δημοσίευμά του, προσθέτοντας με νόημα πως «το ερώτημα τώρα δεν είναι αν η κυβέρνηση του Ολαφ Σολτς θα επιβιώσει, αλλά πόσο».

Γερμανός καγκελάριος απευθυνόμενος στους κυβερνητικούς του εταίρους, αλλά έως και η κεντρώα «Die Zeit» ζητά εκλογές ακόμη και εντός θέρους. «Οπως και στη Γαλλία, οι ευρωεκλογές ήταν μία ψήφος δυσπιστίας προς την κυβέρνηση», έγραφε χαρακτηριστικά ο αρθρογράφος της, Αλαν Ποζένερ.

Η τρίτη θέση των Σοσιαλδημοκρατών (14 έδρες), τα συρρικνωμένα ποσοστά (13,9%) και η απώλεια εδρών ουσιαστικά ήρθαν προς επίρρωσιν των δημοσκοπικών προβλέψεων των τελευταίων χρόνων. Συγκεκριμένα, μετά από 2,5 χρόνια θητείας, ο Σολτς ηγείται της πιο αντιδημοφιλούς κυβέρνησης στη σύγχρονη Ιστορία της Γερμανίας, με πάνω από τα δύο τρίτα των Γερμανών ψηφοφόρων να δηλώνουν δυσαρέσκεια για τον συνασπισμό και πάνω από το 70% για τον ίδιο τον Σολτς.

Αφού διαχειρίστηκε ανεπαρκώς τη μεταρρύθμιση-ορόσημο για τη μετάβαση της Γερμανίας από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η κυβέρνηση Σολτς υπέστη ταπεινωτική ήττα από το ανώτατο δικαστήριο της χώρας, το οποίο έκρινε τον προϋπολογισμό της αντισυνταγματικό. Η απόφαση αυτή του περασμένου Νοεμβρίου στέρησε από τον συνασπισμό δεκάδες δισ. ευρώ στα οποία βασιζόταν για τη χρηματοδότηση του υπόλοιπου προγράμματός του.

Εκτοτε, η συμμαχία βρίσκεται σε αντιπαράθεση, με τα δύο κεντροαριστερά κόμματα, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) του Σολτς και τους Πρασίνους (Die Grünen), να βρίσκονται σε συνεχή κόντρα με το δημοσιονομικά συντηρητικό κομμα των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP), υπό την ηγεσία του υπουργού Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ.

«Με λίγα λόγια, Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι θέλουν περισσότερες δαπάνες και οι Φιλελεύθεροι, επικαλούμενοι τη συνταγματική τροχοπέδη και το δικό τους δόγμα δημοσιονομικής φειδούς, λιγότερες.» εξηγεί το Politico.

To αδιέξοδο αυτό αναμένεται να κλιμακωθεί τις επόμενες εβδομάδες, καθώς τα κόμματα του συνασπισμού εισέρχονται στον τελικό γύρο των διαπραγματεύσεων για τον προϋπολογισμό του 2025. Τα κόμματα θέλουν να καταλήξουν σε συμφωνία μέχρι τις αρχές Ιουλίου, πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές, αλλά με όλες τις πλευρές αμετακίνητες στις θέσεις τους, σε μια προσπάθεια να σώσουν την πολιτική τους τύχη, μια συμφωνία φαίνεται απίθανη.

Ενδεχόμενη αποτυχία επίτευξης συμβιβασμού θα μπορούσε να προσφέρει στο FDP –το οποίο ήταν εξαρχής ο «ασύμβατος» εταίρος στον συνασπισμό– την ευκαιρία να αποχωρήσει από τη συμμαχία. Παρά τις συνεχείς εντάσεις για θεμελιώδη ζητήματα, όπως ο προϋπολογισμός, το FDP εμφανιζόταν έως τώρα απρόθυμο να αποχωρήσει από τον κυβερνητικό συνασπισμό, υπό τον φόβο δυσφορίας των ψηφοφόρων του. Ωστόσο, μετά τα δυσμενέστατα αποτελέσματα του SPD και των Πρασίνων στις ευρωεκλογές, η πολιτική αυτή απροθυμία ίσως καμφθεί.

Το «κύμα» του AfD και η γραφειοκρατεία των Βρυξελλών

Εν μέσω μιας ευρύτερης ανόδου του λαϊκισμού, του εθνικισμού και της Ακροδεξιάς στη Γηραιά Ηπειρο, η δυναμική της Εναλλακτικής της Γερμανίας (Alternative für Deutschland) έχει επίσης ενισχυθεί, διεκδικώντας να καλύψει το κενό των συρρικνούμενων κομμάτων που κυριαρχούσαν στη γερμανική πολιτική σκηνή από την επανένωση της Γερμανίας, το 1990.

Αυτό καθιστά για τα παραδοσιακά κόμματα της μεταπολεμικής Γερμανίας δυσχερέστερο τον σχηματισμό βιώσιμων συνασπισμών – ενόψει, μάλιστα, εκλογών σε τρία κρατίδια τον Σεπτέμβριο, αλλά και σε ομοσπονδιακό επίπεδο το 2025.

Το AfD επλήγη τους τελευταίους μήνες από σειρά σκανδάλων: Απόσυρση του επικεφαλής υποψηφίου του από την προεκλογική εκστρατεία τον Μάιο, μετά τη δήλωσή του πως τα SS «δεν ήταν όλοι εγκληματίες», κατηγορίες κατά υποψηφίου του για κατασκοπεία υπέρ της Κίνας και κατά ενός δεύτερου για δωροδοκία από φιλορωσικό ιστότοπο. Παρόλα αυτά, όχι μόνο δεν έχασε τη δυναμική του, αλλά κέρδισε έδαφος μεταξύ των νεότερων ψηφοφόρων, ανεβαίνοντας κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες στο 17% στις ηλικίες 16-24 ετών.

«Τα πήγαμε καλά επειδή οι άνθρωποι έχουν γίνει πιο αντιευρωπαϊστές», δήλωσε την Κυριακή η συμπρόεδρος του AfD Αλις Βάιντελ.

«Οι άνθρωποι ενοχλούνται από την τόση γραφειοκρατία των Βρυξελλών», πρόσθεσε, φέρνοντας ως παράδειγμα ένα σχέδιο για την τελική απαγόρευση των αυτοκινήτων που εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα.

Πέραν του ευρωσκεπτικισμού, το AfD αξιοποίησε και τη δυσαρέσκεια των πολιτών για τον συνασπισμό του Σολτς και το κυβερνητικό έργο του – από τον πόλεμο στην Ουκρανία έως την αύξηση της παράτυπης μετανάστευσης και την κρίση του κόστους ζωής.