Soccer tokens: Τι είναι αυτά τα ψηφιακά νομίσματα που «λάμπουν» ενόψει του ποδοσφαιρικού καλοκαιριού

Καθώς ο ποδοσφαιρικός «πυρετός» κορυφώνεται για τα μεγάλα τουρνουά στην Ευρώπη και την Αμερική, ένα μικρό αλλά ιδιαίτερα ζωντανό κομμάτι στην αγορά των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής: τα tokens για τους οπαδούς ή αλλιώς fan tokens.

Δεν είναι συνηθισμένα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία, είναι κάτι σαν ψηφιακά νομίσματα που εκδίδονται από εθνικές ομάδες ή μεμονωμένους συλλόγους και υπόσχονται στους οπαδούς έναν τρόπο για να δεσμεύονται περισσότερο με τις ομάδες τους.

Κατακόρυφη άνοδος της δραστηριότητας

Η δραστηριότητα σε token που συνδέονται με τις συμμετέχουσες εθνικές ομάδες έχει αυξηθεί ενόψει του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου Euro 2024, το οποίο ξεκινά την Παρασκευή στη Γερμανία, και του Copa América στη Βόρεια και Νότια Αμερική που αρχίζει μια εβδομάδα αργότερα.

Η αξία του κρυπτονομίσματος Chiliz -το εγγενές νόμισμα της αλυσίδας μπλοκ Socios που φιλοξενεί τα περισσότερα σημαντικά token- έχει «σκαρφαλώσει» σε περισσότερο από 1,07 δισεκατομμύρια δολάρια από περίπου 687 εκατομμύρια δολάρια στις αρχές του έτους και πλησιάζει τα επίπεδα που παρατηρήθηκαν για τελευταία φορά στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022, σύμφωνα με στοιχεία της CoinGecko.

Ο όγκος συναλλαγών των fan tokens έχει επίσης αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, η αξία του οποίου ξεπερνούσε τα 170 εκατομμύρια δολάρια στις 24 Μαΐου, έναντι 25 έως 57 εκατομμυρίων δολαρίων για το μεγαλύτερο μέρος του Ιανουαρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Kaiko. Η συνολική αξία των εισηγμένων fan tokens ανέρχεται σε περίπου 413 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία της CoinGecko.

Σημαντική διαδικασία

Αυτό το καλοκαίρι θα μπορούσε να είναι μια σημαντική δοκιμασία για τον ακόμη νεοσύστατο κλάδο των fan tokens, τα οποία συνήθως προσφέρουν προνόμια όπως συμμετοχές σε κληρώσεις, πρόωρη πρόσβαση σε εισιτήρια, εκπτώσεις σε προϊόντα ή ευκαιρίες για ψηφοφορία σχετικά με δευτερεύουσες αποφάσεις όπως τα τραγούδια που ακούγονται στους αγώνες.

Οι υποστηρικτές επαινούν τα tokens ως ένα σπάνιο παράδειγμα χρησιμότητας της κρυπτογράφησης στον πραγματικό κόσμο, ενώ οι επικριτές υπογραμμίζουν τους κινδύνους που εγκυμονεί η δέσμευσης σε μια ομάδα από την κερδοσκοπική -και επικίνδυνη- φύση των εμπορεύσιμων περιουσιακών στοιχείων.

Ένας εκπρόσωπος της Chiliz δήλωσε ότι το μήνυμα της εταιρείας είναι σαφές: «τα fan tokens είναι εργαλεία δέσμευσης οπαδών και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως τέτοια».

Η τιμή του fan token της Πορτογαλίας έχει ανέβει περίπου 2% τις τελευταίες 30 ημέρες στα 2,94 δολάρια, ενώ το token της Αργεντινής άγγιξε για λίγο το υψηλότερο επίπεδό του από το 2022 στα 2,46 δολάρια, αν και αμφότερα εξακολουθούν να διαπραγματεύονται κάτω από τα υψηλά τους που σημειώθηκαν πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022.

«Υπήρξε μια σημαντική άνοδος στον όγκο συναλλαγών, όμως αναμένουμε ότι θα είναι βραχύβια», δήλωσε ο Jag Kooner, επικεφαλής παραγώγων στην Bitfinex, επισημαίνοντας την πτώση των συναλλαγών μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο.

«Φρενίτιδα» από το 2021

Πολλές κορυφαίες ποδοσφαιρικές ομάδες και αστέρες του αθλητισμού έχουν προωθήσει περιουσιακά στοιχεία -όπως τα non-fungible tokens (NFTs) ή τα fan tokens – σε οπαδούς ή φιλάθλους κατά τη διάρκεια της προηγούμενης έκρηξης αυτών των περιουσιακών στοιχείων το 2021, προκαλώντας αντιδράσεις από τους επικριτές που προειδοποίησαν ότι μπορεί να ενθαρρύνουν την οικονομική κερδοσκοπία.

Οι Βρετανοί βουλευτές προειδοποίησαν πέρυσι ότι η άνοδος των NFTs στον αθλητισμό έθετε τους οπαδούς σε κίνδυνο οικονομικής ζημίας και δυνητικά έβλαπτε τη φήμη των συλλόγων. Στο μεταξύ η ένωση οπαδών ποδοσφαίρου της Αγγλίας και της Ουαλίας απέρριψε τις συμβολικές συμπράξεις οπαδών ως «προσπάθεια νομισματοποίησης ασήμαντων θεμάτων» ή «εισαγωγή οικονομικών φραγμών στη γνήσια δέσμευση των οπαδών».

Δέσμευση έναντι κερδοσκοπίας

Οι μεταβολές στον όγκο και την τιμή των tokens δεν αντιστοιχούν πάντα στις επιδόσεις των ομάδων, σημειώνει ο Adam McCarthy, αναλυτής ερευνών στην Kaiko.

«Δεν βλέπω αποδείξεις ότι οι κάτοχοι επωφελούνται από την κατοχή αυτών των tokens ως ένα είδος στοιχήματος στην επιτυχία των αντίστοιχων ομάδων», προσθέτει ο ίδιος.

Μελέτη που ανέλυσε τις συναλλαγές με fan tokens που σχετίζονται με τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα διαπίστωσε ότι συχνά ευθυγραμμίζονται με το μοτίβο «αγοράζω στη φήμη, πουλάω στην είδηση», όπως συμβαίνει στα παραδοσιακά χρηματοοικονομικά περιβάλλοντα. Οι όγκοι και οι αποδόσεις συνήθως αυξάνονται πριν από τα μεγάλα τουρνουά και στη συνέχεια μειώνονται κατά την έναρξη των σημαντικών αγώνων.

Από την άλλη πλευρά, άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι οπαδοί που αγοράζουν tokens συνήθως επωφελούνται από τα οφέλη που προσφέρονται μέσω της ψηφοφορίας για αποφάσεις που σχετίζονται με τον σύλλογο.

«Όταν οι οπαδοί έχουν την ευκαιρία να επηρεάσουν τις αποφάσεις του συλλόγου, συμμετέχουν ουσιαστικά», δήλωσε ο Lennart Ante, ο οποίος εργάστηκε και στις δύο μελέτες και είναι διευθύνων σύμβουλος του Blockchain Research Lab.

«Η διπλή φύση των fan tokens ως εργαλεία δέσμευσης και ως κερδοσκοπικά περιουσιακά στοιχεία δημιουργεί μια διχοτόμηση. Το μέλλον των fan tokens θα μπορούσε να εξαρτάται από το πώς εξελίσσεται αυτή η κατανομή μεταξύ των χρηστών που εστιάζουν στη δέσμευση και των κερδοσκόπων», προσθέτει ο ίδιος.

Αργή ανάπτυξη

Η ανάπτυξη των tokens που συνδέονται με συλλόγους και όχι με εθνικές ομάδες κινείται με αργούς ρυθμούς.

Ταυτόχρονα, ο αριθμός των tokens για τους φιλάθλους έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, δεδομένης της ευκολίας εισαγωγής τους σε αλυσίδες μπλοκ όπως το Solana, δήλωσε ο Kooner της Bitfinex. Ο Chiliz αναφέρει ότι έχουν ξεκινήσει τέσσερα νέα tokens για οπαδούς τους τελευταίους 12 μήνες για συλλόγους όπως η Τότεναμ και και η Μπενφίκα.

Ο κολοσσός του γαλλικού ποδοσφαίρου Παρί Σεν Ζερμέν, η οποία διαθέτει ένα fan token, ανακοίνωσε νωρίτερα φέτος ότι θα γίνει επικυρωτής δικτύου για την αλυσίδα μπλοκ Chiliz Chain, κάτι που σημαίνει ότι θα διαχειρίζεται και θα διασφαλίζει μέρος της αλυσίδας.

Η αγγλική ομάδα Γουότφορντ προσέφερε πρόσφατα μερίδιο 10% του συλλόγου σε επενδυτές και οπαδούς μέσω ψηφιακών equity token. Εκτός από το μετοχικό μερίδιο, άλλα προνόμια περιλαμβάνουν δείπνα με τα μέλη της ομάδας και ιδιωτικές ξεναγήσεις στο προπονητικό κέντρο, ανάλογα με το επίπεδο της επένδυσης.