Η στιγμή της αλήθειας για ΝΔ και ΠΑΣΟΚ

Τα δυο κόμματα που καθόρισαν την Μεταπολίτευση, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ υπήρξαν οι κύριοι υπεύθυνοι, όχι βέβαια οι μοναδικοί, για την χρεοκοπία της χώρας και την βαθιά οικονομική κρίση που ακολούθησε.

Το 2012, με τη συγκυβέρνησή τους, προσπάθησαν να διορθώσουν την κατάσταση και ίσως να τα κατάφεραν, αν δεν τιμωρούνταν από τους πολίτες το 2015, όταν ο καταστροφικός ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε την εξουσία. Ο ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν οδήγησε τη χώρα έξω από την Ευρώπη και την χρέωσε με άλλα 100 δις, επιβάλλοντας επίσης το περιττό και αυστηρό τρίτο μνημόνιο.

Η πρώτη θητεία της ΝΔ μετά τον ΣΥΡΙΖΑ αντιμετώπισε με επιτυχία σημαντικές προκλήσεις, όπως το μεταναστευτικό, η πανδημία, η κρίση ενέργειας και ο πόλεμος στην Ευρώπη. Οι πολίτες ανταποκρίθηκαν δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στις εθνικές εκλογές του 2023, δίνοντας στη ΝΔ το υψηλό ποσοστό του 41%. Η κυβέρνηση καλείται τώρα να αντιμετωπίσει δύσκολες μεταρρυθμίσεις και να αντιμετωπίσει διάφορες αντιδράσεις και προκλήσεις, όπως τις συνδικαλιστικές δυνάμεις, τη διαφθορά και την αναξιοκρατία.

Η κυβέρνηση της δεύτερης θητείας ξεκίνησε με δισταγμό και μικροδιαχείριση και έχασε περίπου 990.000 ψήφους στις τελευταίες ευρωεκλογές (500.000 ψήφοι για άλλα κόμματα και 490.000 αποχή, σύμφωνα με την ανάλυση των exit polls, Καθημερινή, 24/6/16). Θα συγκρουστεί η κυβέρνηση με τη σημερινή κατάσταση, όπου τα καρτέλ των επιχειρήσεων, η διαφθορά και η μαζική φοροδιαφυγή έχουν οδηγήσει τις τιμές στα ύψη, έχουν στερήσει πόρους από το κράτος πρόνοιας (υγεία, παιδεία) και έχουν αναγκάσει την πλειονότητα των χαμηλών εισοδημάτων να ζει σε συνθήκες ανέχειας; Συγκρούεται με τις αναχρονιστικές εκπαιδευτικές δυνάμεις, που περιορίζουν τον εκσυγχρονισμό και την πρόοδο της χώρας;

Ο πρόσφατος ανασχηματισμός δεν πείθει ως μια νέα μεταρρυθμιστική αρχή της κυβερνητικής λειτουργίας. Και είναι κρίμα γιατί η χώρα διαθέτει αξιόλογες διακομματικές και τεχνοκρατικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να αναλάβουν αυτό το δύσκολο έργο. Η ΝΔ προσπαθεί να κρατήσει τον πυρήνα των ‘δικών’ της ψηφοφόρων ανακυκλώνοντας τα πολιτικά της στελέχη κινδυνεύει όμως να χάσει ανεπιστρεπτί τους κεντρώους ψηφοφόρους που την έφεραν στην εξουσία. Στις ευρωεκλογές έμειναν στο σπίτι τους ή ψήφισαν άλλα κόμματα.

Από την άλλη πλευρά, το ΠΑΣΟΚ δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις μεγάλες πολιτικές αλλαγές που επέφερε η κρίση. Οι πολιτικές του προτάσεις θυμίζουν τη δεκαετία του 1980 και η νέα ηγεσία και τα στελέχη του, αν και νεαρά σε ηλικία, αδυνατούν να ανακυκλώσουν τη μεταπολίτευση και να παράγουν νέες ιδέες. Η νέα ηγεσία στερείται έμπνευσης και αδυνατεί να πείσει τους κεντρώους ψηφοφόρους που έχουν μετακινηθεί προς τη Νέα Δημοκρατία, κυρίως λόγω της κεντροδεξιάς σημερινής ηγεσίας- η περιορισμένη αύξηση του ΠΑΣΟΚ κατά περίπου 4,5% στις ευρωεκλογές, παρά τη σημαντική πτώση της Νέας Δημοκρατίας και την παρ’ ολίγον κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ έλειπε σοβαρά η πεποίθηση για τη συσπείρωση και την ανάπτυξή του. Η ηγετική ομάδα δοκιμάστηκε και η απόδοσή της προς αυτή την κατεύθυνση ήταν πολύ περιορισμένη. Το ΠΑΣΟΚ θα κινηθεί γρήγορα για να αντικαταστήσει τη σημερινή στάσιμη ηγετική ομάδα με μια νέα, που θα αναλάβει να συγκροτήσει μια σύγχρονη κυβερνητική πρόταση και να κινητοποιήσει νέες πολιτικές δυνάμεις. Η νέα κυβερνητική πρόταση θα αγγίξει σοβαρά διαρθρωτικά ζητήματα, όπως η οικονομία, η υγεία, η παιδεία και ο δημόσιος τομέας, ή θα έχουμε να κάνουμε με ένα αναχρονιστικό παρελθόν που ελάχιστα ενδιαφέρει τους πολίτες του μεσαίου χώρου;

Η πολιτική και στελεχιακή εξέλιξη ΝΔ και ΠΑΣΟΚ θα καθορίζει μέσα στην τριετία τη μεγέθυνση των λαϊκίστικων αντισυστημικών κομμάτων και τον επικίνδυνο για αστάθεια περαιτέρω θρυμματισμό του πολιτικού συστήματος. Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει με τις επόμενες εθνικές εκλογές να αποτελούν σταυροδρόμι για την πορεία της χώρας. Την ολιγωρία των δυο αυτών συστημικών κομμάτων να αντικρίσουν έγκαιρα την αλήθεια των πολύ μεγάλων αλλαγών που έχει ανάγκη η χώρα θα την πληρώσει η τελευταία. Η ευθύνη είναι πραγματικά μεγάλη.