Η ηλεκτρονική τιμολόγηση μπαίνει σιγά-σιγά στη ζωή των επιχειρήσεων. Ήδη όσες συναλλάσσονται με ένα τμήμα του Ελληνικού Δημοσίου έχουν ενταχθεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο στο σύστημα της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, ενώ από τον Ιανουάριο του 2025 όλες οι δαπάνες θα περνούν από το νέο σύστημα. Με τις νέες διαδικασίες, οι προμήθειες του Ελληνικού Δημοσίου, που ξεπερνούν τα 15 δισ. ευρώ, θα ελέγχονται ηλεκτρονικά και αυτοματοποιημένα.
Με το νέο σύστημα ηλεκτρονικής τιμολόγησης, που σταδιακά θα καλύψει το σύνολο των φορέων του Δημοσίου, όλες οι συμβάσεις και οι προμήθειες θα διέπονται από απόλυτη διαφάνεια, ενώ την ίδια στιγμή το κράτος θα γνωρίζει ακριβώς πού πηγαίνουν τα χρήματα του Προϋπολογισμού. Θα γνωρίζει επίσης εάν ένας φορέας έχει δαπανήσει το σύνολο του ποσού, για παράδειγμα, από το πρώτο τρίμηνο. Σε δεύτερη φάση, που είναι ίσως και η κυριότερη, το Λογιστήριο του Κράτους θα γνωρίζει εάν κάποιο νοσοκομείο αγοράζει ακριβότερα, για παράδειγμα, γάζες από κάποιο άλλο, βάζοντας τέλος σε διάφορες περίεργες συναλλαγές.
Όπως αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών, θα δημιουργηθούν αναλυτικοί κωδικοί ανά προϊόν, με στόχο η σύγκριση των προμηθειών από νοσοκομείο σε νοσοκομείο να γίνεται αυτόματα από το ηλεκτρονικό σύστημα.
Έτσι, λοιπόν, από τις 13 Σεπτεμβρίου 2023, η ηλεκτρονική τιμολόγηση είναι υποχρεωτική για συμβάσεις με τα εξής υπουργεία και οργανισμούς:
– Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών
– Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης
– Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου
– Δήμος Αθηναίων
– Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ)
– Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε.
– Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
– Αττικό Μετρό Α.Ε.
– ΕΥΔΑΠ Α.Ε.
Παράλληλα, από την 1η Ιανουαρίου 2024 η υποχρέωση αυτή επεκτάθηκε σε όλες τις επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με το Δημόσιο, για συμβάσεις άνω των 2.500 ευρώ. Για τους δήμους, τον ΕΟΠΥΥ και άλλους φορείς, η υποχρέωση αυτή ξεκίνησε την 1η Ιουνίου 2024, ενώ η ολοκλήρωση για όλες τις δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης θα γίνει την 1η Ιανουαρίου 2025.
Αυτό σημαίνει ότι η ηλεκτρονική τιμολόγηση μέσω παρόχου είναι υποχρεωτική και απαιτεί την ανάρτηση τιμολογίων σε ενιαία πλατφόρμα με συγκεκριμένη μορφή. Μάλιστα, για όσους ενταχθούν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2024, προσφέρονται τα εξής κίνητρα:
– Μείωση της προθεσμίας φορολογικής παραγραφής από 5 σε 3 έτη.
– Πλήρης απόσβεση δαπανών για τεχνικό εξοπλισμό και λογισμικό μέσα σε ένα έτος.
– Προσαύξηση κατά 100% των δαπανών για την παραγωγή και διαβίβαση ηλεκτρονικών τιμολογίων.
– Μείωση της προθεσμίας επιστροφής φόρου σε 45 ημέρες.
Με τις αλλαγές αυτές όχι μόνο θα υπάρξει διαφάνεια, αλλά το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα γνωρίζει επακριβώς ποιος χρωστάει πού, πόσα και πότε πρέπει να πληρωθούν. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές, που εδώ και πάρα πολλά χρόνια δημιουργούν προβλήματα στο Ελληνικό Δημόσιο, αλλά και στην αγορά, όπου, δυστυχώς, τα προηγούμενα χρόνια καταγράφονταν καθυστερήσεις στην αποπληρωμή των προμηθευτών.
Μέχρι στιγμής, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έχουν εγγραφεί στο σύστημα ηλεκτρονικής τιμολόγησης περισσότεροι από 2.800 φορείς (αναθέτουσες αρχές), ενώ οι επιχειρήσεις που προμηθεύουν το Ελληνικό Δημόσιο ανέρχονται σε 72.000.
Η νέα διαδικασία συναλλαγών ουσιαστικά παρέχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής ανταλλαγής παραστατικών μεταξύ δύο ή περισσότερων συναλλασσομένων, χωρίς να υπάρχει η ανάγκη εκτύπωσης, αποστολής και διαφύλαξης αυτών σε έντυπη μορφή. Τα παραστατικά αυτά δεν είναι μόνο τα τιμολόγια, αλλά περιλαμβάνουν και άλλα σχετικά συνοδευτικά σε αυτά έγγραφα. Επιπλέον, μέσω της ηλεκτρονικής τιμολόγησης επιτυγχάνεται, πέρα από την ανταλλαγή των παραστατικών, η αυτοματοποίηση του συνόλου των διαδικασιών που τα αφορούν, όπως, για παράδειγμα, η αρχειοθέτηση και η ανάκτησή τους.
Η σημασία της ηλεκτρονικής τιμολόγησης για τη διευκόλυνση αλλά και την προστασία των συναλλαγών και η ανάγκη υιοθέτησης και εφαρμογής της ξεκίνησε από την Ε.Ε. Συγκεκριμένα, το 2014 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (με την οδηγία 2014/55/EU) όρισε πως όλες οι δημόσιες υπηρεσίες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει υποχρεωτικά να μπορούν να λαμβάνουν και να εκδίδουν ηλεκτρονικά τιμολόγια. Για παράδειγμα, όλες οι αγορές του σουηδικού δημόσιου τομέα από το 2019 χρεώνονται μέσω ηλεκτρονικού τιμολογίου σύμφωνα με ευρωπαϊκό πρότυπο, ενώ το Βέλγιο από τα μέσα του 2023 θα εφαρμόσει την υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και παράλληλα προχωρά σε ενέργειες για τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής για συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και του δημόσιου τομέα.
Σημειώνεται ότι η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων έχει αναπτύξει εφαρμογές και υποδομές για την ηλεκτρονική τιμολόγηση στις δημόσιες συμβάσεις. Ειδικότερα:
– Δημιούργησε το Μητρώο Αναθετουσών Αρχών για το Ηλεκτρονικό Τιμολόγιο (ΜΑΑΗΤ), το οποίο συντηρείται και ενημερώνεται διαρκώς.
– Ανέπτυξε την ειδική Εφαρμογή Διάθεσης του Ηλεκτρονικού Τιμολογίου (ΕΔΗΤ), με την οποία οι αναθέτουσες αρχές και οι οικονομικές υπηρεσίες μπορούν να προβούν σε όλες ενέργειες για την πληρωμή των ηλεκτρονικών τιμολογίων.
– Αναβάθμισε το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Δημοσιονομικής Πολιτικής (ΟΠΣΔΠ), προκειμένου αυτό να μπορεί να συλλέξει ηλεκτρονικά τα δικαιολογητικά πληρωμής, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού τιμολογίου. Ιδιαίτερα σημαντική και καθοριστική για την υποστήριξη των συναλλαγών με το Δημόσιο ήταν η αναβάθμιση του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕΔ) για την παροχή όλων των απαραίτητων υπηρεσιών τόσο στους παρόχους όσο και στους φορείς του δημόσιου τομέα.
Συγκεκριμένα, μέσα από το ΚΕΔ παρέχονται όλες οι αναγκαίες υπηρεσίες για τον έλεγχο των τιμολογίων πριν από την επίσημη έκδοση και υποβολή τους στο Δημόσιο, περιορίζοντας με τον τρόπο αυτόν τυχόν σφάλματα και αποφεύγοντας την επακόλουθη έκδοση πιστωτικών τιμολογίων που επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις και καθυστερούν την πληρωμή. Στο ΚΕΔ υλοποιείται το μοναδικό σημείο υποδοχής τιμολογίων για τις Δημόσιες Συμβάσεις και είναι ο κόμβος δρομολόγησης των στοιχείων τους στα πληροφοριακά συστήματα των αρμόδιων φορέων.