Πού «μπλόκαραν» οι συζητήσεις για τα κορυφαία αξιώματα στην ΕΕ

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ολοκλήρωσαν χωρίς συμφωνία τη συζήτηση για το ποιος θα αναλάβει τις κορυφαίες θέσεις του μπλοκ για τα επόμενα πέντε χρόνια, με στόχο να ληφθεί απόφαση σε σύνοδο κορυφής την επόμενη εβδομάδα.

Η συνάντηση των ηγετών ήταν η πρώτη μετά τις ευρωεκλογές, οι οποίες έφεραν κέρδη για την κεντροδεξιά και τους δεξιούς εθνικιστές, αλλά ταπεινωτικές ήττες για τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.

Κατά τη διάρκεια δείπνου στις Βρυξέλλες, οι 27 εθνικοί ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν ποιος θα πρέπει να διευθύνει το ισχυρό εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ποιος θα πρέπει να προεδρεύει στις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τους και ποιος θα πρέπει να αναλάβει τη θέση του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής.

Αναμενόταν ευρέως ότι θα πρότειναν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από τη Γερμανία για μια δεύτερη θητεία ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον πορτογάλο πρώην πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα ως πρόεδρο του Συμβουλίου και τον εσθονό πρωθυπουργό Κάγια Κάλας ως κορυφαίο διπλωμάτη.

Μια τριάδα της φον ντερ Λάιεν, του Κόστα – βετεράνου σοσιαλιστή – και του φιλελεύθερου Κάλας θα εξασφάλιζε πολιτική και γεωγραφική ισορροπία στις κορυφαίες θέσεις, σύμφωνα με το Reuters.

Πού «σκάλωσαν» οι συζητήσεις

Oι ελπίδες για μια γρήγορη συμφωνία εξανεμίστηκαν το βράδυ της Δευτέρας, καθώς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο νικητής των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ζήτησε περισσότερες παραχωρήσεις και περισσότερη εξουσία μεταξύ των κορυφαίων θέσεων, σημειώνει το Politico. Όπως αναμενόταν, το ΕΛΚ ήθελε ξανά στις θέσεις τους τη φον ντερ Λάιεν και τη Μέτσολα, οι οποίες ανήκουν στην πολιτική οικογένεια.

Επιπλέον, το ΕΛΚ πρότεινε στους Σοσιαλιστές να χωριστεί η θητεία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε δύο τμήματα των 2,5 ετών – και το ΕΛΚ θα έπαιρνε το ένα από αυτά, σύμφωνα με το Politico.

Αυτό, με τη σειρά του, ενόχλησε τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D), οι οποίοι ήλπιζαν να εξασφαλίσουν τη θέση για τον Κόστα. Και αμέσως μετά το αδιέξοδο των συνομιλιών, άρχισε το παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών. «Αυτό ήταν εν μέρει ύβρις από το ΕΛΚ», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ. «Το ΕΛΚ δεν το έπαιξε καλά αυτό. Αυτό θα είναι δύσκολο να λυθεί».

H φον ντερ Λάιεν φαίνεται να παραμένει στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χάρη στα κέρδη που σημείωσε στις εκλογές της 6ης και 9ης Ιουνίου το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Δεκατρείς από τους 27 ηγέτες της ΕΕ προέρχονται από κόμματα που ανήκουν στο ΕΛΚ. Με τη γαλλική και τη γερμανική υποστήριξη επίσης, θα έχει την ειδική πλειοψηφία που απαιτείται.

Η Γαλλία είχε προηγουμένως σταθμίσει εναλλακτικές λύσεις για τη φον ντερ Λάιεν, αλλά με τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που προκήρυξε ο Μακρόν από τις 30 Ιουνίου, η κυβέρνηση προτιμά τώρα τη σταθερότητα της ΕΕ, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters. Η Γερμανία έχει καταστήσει σαφές ότι υποστηρίζει τη φον ντερ Λάιεν για μια ακόμη θητεία.

Οι ηγέτες αναμένεται να λάβουν επίσημη απόφαση σε σύνοδο κορυφής στις 27-28 Ιουνίου. Η φον ντερ Λάιεν θα χρειαστεί στη συνέχεια ακόμη την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η πλήρης 27μελής Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής, χρειάζεται επίσης κοινοβουλευτική υποστήριξη. Οι ηγέτες συζήτησαν επίσης τον επόμενο πενταετή νομοθετικό κύκλο, με έμφαση στις κοινές αξίες, την άμυνα και την οικονομική ανταγωνιστικότητα.

Αναμένεται να επιβεβαιώσουν την κατεύθυνση της «στρατηγικής ατζέντας» τους στη σύνοδο κορυφής στα τέλη Ιουνίου.