Γλυπτά του Παρθενώνα: H “συμμαχία” με την Τουρκία και οι συναντήσεις της Μενδώνη με τον Ερσόι

Κοινή γραμμή Ελλάδας – Τουρκίας για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, με επιβεβαίωση στην «Απογευματινή» από το υπουργείο Πολιτισμού των συναντήσεων της Λίνας Μενδώνη με τον Τούρκο ομόλογό της, Μεχμέτ Νούρι Ερσόι, και επίκεντρο της συζήτησης την επιστροφή των κλεμμένων από τον Έλγιν Γλυπτών στη χώρα μας.

Η πρόσφατη αποκάλυψη, στην αίθουσα Ολομέλειας στην UNESCO, από την εκπρόσωπο της Τουρκίας, ότι «δεν υφίσταται ένδειξη για ύπαρξη τουρκικού φιρμανιού που έδινε στον Έλγιν το δικαίωμα να ξηλώσει και να μεταφέρει στο Λονδίνο τα Γλυπτά του Παρθενώνα», έγινε πρώτο θέμα στα ΜΜΕ ανά την υφήλιο.

Όμως, η πανηγυρική αποκαθήλωση της επιχειρηματολογίας του Βρετανικού Μουσείου -ότι δίκαια κατέχει τα Γλυπτά του Παρθενώνα- δεν συνέβη τυχαία. Κρύβει πολύμηνη διαδικασία επαφών. Και σε επίπεδο υπουργών Πολιτισμού, αλλά και σε πρωθυπουργικό.

Σύμφωνα με χθεσινό ρεπορτάζ του Iefimerida.gr, η διαδικασία είναι εις γνώσιν του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν κι έρχεται ως αποτέλεσμα συζητήσεων -κεκλεισμένων φυσικά των θυρών- της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, και του Τούρκου υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, Μεχμέτ Νούρι Ερσόι.

Η «Απογευματινή» απευθύνθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού για την εγκυρότητα ή μη της συγκεκριμένης είδησης και ουσιαστικά έλαβε την επιβεβαίωση, με την εξής πρόταση: «Το ΥΠΠΟ δεν διαψεύδει το συγκεκριμένο δημοσίευμα».

Σύμφωνα λοιπόν με αυτό, στις 7/12/2023, ενώ τουρκική αντιπροσωπεία υπό τον Ερντογάν είχε βρεθεί στην Αθήνα για το 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, η Ελληνίδα υπουργός Πολιτισμού συναντήθηκε με τον ομόλογό της στο υπουργείο Εξωτερικών. Όταν έκλεισαν οι πόρτες, ο Ερσόι εξέφρασε την υποστήριξή του στο αίτημα της Ελλάδας για επιστροφή των Γλυπτών στην Αθήνα.

Φαίνεται ότι ήταν έτοιμος να προβεί σε διάβημα από κοινού με τη Λίνα Μενδώνη για το συγκεκριμένο ζήτημα, κάτι που όμως η ελληνική πλευρά θεώρησε ότι δεν ήταν σωστό τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ακολούθησαν επαφές για το ζήτημα και την ανάπτυξη της στρατηγικής από την πλευρά της Αθήνας, με μόνο γνώστη τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Στην πορεία, στις 16/5/2024, η Λίνα Μενδώνη βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη, καλεσμένη του ομόλογού της για να παρακολουθήσει την παράσταση «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», αποτέλεσμα συνεργασίας των Κρατικών Θεάτρων της Τουρκίας και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

Εκεί, η συζήτηση προχώρησε σε βάθος κι έγινε σαφής η πλήρης στήριξη της Τουρκίας στο ζήτημα του φιρμανιού. Γι’ αυτό λίγες μέρες αργότερα, στην 24η Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO, η εκπρόσωπος της Τουρκίας, Ζεϊνέπ Μποζ, δήλωσε στην Ολομέλεια: «Ως επικεφαλής της ομάδας καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης πολιτιστικής κληρονομιάς στην Τουρκία, δηλώνω ότι δεν είμαστε ενήμεροι για την ύπαρξη οποιουδήποτε εγγράφου που να νομιμοποιεί την αγορά των Γλυπτών από την αποικιοκρατική Βρετανία εκείνη την εποχή. Δεν υπάρχει φιρμάνι. Άρα, δεν υπάρχει περιθώριο να συζητήσουμε περί νομιμότητάς της».

Τα παραπάνω επιβεβαίωσε -με τον δικό του τρόπο- χθες ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Νίκος Σταμπολίδης, με αφορμή τα 15α γενέθλια του Μουσείου Ακρόπολης. «Στρατηγική που ανακοινώνεται δεν είναι στρατηγική», υποστήριξε. Αναφέρθηκε στις πρόσφατες επιτυχίες αναφορικά με την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, θυμίζοντας και την περίπτωση του Θραύσματος Fagan, που στις 10/1/2022 επιστράφηκε από το Μουσείο A. Salinas του Παλέρμο στο Μουσείο Ακρόπολης.

Γνωρίζοντας τις κινήσεις σε διπλωματικό επίπεδο που προηγούνται τέτοιων -ιστορικών- επιστροφών, εστιάζοντας στην απρόσμενη στήριξη των ελληνικών θέσεων από την πλευρά της Τουρκίας, στο πλαίσιο της συνδιάσκεψης της UNESCO, σχολίασε: «Η στάση της Τουρκίας ήρθε στη βάση των επιχειρημάτων που έχουμε αναπτύξει για το θέμα αυτό. Όμως, ορισμένα πράγματα δεν πρέπει να ανακοινώνονται».