Το ρίσκο Μακρόν τρομάζει αγορές και Ευρώπη

Το βράδυ της 9ης Ιουνίου τα αποτελέσµατα των ευρωεκλογών κατέγραψαν το ισχυρότερο κύµα της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη από την περίοδο του Μεσοπολέµου, έστω κι αν οι ηγέτες του σύγχρονου µεταφασισµού δεν στηρίζονται σε µελανοχίτωνες και τάγµατα εφόδου, αλλά σε τηλεοπτικά κανάλια και διαδικτυακές πλατφόρµες. Σε λίγες ημέρες θα ξέρουµε αν ο ιστορικός παραλληλισµός γίνει ακόµη πιο άµεσος: η Γαλλία κινδυνεύει να γνωρίσει τον πρώτο ακροδεξιό πρωθυπουργό της µετά τον δωσίλογο Πετέν.

Ο Εμμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών μετά τις ευρωεκλογές, προκαλώντας έτσι μια υπαρξιακή κρίση για τη γενέτειρα της σύγχρονης δημοκρατίας. Αυτή η κίνηση δεν ήταν απαραίτητη, ακόμα και αν ο συνδυασμός του είχε υποστεί συντριπτική ήττα στις ευρωεκλογές. Η προεδρική θητεία του λήγει σε τρία χρόνια και το κόμμα του διατηρεί πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Έτσι, δεν υπήρχε λόγος να εκβιάσει τα πράγματα, ειδικά όταν η δυναμική του κοινωνικού σώματος ήταν σαφώς υπέρ των αντιπάλων του.

Πολλοί αναλυτές έθεσαν το ερώτημα αν ο Γάλλος πρόεδρος επιδίωκε να αναπαράγει την επιτυχία του Σαρλ ντε Γκωλ, ο οποίος κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές μετά το Μάη του ’68, διαλύοντας την Εθνοσυνέλευση. Ο Μακρόν φάνηκε να επικεντρώνεται στις διαιρέσεις της Αριστεράς, αλλά η δημιουργία του Νέου Λαϊκού Μετώπου τον τοποθέτησε σε μια δύσκολη θέση. Αυτός ο ευρύς πολιτικός συνασπισμός περιλαμβάνει από Σοσιαλιστές και Πράσινους μέχρι την LFI και το ΝΡΑ, και αντιπροσωπεύει έναν μεγάλο κίνδυνο για τον Μακρόν. Έτσι, φαίνεται ότι ο πρόεδρος βρίσκεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο να ακολουθήσει το παράδειγμα του Ζακ Σιράκ, ο οποίος διέλυσε επίσης την Εθνοσυνέλευση αλλά ήρθε αντιμέτωπος με μια αναμφίβολη πολιτική αποτυχία.

Σύµφωνα µε πρόσφατη δηµοσκόπηση της Ifop, που δηµοσιεύτηκε την Παρασκευή στην κεντροδεξιά εφηµερίδα Le Figaro, η RN προηγείται στην πρόθεση ψήφου µε 34%, ακολουθούµενη από το NFP µε 29%, ενώ η µακρονική παράταξη Ensemble (Μαζί) περιορίζεται στην τρίτη θέση µε 22%. Με βάση το πλειοψηφικό σύστηµα των µονοεδρικών περιφερειών, αυτό σηµαίνει ότι ο συνασπισµός του Μακρόν κινδυνεύει να υποστεί δραµατική συρρίκνωση.

Παρόλα αυτά, ο Γάλλος ηγέτης δεν δείχνει καμία πρόθεση να αποσυρθεί, έστω προσωρινά, στο περιθώριο. Από την αρχή, έθεσε στους πολίτες το δίλημμα “είτε εγώ είτε το χάος των δύο άκρων”, εξισώνοντας την ακροδεξιά με τη συνασπισμένη αριστερά. Αυτό, ωστόσο, εκτός από αβάσιμο γίνεται και γελοίο, όταν στα ψηφοδέλτια του NFP συμμετέχει και ο Φρανσουά Ολάντ.

Αν κάποιος μπορεί να κατηγορηθεί ότι έδωσε ώθηση στην ακροδεξιά, αυτός είναι ο ίδιος ο Μακρόν, ο οποίος ενσωμάτωσε μεγάλο μέρος του ξενοφοβικού λόγου της Μαρίν Λεπέν με την αυταπάτη ότι θα της αδειάσει την κοινωνική δεξαμενή. Κορύφωμα ήταν η κοινή ψήφιση του (αντι)μεταναστευτικού νομοσχεδίου από τις παρατάξεις Μακρόν και Λεπέν τον περασμένο Δεκέμβριο, που προκάλεσε την οργισμένη παραίτηση του υπουργού Υγείας Ορελιάν Ρουσό. Στον ίδιο χώρο, ο Μακρόν δεν δίστασε την περασμένη εβδομάδα να κατηγορήσει το NFP ότι “ακολουθεί πολιτικές που θα αυξήσουν τη μετανάστευση” και ότι “θα δώσει τη δυνατότητα σε οποιονδήποτε να αλλάξει φύλο στο δημαρχείο”, προκαλώντας έκρηξη αγανάκτησης από τον Γκασπάρ Γκανζέρ, πρώην διευθυντή επικοινωνίας του Ολάντ, ο οποίος τον κατηγόρησε για ομοφοβία και ξενοφοβία.

Με την υψηλή αβεβαιότητα στις γαλλικές εκλογές, οποιαδήποτε πρόβλεψη για το αποτέλεσμα φαίνεται παράτολμη. Είναι πιθανό το τελικό αποτέλεσμα να μην ικανοποιήσει κανέναν, με την πιθανότητα η νεοσυντηρητική RN της Μαρίν Λε Πεν να κερδίσει αλλά χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, οπότε θα αρνηθεί να κυβερνήσει. Σε αυτήν την περίπτωση, η Γαλλία θα βρεθεί σε αχαρτογράφητα νερά, με διάφορα σενάρια για την κυβέρνηση να συζητούνται. Με τη Γαλλία σε περιδίνηση και την Αµερική να περιµένει τη δική της στιγµή της αλήθειας, στις αβέβαιες προεδρικές εκλογές του Νοεµβρίου, η Ευρώπη βρίσκεται αντιµέτωπη µε ένα δεύτερο, ακόµη χειρότερο annus horribilis µετά το 2016, του Brexit και της (πρώτης;) νίκης Τραµπ.