Σπρώχνει ο Μακρόν τη Γαλλία προς μια «Παράξενη Ήττα»;

Πριν από τις ευρωεκλογές και την αναταραχή που ακολούθησε, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν χρησιμοποίησε τη μορφή του ιστορικού και αντιστασιακού Μαρκ Μπλοχ, για να απευθύνει μια επείγουσα προειδοποίηση για τους κινδύνους που απειλούν την ευρωπαϊκή ενότητα.

Ο Μπλοχ, γεννημένος το 1886, ήταν μεσαιωνικός ιστορικός που πολέμησε για τη Γαλλία στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στις μάχες του Μαρν και του Σομ. Η οικογένειά του, εβραϊκής καταγωγής, είχε εγκαταλείψει την Αλσατία όταν προσαρτήθηκε από τη Γερμανία το 1871. Ως ιστορικός στη δεκαετία του 1930, ήταν συνιδρυτής της περίφημης σχολής Annales, η οποία υπερασπιζόταν την Κοινωνική Ιστορία. Ήταν σθεναρά προσηλωμένος στις αξίες της Γαλλικής Δημοκρατίας, και όταν ήρθε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Μπλοχ πολέμησε για τη Γαλλία τόσο με στολή όσο και στη συνέχεια στην αντίσταση.

Εν μέσω πολέμου, της αυξανόμενης επιρροής των ακροδεξιών κομμάτων και μιας κουρασμένης λαϊκής ενασχόλησης με τη φιλελεύθερη πολιτική, ο πρόεδρος Μακρόν προειδοποίησε ότι η ίδια κοντόφθαλμη και εφησυχαστική συμπεριφορά που περιέγραψε ο Μπλοχ στο χρονικό της πτώσης της Γαλλίας, το «Strange Defeat» (ελλ. η «Παράξενη Ήττα»), θα μπορούσε να φέρει το τέλος της Ευρώπης που γνωρίζουμε σήμερα. Ογδόντα χρόνια μετά τον τραγικό θάνατο του Μπλοχ στα χέρια των κατακτητών Ναζί, η επίκληση της μνήμης του από τον Μακρόν είναι εντυπωσιακή.

Ενώ ελλοχεύουν κίνδυνοι για την Ευρώπη, ωστόσο, ο άμεσος κίνδυνος είναι δημιούργημα του Μακρόν: αυτή η παράξενη διάλυση.

Ο Μακρόν αναφέρθηκε στον Μπλοχ στις ομιλίες του αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της προεδρίας του. Τον Μάιο του 2023, επισκεπτόμενος τη φυλακή στην οποία κρατούνταν τόσο ο Μπλοχ όσο και ο ηγέτης της αντίστασης Ζαν Μουλέν πριν από τον θάνατό τους, ο Μακρόν υπενθύμισε πως ο Μπλοχ είχε περιγράψει τη Δημοκρατία – μέχρι την τελευταία του πνοή – ως αναγκαία, ζωτική και δίκαιη.

Εκεί τόνισε επίσης την ανάγνωση της γαλλικής Ιστορίας από τον Μπλοχ, όπως είχε κάνει και προηγουμένως το 2020, το 2017 και το 2016. Αυτή η ιστορία συνέδεσε τη στέψη της Ρεμς με τη γιορτή της Ομοσπονδίας – τους θριάμβους τόσο του μοναρχικού παρελθόντος της Γαλλίας όσο και του δημοκρατικού της μέλλοντος – σε μια ιστορία γαλλικών αξιών που θα μπορούσε να ξεπεράσει τον ιδεολογικό διχασμό.

Ωστόσο, αυτό το τμήμα του Strange Defeat του Μπλοχ, αξίζει ίσως να ξαναδιαβαστεί. Στην αμέσως επόμενη γραμμή, ο Μπλοχ επαινεί «το πραγματικό Λαϊκό Μέτωπο των μαζών» ως την ενσάρκωση αυτής της εθνικής Ιστορίας. Καθώς η γλώσσα της Ιστορίας έχει διαποτίσει την ταχέως επιταχυνόμενη πολιτική εκστρατεία, ο Μακρόν αγωνίζεται να διατηρήσει αυτό το όραμα των δημοκρατικών αξιών πάνω από τον πολιτικό φατριασμό.

Η εκ νέου ανάγνωση της «Παράξενης Ήττας» μπορεί να θυμίσει στον πρόεδρο εκείνες τις γαλλικές ελίτ της Τρίτης Δημοκρατίας που προτίμησαν την τάξη του γερμανικού μιλιταρισμού από την ακατάστατη λαϊκή δημοκρατία της βραχύβιας κυβέρνησης του Λεόν Μπλουμ.

Όπως προειδοποιούσε ο Μπλοχ για τις στρατιωτικές εντάσεις στην Ευρώπη του 1930: «Αν ξεσπούσε ξανά η τρομερή καταιγίδα, υπήρχε σοβαρός κίνδυνος ολόκληρος ο ευρωπαϊκός πολιτισμός να υποστεί ανεπανόρθωτο ναυάγιο».

Μια επίμονη θεωρία είναι ότι ο Μακρόν επιδιώκει να χρησιμοποιήσει τη διάλυση για να εκθέσει την ακροδεξιά στην εξουσία και να την αμαυρώσει με αποτυχία πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2027. Και αυτό, επίσης, φαίνεται να έχει ανασηκωθεί απευθείας από τις σελίδες του Strange Defeat:

«Ήταν έτοιμοι να βρουν παρηγοριά στη σκέψη ότι κάτω από τα ερείπια της Γαλλίας μπορεί να συντριβεί μέχρι θανάτου ένα επαίσχυντο καθεστώς και ότι αν υποχωρούσαν θα ήταν σε μια τιμωρία που επέβαλε το Πεπρωμένο σε ένα ένοχο έθνος».

Ο Γάλλος πρόεδρος έχει καταφύγει συχνά στις αγαπημένες του ιστορικές ατάκες στις ομιλίες του, σε μια προσπάθεια να αποδείξει την παιδεία του και την πολιτικοφροσύνη του. Ωστόσο, όταν ο Μακρόν επικαλέστηκε τον Μπλοχ για να προειδοποιήσει για τον εφησυχασμό των ευρωπαϊκών ελίτ, καλό θα ήταν να κοίταζε πιο κοντά, στο «σπίτι» του. Όταν μίλησε για την ανάγνωση της γαλλικής ιστορίας από τον Μπλοχ, για ένα εθνικό μεγαλείο που ξεπερνούσε τον πολιτικό διαχωρισμό, καλά θα έκανε να διαβάσει το πλαίσιό του. Ο κίνδυνος τώρα είναι η παράξενη διάλυση του Μακρόν να καταστεί μια ιστορική ήττα για τη Γαλλία.

Πηγή:liberal