Το κορεατικό μυστικό για δυνατές φιλίες είναι η… αποταμίευση

Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η πρακτική εξελίχθηκε σε έναν τρόπο για να διατηρούν οι άνθρωποι τις φιλίες τους ισχυρές και τις κοινότητές τους ενωμένες. Κάθε μέλος ενός gyemoim συνεισφέρει κάτι σαν «τέλη συλλόγου» –συχνά ανάμεσα σε 9 και 45 ευρώ τον μήνα, ανάλογα με την απόφαση της κάθε ομάδας– και καθώς το αποθεματικό αυξάνεται, τα μέλη συζητούν τρόπους για να τα ξοδέψουν μαζί.

Οι καλοκαιρινές διακοπές στη Νότια Κορέα είναι ακριβές για τη μεσαία τάξη. Δωμάτιο σε τουριστικό θέρετρο με πισίνα, σπα, εστιατόρια και δική του παραλία κοστίζει πάνω από 350 ευρώ τη βραδιά. Αλλά όλο και περισσότεροι Κορεάτες δεν ανησυχούν για το κόστος των διακοπών τους, λόγω ενός αυτοσχέδιου συστήματος αποταμίευσης. Το κοινό ταμείο που χρησιμοποιούν οι παρέες στην ασιατική χώρα αποκαλείται «gyemoim», όπως αναφέρει ρεπορτάζ των New York Times. Είναι ένας εγχώριος όρος που χαρακτηρίζει άτομα τα οποία σχηματίζουν ομάδες οικονομικού σχεδιασμού για να εξοικονομήσουν χρήματα για κοινά μελλοντικά έξοδα. Η δημιουργία αυτών των ομάδων επιτρέπει σε παρέες ή σε οικογένειες να μοιράζουν ισόποσα τα έξοδα των κοινών ταξιδιών τους και των διακοπών τους, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να συμμετέχουν, ανεξάρτητα από τον προσωπικό προϋπολογισμό του καθενός – κάτι σαν αυτοσχέδιοι καταθετικοί τραπεζικοί λογαριασμοί. Το σύστημα εφαρμόζεται μόνο στη Νότια Κορέα και γεννήθηκε από ανάγκη, καθώς οι δανεισμοί από τις εγχώριες τράπεζες δεν ήταν επαρκείς. Τα «gyemoim» έχουν ιστορία άνω των 200 ετών, από την εποχή που τα χωριά χρειάζονταν να αγοράσουν σπόρους για την καλλιέργεια ρυζιού. Ελλείψει οικονομικών δομών για τη λήψη δανείων σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, τα χωριά συγκέντρωναν τα χρήματά τους σε ένα κοινό «ταμείο», αγόραζαν τις απαιτούμενες προμήθειες και στο τέλος της σοδειάς μοίραζαν τα κέρδη μεταξύ τους.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η πρακτική εξελίχθηκε σε έναν τρόπο για να διατηρούν οι άνθρωποι τις φιλίες τους ισχυρές και τις κοινότητές τους ενωμένες. Κάθε μέλος ενός gyemoim συνεισφέρει κάτι σαν «τέλη συλλόγου» –συχνά ανάμεσα σε 9 και 45 ευρώ τον μήνα, ανάλογα με την απόφαση της κάθε ομάδας– και καθώς το αποθεματικό αυξάνεται, τα μέλη συζητούν τρόπους για να τα ξοδέψουν μαζί. Συχνά τα gyemoim σχηματίζονται μέσα από επαφές σε κοινωνικές εκδηλώσεις, όπου οι Κορεάτες γνωρίζονται μεταξύ τους και βρίσκουν κοινά χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να σχεδιάσουν τις κοινές διακοπές τους. Αλλες φορές οι ένοικοι κάθε πολυκατοικίας ορίζουν έναν διαχειριστή και οργανώνουν τα έξοδά τους εντός των σπιτιών τους. Οι ομάδες gyemoim λειτουργούν στη Νότια Κορέα λόγω της φύσης των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων της χώρας, καθώς και της κουλτούρας εμπιστοσύνης που επικρατεί στον πληθυσμό της. Οι Νοτιοκορεάτες συχνά αφήνουν τα προσωπικά τους αντικείμενα –τσάντες, φορητούς υπολογιστές, πορτοφόλια με χρήματα και πιστωτικές κάρτες– χωρίς επίβλεψη στο τραπέζι μιας καφετέριας για να πάνε στην τουαλέτα, χωρίς να ανησυχούν ότι δεν θα τα βρουν εκεί όταν επιστρέψουν. Ο σχηματισμός ομάδων αποταμίευσης είναι τόσο συνηθισμένος στη Νότια Κορέα, που μια εγχώρια τράπεζα προσαρμόζεται ήδη στο έθιμο. Η KakaoBank, βραχίονας της πιο δημοφιλούς εφαρμογής επικοινωνίας της χώρας, KakaoTalk, προσφέρει τώρα ένα προϊόν ομαδικού λογαριασμού gyemoim, όπου φίλοι μπορούν να μοιράζονται έναν τραπεζικό λογαριασμό που διαχειρίζεται ένας καθορισμένος δικαιούχος του.

Ο λογαριασμός στον οποίο τα μέλη του gyemoim μεταφέρουν τα συγκεντρωμένα χρήματά τους προσφέρει επιτόκιο 2%. Ο διαχειριστής του είναι το μόνο άτομο που ελέγχει τον τρόπο χρήσης των χρημάτων, αλλά όλοι οι συμμετέχοντες πληρώνουν. Οι χρήστες μπορούν να ορίσουν υπενθυμίσεις στα κινητά τους για να στέλνουν τις μηνιαίες οφειλές τους στον λογαριασμό και να επικοινωνούν μέσω της λειτουργίας συνομιλίας που προσφέρει η εφαρμογή. Οι ομάδες gyemoim δεν είναι συμπαγείς και δεν διαρκούν για πάντα. Οι περιστάσεις αλλάζουν, φίλοι μπορεί να έχουν μια προστριβή, κάποιος μπορεί να μη θέλει πλέον να συμμετέχει, ή ένα νέο άτομο ίσως θέλει να μπει στη θέση του αποχωρήσαντος. Οταν συμβεί κάτι τέτοιο, εναπόκειται στη συλλογικότητα να αποφασίσει πώς θα το χειριστεί. Καμία αμερικανική ή ευρωπαϊκή τράπεζα δεν διαθέτει ένα προϊόν αντίστοιχο με αυτό που προσφέρει η KakaoBank της Νότιας Κορέας για τις ομάδες gyemoim. Για τη διασφάλιση της πλήρους διαφάνειας όλων των μελών μιας πιθανής τέτοιας ομάδας ευρωπαίων ή αμερικανών πελατών, η κοντινότερη επιλογή είναι το άνοιγμα ενός κοινού λογαριασμού ταμιευτηρίου ή επιταγών, έτσι ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι να έχουν ίση πρόσβαση σε αυτόν.