Ελληνοτουρκικά: Ρητορικές παραφωνίες της Άγκυρας

Οι απειλές επέκτασης του πολέμου στη Μέση Ανατολή προς δυσμάς –και δη στην Κυπριακή Δημοκρατία και την Κρήτη– από τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν συνιστούν μια σαφή ρητορική επιλογή και αποτελούν μια ακόμη παραφωνία στη διαδικασία εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων τους τελευταίους 16 μήνες.

Οι δηλώσεις του Φιντάν καταγράφονται μετά από προηγούμενες μονομερείς ενέργειες, όπως η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος και η ενσωμάτωση της ιδεολογίας της “Γαλάζιας Πατρίδας” στα σχολικά βιβλία. Πρόσφατα, επίσης, υπήρξε η NAVTEX που αμφισβήτησε τα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας και Τουρκίας στις εκβολές του Εβρου, πέραν των 3 ναυτικών μιλίων. Επιπλέον, η Τουρκία επαναλαμβάνει έμμεσα τις θέσεις της για την υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο, αυτή τη φορά με αφορμή την αποστολή καλωδίων τηλεπικοινωνίας από ιταλικό σκάφος. Όλα αυτά δείχνουν ότι, παρά την ηρεμία στην περιοχή, οι βασικές θέσεις της Τουρκίας δεν έχουν αλλάξει καθόλου σε όλες τις βασικές ελληνοτουρκικές διαφορές.

Ο κ. Φιντάν δεν ακολούθησε απλά την ρητορική του Χασάν Νασράλα, ο οποίος κατηγόρησε την Κυπριακή Δημοκρατία για εμπλοκή της στην πολεμική κατάσταση στη Γάζα, αλλά επέκτεινε την απειλή και προς την Κρήτη. Ανέφερε ότι η χρήση της Κρήτης και των ελληνικών νησιών για επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή δεν θα ωφελήσει ούτε την Κυπριακή Δημοκρατία ούτε την Ελλάδα.

 Ο κ. Φιντάν, μάλιστα, σημείωσε ότι «η συμβουλή μας, αυτό που είπαμε στους Έλληνες, είναι “μείνετε μακριά από αυτά τα θέματα”, γιατί όταν εμπλακείτε με αυτόν τον τρόπο στους εν εξελίξει πολέμους στη Μέση Ανατολή, αν γίνετε μέρος αυτών, θα έρθει η φωτιά και θα σας βρει. Και είμαστε κι εμείς στην ίδια γεωγραφία, οπότε [η φωτιά] θα έρθει και θα μας βρει».

Διπλωματικές πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών υπογράμμιζαν πως οι απειλές κατά της κυριαρχίας και της υπόστασης κράτους-μέλους της Ε.Ε. είναι εντελώς απαράδεκτες. Επισήμαναν επίσης ότι η Ελλάδα, όπως και η υπόλοιπη Ε.Ε., εκφράζει την αλληλεγγύη της προς την Κύπρο. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Ελλάδα δεν αποδέχεται υποδείξεις σχετικά με την πολιτική της και την προστασία των εθνικών της συμφερόντων. Επιπλέον, τόνισαν ότι η Αθήνα διατηρεί μια στάση αρχής κατά τη διάρκεια της κρίσης στη Μέση Ανατολή, χωρίς να εμπλακεί σε διαμάχες με άλλες χώρες.

Η Τουρκία αντιδρά με τον γνωστό τρόπο της σε οποιαδήποτε δραστηριότητα στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Δωδεκανήσων και Κυπριακής Δημοκρατίας, που αποτελεί περιοχή δυνητικής ελληνικής, κυπριακής ή τουρκικής υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Ένα παράδειγμα αυτής της αντίδρασης είναι η αντίδραση της Άγκυρας στην τοποθέτηση καλωδίων τηλεπικοινωνίας. Ο σταθμός Αττάλειας της υδρογραφικής υπηρεσίας του τουρκικού ναυτικού εξέδωσε NAVTEX (590/24) υποστηρίζοντας ότι η περιοχή αυτή βρίσκεται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας και υπάγεται στη δικαιοδοσία εκπομπής NAVTEX.

Οι επιχειρήσεις διεξάγονται από το πλοίο υπό ιταλική σημαία «TELIRI» και δεν είναι διόλου απίθανο η πλοιοκτήτρια εταιρεία να ζήτησε άδεια για τις εργασίες από όλα τα δυνητικά εμπλεκόμενα μέρη (Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρος). Δεδομένου ότι πρόκειται για ζήτημα δικαιοδοσίας εκπομπής οδηγίας προς ναυτιλομένους (NAVTEX), δεν είναι ασυνήθιστο τρίτες χώρες να ζητούν άδεια για εργασίες (ή ασκήσεις σε κάποιες περιπτώσεις) τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Τουρκία, προκειμένου να μην εμπλακούν σε ανταλλαγή μηνυμάτων με την υδρογραφική υπηρεσία της μιας ή της άλλης χώρας.

Τέλος, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, κυβερνητικός εταίρος του Ταγίπ Ερντογάν, αναφέρθηκε στη δήλωση του Ερντογάν ότι ελπίζει να ανακτήσει τη Μοσούλη, το Κιρκούκ και τα νησιά, καθώς και να περιλάβει τη Δυτική Θράκη, συμπεριλαμβανομένης και της Θεσσαλονίκης, στα εθνικά σύνορα της Τουρκίας.